Najstariji održan, primjenjivan sistem zaštite zdravlja u svijetu, „Ajurveda”, porijeklom iz drevne Indije, priznat je od Svjetske zdravstvene organizacije 1977. godine kao metoda tradicionalne medicine, a od 2007. godine ova drevna metoda priznata je i kod nas. Mnoge osobe u Crnoj Gori imale su priliku da se upoznaju sa praksom Ajurvede, ali je ova metoda relativno nepoznata široj javnosti, iako je veoma popularna na Zapadu – u Njemačkoj, Italiji, Švajcarskoj... U maloj anonimnoj anketi koju smo sproveli među grupom praktikanata joge iz Boke Kotorske, saznajemo da su se većina njih upoznali sa Ajurvedom i sa pulsnom dijagnostikom koju implicira Ajurveda, kroz programe organizacije Umjetnost življenja Crne Gore, ili istražujući po internetu. Mnogi žele da se upoznaju sa principima drevne metode liječenja, ali za to nemaju dovoljno prilika. Ipak, u najavi „Umjetnosti življenja” je da će u februaru doći ajurvedski ljekar, koji će pulsnom dijagnostikom pregledati zainteresovane u više crnogorskih gradova.
Izraz ajurveda ima sanskritske korijene i nastao je od riječi „aju”, koja znači život, i „veda”, koja znači znanje ili mudrost. Primjena Ajurvede održala se usmenim prenošenjem ove vještine hiljadama godina, a zapisana je prije pet hiljada godina. U središtu pažnje Ajurvede je čovjek kao pojedinac, a odnos prema liječenju ili prevenciji se zasniva na prirodnim načinima i preparatima pripremljenima uglavnom od biljaka. Istovremeno, Ajurveda se bavi i anatomskim i fiziološkim aspektom čovjeka pristupajući holistički, čovjeku kao cjelini.
– Prema Ajurvedi, ljudsko zdravlje je rezultat dinamičke ravnoteže koju čine VATA (Vjetar), PITTA (Vatra) i KAPHA (Zemlja), drugačijim imenom Tridoshas (tri elementa). Svoju iskonsku prirodu i tjelesnu konstituciju dobili smo u rođenjem, (Prakruti, prema Ajurvedi), a jedinstvena količina tih energija data je u trenutku začeća i ostaje jednaka tokom cijelog života. Manifestacija bilo koje bolesti rezultat je poremećaja Tridoshas, bilo da je to individualni poremećaj ili kombinacija različitih nepravilnosti.
Vjetar - vata je osnova unutrašnjih i spo­lja­šnjih funkcija tijela. Kontrološe disajne i digestivne funkcije, kao i cirkulaciju i funkciju lučenja, počev od nivoa ćelija, pa sve do funkcije samih organa. Vatra - pitta posreduje prilikom hemijskog pretvaranja supstanci hrane u vitalne supstance ljudskog sistema. Pod kontrolom drži sve biohemijske procese u organizmu, objašnjava za „Dan“ Dragana Mladenović, instruktorka joge za djecu i mlade. Ističe da svojim preventivnim pristupom Ajurveda istovremeno može pomoći u pravovremenoj dijagnostici mnogih bolesti, čime se poboljšava sam proces blagovremenog liječenja te izbjega­va­ju ili olak­ša­va­ju ka­sni­je te­že ma­ni­fe­sta­ci­je bo­le­sti.
-Ajur­ve­da po­zna­je de­se­to­stru­ku, tro­stru­ku i jed­no­stru­ku di­jag­no­zu bo­le­sti. Jed­no­stru­ka di­jag­no­za je pul­sdi­jag­no­za, to je na­u­ka za se­be „na­di-vi­gjan“. Pre­ma ajur­ve­di, u pul­su sva­ke oso­be ogle­da se in­ter­ak­tiv­ni od­nos du­ha, ti­je­la i ko­smo­sa, a nje­go­vim „či­ta­njem” sti­če­mo pre­ci­znu in­for­ma­ci­ju o to­me ka­ko se ti­je­lo pri­la­go­đa­va uti­ca­ji­ma unu­tra­šnje i spolj­ne sre­di­ne. Po­red zna­nja o zdra­vom na­či­nu ži­vo­ta, ajur­ve­da po­sje­du­je dvi­je in­ten­ziv­ne me­to­de te­ra­pi­je: li­je­če­nje lje­ko­vi­tim bilj­ka­ma, mi­ne­ra­li­ma i pan­cha­kar­ma - de­tok­si­ka­ci­je or­ga­ni­zma na pet raz­li­či­tih na­či­na - ob­ja­šnja­va Mla­de­no­vić.
U skla­du sa kla­sič­nim kon­cep­tom te­ra­pi­je me­di­cin­ski tret­man po­či­nje in­ten­ziv­nom de­toks ku­rom, ko­ja oslo­ba­đa ti­je­lo od tok­si­na, iza­zi­va­ča bo­le­sti, do­da­je Dra­ga­na. Po­sli­je či­šće­nja, po­či­nje sta­bi­li­zi­ra­ju­ća te­ra­pi­ja lje­ko­vi­tim bilj­ka­ma, mi­ne­ra­li­ma itd.
– Ra­zno­li­ke te­ra­pi­je uljem ili su­ve me­to­de po­ma­žu ci­lja­no ti­je­lu u pro­ce­su či­šće­nja i ob­na­vlja­nja. Mno­ge te­go­be se uma­nju­ju ili ne­sta­ju i na­la­zi­mo pr­vo­bit­nu rav­no­te­žu „do­ša“. Ajur­ved­ske ma­sa­že se ko­ri­ste kao pri­pre­ma za či­šće­nje or­ga­ni­zma ili kao pro­prat­na mje­ra uz me­di­cin­ske te­ra­pi­je. Kroz spolj­no na­no­še­nje ulja ti­je­lo po­sta­je me­ka­no, tok­si­ni se odva­ja­ju od tki­va i iz­lu­ču­ju zno­je­njem. Re­dov­nim ko­ri­šće­njem, ma­sa­že dje­lu­ju na or­ga­ni­zam po­zi­tiv­no, pod­mla­đu­ju ga, ob­na­vlja­ju se će­li­je i vi­tal­nost se po­ve­ća­va. Ta­ko dje­lu­ju i kao pre­ven­ci­ja, ja­ča­ju imu­ni­tet i po­dr­ža­va­ju rav­no­te­žu ti­je­la i du­ha, po­ja­sni­la nam je Mla­de­no­vić.M.D.Po­po­vić

AN­KE­TA: Bo­lji­tak uz di­sci­pli­nu i ure­dan ži­vot­ni ri­tam

Mi­loš Man­dić, vas­pi­tač – Išao sam ne­ko­li­ko pu­ta na puls­nu di­jag­no­sti­ku i čak sam uklju­čio maj­ku i tet­ku. Za­do­vo­ljan sam tim pri­stu­pom zdra­vlju, a su­ple­men­te na bilj­noj ba­zi ko­je mi lje­kar pre­po­ru­či na­ru­ču­jem i ko­ri­stim. Mi­slim da je to pra­va stvar za pre­ven­ci­ju zdra­vlja, ma­da o prin­ci­pi­ma is­hra­ne po Ajur­ve­di ne znam mno­go. Vo­lio bih da to na­u­čim od struč­nog li­ca na ne­kom se­mi­na­ru.
Dra­ga­na M. sli­kar­ka: - Bi­la sam ne­ko­li­ko pu­ta na puls­noj di­jag­no­sti­ci, kao i mo­ja po­ro­di­ca. Do­bi­li smo pre­po­ru­ke o is­hra­ni za sva­ko­ga od nas. Ajur­ve­da se za­sni­va na urav­no­te­ža­va­nju tri ele­men­ta. Bo­lji­tak bih osje­ti­la uko­li­ko sam se pri­dr­ža­va­la pre­pi­sa­nih ma­sa­ža i su­ple­me­na­ta. Osje­ti­la bih se sna­žnom i zdra­vom, kao da se or­ga­ni­zam na­pu­nio sna­gom.
Va­le­ri­ja G.: - Već osam go­di­na, od ka­ko sam se ope­ri­sa­la, hra­nim se po prin­ci­pi­ma Ajur­ve­de, is­klju­či­la sam me­so, ja­ja, mlječ­ne pro­iz­vo­de, hra­nim se sa­mo vo­ćem i po­vr­ćem, ali po­vre­me­no uzmem ri­bu, iako ona ne spa­da u do­zvo­lje­nu hra­nu po Ajur­ve­di. U že­lji da po­bolj­šam imu­ni­tet, bi­la sam na puls­noj di­jag­no­sti­ci kod iz­u­zet­nog lje­ka­ra, ko­ji je stu­di­rao is­toč­nu i za­pad­nu me­di­ci­nu. Re­dov­no sam išla na kon­tro­le, pri­dr­ža­va­la se nje­go­vih sa­vje­ta pu­nih 14 mje­se­ci i pri­mi­je­ti­la sam da su mi na­kon hor­mon­sko-ci­to­stat­ske te­ra­pi­je, pro­ra­di­le plju­vač­ne žli­je­zde, do­bi­la sam ape­tit i po­če­la sam da je­dem. Me­đu­tim, muč­ni­ne po­sli­je he­mo­te­ra­pi­je ni­su mi pre­sta­le. Za ajur­ved­sko li­je­če­nje po­treb­na je stro­ga di­sci­pli­na, uzi­ma­nje pre­pa­ra­ta u tač­no od­re­đe­ni mi­nut pri iz­la­sku i za­la­sku sun­ca (po kom­pju­te­ru), što mi je bi­lo kom­pli­ko­va­no, te sam pre­sta­la sa tom me­to­dom li­je­če­nja, ali se prin­ci­pa is­hra­ne i da­lje pri­dr­ža­vam.
Zo­ra­na Mi­lo­še­vić, jo­ga-uči­te­lji­ca: - Ma­lo sam upo­zna­ta sa prin­ci­pi­ma Ajur­ve­de, a efek­te ta­kve prak­se osje­ti­la bih naj­bo­lje na emi­na­ri­ma gdje se na taj na­čin spre­ma hra­na i spro­vo­di ure­dan dnev­ni ri­tam. Vo­lje­la bih da vi­še o to­me na­u­čim, a pri­mje­nu bih pre­po­zna­la tek na­kon što sa­znam efek­te. Bi­la sam na puls­noj di­jag­no­sti­ci, ali mi je po­treb­no de­talj­ni­je ob­ja­šnje­nje.