Svjetski najtačniji etalon kolograma, koji se čuva u Međunarodnom birou za tegove i mjere u Parizu, pri poređenju sa svojim kopijama dobio je 50 mikro grama. Iako se čini beznačajno riječ je o veoma ozbiljnoj promjeni u naučnom svijetu jer ne može postojati mjerna jedinica koja mijenja svoju masu.
Kako je saopštila Anđelika Durutović, pi-ar Zavoda za metrologiju, na pomolu je nova definicija kilograma koja bi trebala da bude odobrena u novembru tekuće godine na sjednici koja će biti održana u Međunarodnom birou za tenkove i mjere u Parizu.
– Tokom Francuske-buržoaske revolucije desetak godina prije potpisivanja Metarske konvencije, dogovoreno je da se kilogram definiše na osnovu jednog artefakta, predmeta valjkastog oblika, napravljenog od platine iridijuma i određeno je da masa tog predmeta iznosi jedan kilogram. Čuva se u Međunarodnom birou za tegove i mjere u Parizu, zaključan što se kaže sa tri ključa i pristup tom artefaktu je zabranjen jer je to svjetski najtačniji etalon kilograma. Kad je taj kilogram urađen urađeno je i šest kopija tog istog predmeta koje su predate državama potpisnicama Metarske konvencije da ih čuvaju. Nekih stotinu godina nakon toga naučnici su pristupili tom kilogramu uporedili njegovu masu sa šest „sestara” i tada je utvrđeno da se njegova masa promijenila, on je dobio 50 mikro grama. Amper, kelvin i mol i ostale jedinice se vežu za taj kilogram, pa naučnici u laboratorijama imaju problem jer može u tim nekim sitnim jedinicama da dođe do greške – objašnjava Durutović.
Ona dodaje da su kao mjera za novi kilogram odabrane dvije metode i to Plankova konstanta i Avogadov broj. Kako kaže, ovo bi bio najveći istorijski događaj, jer se nikad nije desilo da se promijene četiri mjerne definicije.
– Za razliku od svih ostalih šest jedinica koji su dio međunarodnog sistema jedinica, jedino kilogram se definiše na osnovu tog predmeta, ostale sve na drugi način. Nova definicija kilograma bi trebao da se definiše na osnovu nekih prirodnih konstanti koje su univerzalne, počivaju na vrijednostima koje se u prirodi i ne bi trebalo nikad da se promijene. One bi trebale da budu odobrene u novembru ove godine na sjednici koja će biti održana u Međunarodnom birou tenkova i mjere a nakon tog odobrenja njihova zvanična upotreba bi trebalo da krene od 20 maja sledeće godine. Inače, taj dan se u svijetu obilježava kao svjetski dan metrologije.
Kako kaže, kada su metar i sekunda promijenile svoje definicije izmišljen je džipies koji svi danas koristimo, te kad dođe do promjene ove četiri definicije smatra se da će naučnici u laboratorijama dolaziti brže do otkrića. Nove promjene će dovesti do preciznijih mjerenja, izvodiće se formule na drugačiji način ali i uvešće se u obrazovni sistem.M.M.N.