Ocje­na Cr­ne Go­re za slo­bo­du me­di­ja pa­la je za tri po­e­na u od­no­su na pro­šlo­go­di­šnji iz­vje­štaj ame­rič­ke or­ga­ni­za­ci­je Fri­dom ha­us, što je svr­sta­va me­đu ze­mlje sa naj­dra­stič­ni­jim pa­dom u oovj obla­sti za pre­hod­nu go­di­nu. Pad je za­bi­lje­žen i u obla­sti prav­nog i po­li­tič­kog okru­že­nja. Pre­ma ocje­ni ame­rič­ke or­ga­ni­za­ci­je, Cr­na Go­ra je i da­lje dje­li­mič­no slo­bod­na ze­mlja po pi­ta­nju slo­bo­de me­di­ja..
Cr­na Go­ra je, pre­ma ovo­go­di­šnjem iz­vje­šta­ju Fri­dom ha­u­sa „Tam­ni ho­ri­zon­ti slo­bo­de me­di­ja”, do­bi­la ocje­nu 44 (na rang li­sti od nu­la do 100, gdje nu­la ozna­ča­va pot­pu­nu slo­bo­du, a 100 naj­ma­nju). U pro­šlo­go­di­šnjoj ana­li­zi ame­rič­ke or­ga­ni­za­ci­je, Cr­na Go­ra je ima­la skor 41, a naj­no­vi­jom ocje­nom, na­sta­vljen je du­go­go­di­šnji ne­ga­ti­van trend na­še dr­ža­ve po pi­ta­nju slo­bo­de me­di­ja.
Cr­na Go­ra je na­za­do­va­la i na po­lju prav­nog i po­li­tič­kog okru­že­nja za dva, od­no­sno je­dan po­en. Za eko­nom­sko okru­že­nje do­bi­la je ocje­nu 12 od 30, što je na pro­šlo­go­di­šnjem ni­vou.
– Zva­nič­ni­ci u Cr­noj Go­ri, dr­ža­vi kan­di­da­tu za Evrop­sku uni­ju (EU), is­klju­či­li su fo­to­gra­fe i sni­ma­te­lje sa sjed­ni­ce par­la­men­ta pro­šlog lje­ta, što je bi­la pr­va ta­kva za­bra­na u dr­ža­vi – kon­sta­to­va­no je u na­la­zu Fri­dom ha­u­sa.
Upo­zo­ri­li su da su po­li­tič­ki li­de­ri u ze­mlja­ma za­pad­nog Bal­ka­na po­ja­ča­li pri­ti­sak na ne­za­vi­sne me­di­je, oči­gled­no ohra­bre­ni osla­blje­nim za­htje­vi­ma Evrop­ske uni­je da una­pri­je­de de­mo­krat­ske stan­dar­de na pu­tu ka član­stvu u Uni­ji.
Sta­nje po pi­ta­nju slo­bo­de me­di­ja ni­je bo­lje ni u re­gi­o­nu, a po­red Cr­ne Go­re, zna­ča­jan pad za­bi­lje­žen je i u Sr­bi­ji, ko­ja je u ovom iz­vje­šta­ju do­bi­la če­ti­ri po­e­na ma­nje ne­go u pret­hod­nom. Fri­dom ha­us kon­sta­tu­je da je pre­mi­jer Alek­san­dar Vu­čić „is­ko­ri­stio pred­iz­bo­r­nu kam­pa­nju da pre­ko pro­vla­di­nog ta­blo­i­da In­for­mer dis­kre­di­tu­je me­di­je ko­ji mu ni­je­su na­klo­nje­ni, neo­sno­va­no optu­žu­ju­ći kri­tič­ki ori­jen­ti­sa­ne no­vi­na­re za ve­ze sa ma­fi­jom ili do­sluh sa stra­nim oba­vje­štaj­nim slu­žba­ma”.
Po­red Cr­ne Go­re i Sr­bi­je, dje­li­mič­nu slo­bo­du me­di­ja ima­ju i Hr­vat­ska, Ko­so­vo i Bo­sna i Her­ce­go­vi­na, dok je Ma­ke­do­ni­ja me­đu dr­ža­va­ma u ko­ji­ma me­di­ji ni­je­su slo­bod­ni.
Fri­dom ha­us je na­veo da je u Ma­ke­do­ni­ji vla­da­ju­ća par­ti­ja ima­la znat­nu kon­tro­lu nad vi­je­sti­ma emi­to­va­nim pu­tem jav­ne te­le­vi­zi­je i pro­vla­di­nih pri­vat­nih me­dij­skih ku­ća, a no­vi­na­ri su bi­li u ri­zi­ku od na­pa­da, čak i od po­li­ci­je, dok su pra­ti­li an­ti­vla­di­ne pro­te­ste.
– Gle­da­no u glo­ba­lu, osla­blje­no iz­vje­šta­va­nje kri­tič­kih no­vi­na­ra, za­jed­no s pa­siv­ni­jom EU, stvo­ri­lo je na Bal­ka­nu no­ve mo­guć­no­sti za ru­ske me­dij­ske ku­će ko­je pro­mo­vi­šu te­me o za­jed­nič­koj sla­ven­skoj isto­ri­ji i kul­tu­ri, te te­o­ri­je za­vje­re o pri­jet­nja­ma od NA­TO-a – kon­sta­tu­je Fri­dom ha­us.
Slo­bo­da me­di­ja u svi­je­tu u 2016. pa­la je na naj­ni­žu tač­ku u po­sled­njih 13 go­di­na, uz do­sad ne­za­pam­će­ne pri­jet­nje no­vi­na­ri­ma i me­dij­skim ku­ća­ma u ve­li­kim de­mo­kra­ti­ja­ma i stro­že ka­žnja­va­nje u auto­ri­tar­nim dr­ža­va­ma, te ja­ča­nje ak­tiv­no­sti Ru­si­je i Ki­ne na ja­ča­nju uti­ca­ja iz­van gra­ni­ca te dvi­je dr­ža­ve, na­vo­di Fri­dom ha­us u go­di­šnjem iz­vje­šta­ju o slo­bo­di me­di­ja u svi­je­tu.
Ključ­ne ocje­ne iz na­la­za Fri­dom ha­u­sa po­ka­zu­ju da sa­mo 13 od­sto svjet­ske po­pu­la­ci­je uži­va u slo­bo­di me­di­ja ko­ja pod­ra­zu­mi­je­va me­dij­sko okru­že­nje u ko­jem je po­kri­va­nje po­li­tič­kih vi­je­sti ja­ko, gdje je ga­ran­to­va­na si­gur­nost no­vi­na­ra, mi­ni­mal­no mi­je­ša­nje dr­ža­ve u me­dij­sko iz­vje­šta­va­nje i gdje me­di­ji ni­je­su pod te­škim prav­nim ili eko­nom­skim pri­ti­sci­ma. Dje­li­mič­nu slo­bo­du me­di­ja uži­va 42 po­sto svjet­ske po­pu­la­ci­je, dok 45 po­sto ži­vi u dr­ža­va­ma u ko­jim ne­ma slo­bo­de me­di­ja.
Re­zul­tat za sva­ku ze­mlju dat je na ba­zi 23 me­to­do­lo­ška pi­ta­nja po­di­je­lje­na u tri pod­ka­te­go­ri­je.
A.O.


De­set naj­go­rih

Fri­dom ha­us je na­pra­vio i li­stu de­set naj­go­re ran­gi­ra­nih dr­ža­va po pi­ta­nju slo­bo­de me­di­ja u 2016. go­di­ni. Ra­di se o Azer­bej­dža­nu, Kri­mu, Ku­bi, Ekva­to­ri­jal­noj Gvi­ne­ji, Eri­tre­ji, Ira­nu, Sje­ver­noj Ko­re­ji, Si­ri­ji, Turk­me­ni­sta­nu i Uz­be­ki­sta­nu.