-Pre­veo sa ru­skog i pri­re­dio:VO­JIN PE­RU­NI­ČIĆ

Jedan od glavnih arhitekata ruske spoljne politike u tom periodu bio je ministar spoljnih poslova grof Nikita Ivanovič Panin. Upravo njemu pripisuju ideju stvaranja takozvanog Sjevernog sistema, ili Sjevernog saveza, koji bi objedinio države na sjeveru Evrope kao protivtežu koaliciji država na jugu-Francuske, Austrije i Španije.
U sjeverni blok su, u svojstvu aktivnih članova, morali da uđu Rusija, Priska i Engleska. Zadatak ostalih drugostepenih članova saveza (Švedska, Danska, Poljska, Saksonija i još neke druge) izgledao je skromniji, u slučaju zaoštravanja situacije oni su ostajali neutralni. Tačno je i to, Paninovo autorstvo po ovom pitanju su osporavali, i ne bez razloga, mnogi, a među njima i Englezi.
Objašnjavajući u čemu se sastojala korist ovog sistema za Rusiju, istoričari otprilike ovako obrazlažu suštinu pitanja. Pruska je prihvatala plan Panina i ona je morala da pomaže Rusiji u planovima, koji se odnose na Poljsku i Tursku, a za uzvrat ona je bila obavezna da pruži pomoć protiv Austrije. Engleska je po tom planu morala da podrži ruske interese u Švedskoj i Turskoj, a u slučaju sukoba sa Francuskom ili Španijom, Rusi su imali obavezu da im priskoče u pomoć.
Na inicijativu Potemkina sa Sjevernog sistema se prešlo na istočni sistem, što je značilo da se Rusija vraća prijateljskim odnosima s Austrijom.
Ako je u Krimskom projektu akcenat bio na racionalnosti, onda se Grčki projekat temeljio na utopiji i romansiranoj želji , u stvari, da se odmah izvrši prekrajanje evropske karte: da se Turci istjeraju iz Evrope, da se oslobode svi hrišćani muslimanskog ugnjetavanja, da vrate Konstantinopolj pravoslavlju, da ponovo uspostave Grčku imperiju i na njen presto postave unuka Katarine II Konstantina. Prema tom planu, između Rusije, Austrije i Turske, na teritoriji današnje Moldavije i Rumunije, morala je da nastane nova nezavisna država sa drevnim nazivom Dakija, ali obavezno da bude pod upravom pravoslavnog gospodara.
Plan nije predviđao teritorijalno proširivanje Rusije. U planu se govorilo o proširenju ruskog uticaja. Konstantinopolj je bio predviđen za prestonicu nanovo ustanovljene Grčke imperije. Katarinin unuk Konstantin Pavlovič, koji se prethodno odrekao pretenzija (svojih ličnih i svog potomstva) na ruski presto, je morao da prihvati ulogu začetnika nove dinastije na Istoku. Na ovaj način se rađala svojevrsna dinastička unija na Istoku i Sjeveru, pri čemu se podrazumijevalo starateljstvo Rusije na cijeloj teritoriji.
Pored svega ovog, ideologija plana je krila u sebi veoma važnu stvar, Rusi su dobijali nove, već odavno čuvene pretke sa autoritetom-antičku Grčku. U ovom smislu, ta logika je bila vještačka i nerealna. Šta se sve tada moglo vidjeti na grbovima aristokrata.
Tok zamišljenog se razvijao otprilike ovako. Konstantinopolj je postao naslednik Atine i njene kulture. Moskva je postala naslednik Konstantinopolja, što znači, ne samo njegove religije, već i kulture, koju je naslijedio od Jelena. Vizantijski i antički, religiozni i kulturni motivi su se neprirodno pomiješali i na kraju se dobio zamišljeni rezultat. Rusija je postala legitimna naslednica starogrčke civilizacije.
Proces zamjene shvatanja se može vidjeti na konkretnim porimjerima. U jednom od čuvenih Katarininih djela, koja su posvećena knezu Oljegu, ima scena gdje on i njegova pratnja prisustvuju atletskim takmičenjima u Konstantinopolju, koja u potpunosti liče na Olimpijske igre. U predgovoru tada objavljenog djela „Ruske narodne pjesme” pisalo je da ruski folklor direktno vodi porijeklo od grčkih korijena.
Pragmatizam i zdravo razum, koji su bili svojstveni Katarini, u dato slučaju su, očigledno, spojeni, što dokazuje da je ona iskreno vjerovala u uspjeh avanturističkog plana. Poznato je i to da je kandidat za cara novouspostavljene Grčke imperije Konstantin odmah počeo sa učenjem grčkog jezika i čak su mu našli Grkinju za dadilju. Veliki knez je, zaista, dobro naučio grčki jezik.
U septembru 1790.godine povodom toga Katarina je pisala baronu Grimu:
„On govori četiri jezika, ali umjesto engleskog, kojim govori njegov stariji brat, on je izučavao sve dijalekte grčkog jezika. Ponekad on kaže bratu: „Zašto čitate te loše prevode sa francuskog jezika burazeru? Ja to čitam u originalu”. Vidjevši kod mene u sobi Plutarha, on je primijetio: „Evo ovdje, a i na ovom mjestu je veoma loše prevedeno, ja ću to bolje da prevedem i donijeću Vam”. I, zaista, donio mi je nekoliko odlomaka, koje je preveo na svoj način i ispod toga se potpisao: preveo Konstantin”.
Jedan od generatora Grčkog projekta je postao Volter. Iz daleke Francuske on je u početku pažljivo pratio pripremanje plana, a zatim i tok rusko-turskog rata. Po njegovom scenariju Katarini je bila predodređena uloga boginje-ratnika, a on lično je morao da postane novi Homer. Zadivljujući entuzjazam, sa kakvim je ateista Volter pozdravljao planove pravoslavnih ortodoksa, objašnjavalo se time da je on lično vidio u osvajačkim zamislima Katarine samo kulturno napredovanje, u toku kojeg prosvećena Evropa želi da potisne nazad varvarski Istok, a ne nikako kao revanš pravoslavlja nad muslimanstvom. NASTAVIĆE SE