Više od 30 autohtonih sorti voća sa sjevera Crne Gore zastupljeno je u međunarodnoj monografiji „Autohtone sorte jabuke i šljive”, kazao je profesor dr Vučeta Jaćimović, profesor Biotehničkog fakulteta iz Podgorice, koji je sa još dvoje kolega sa istog fakulteta, bio dio međunarodnog tima, koji je učestvovao u izradi monografije, objavljene 2012. godine.
Jaćimović ističe da je monografija rezultat međunarodnog „Sidnekt projekta”, usmjerenog na očuvanje biljnih gena. U projekat su bili uključeni i naučnici iz Albanije, Hrvatske, Makedonije, Moldavije, Rumunije, Republike Srpske, Srbije i Crne Gore.
– Naš rad na projektu je trajao od 2007. do 20009. godine. Tri godine smo obilazili čitavu Crnu Goru, počev od Ulcinja, preko Bara, Herceg Novog, Župe Nikšićke, preko Morače i sjevera Crne Gore, i evidentirali stare, autohtone sorte, koje nažalost polako počinju da se krče, išli od domaćina do domaćina, od sela do sela, pratili te voćke od cvjetanja i listanja do sazrijevanja plodova, ubirali plodove, opisivali ih, izvršili njihovu senzorsku ocjenu. Tokom druge faze kalem grančica od svih tih sorti okalemili na imanju Biotehničkog fakulteta u Podgorici, i dobijene sadnice donijeli u Bijelo Polje i zasadili na imanju sugrađanina Miloša Šćepanovića – objašnjava on.
Da bi se sačuvao sadni materijal trebalo je formirati kolekciju, tako da voćke rađaju već šest, sedam godina, iako su se neke u međuvremenu osušile, navodi Jaćimović.
Iako naporan, posao na monografiji je svim saradnicima pričinio veliko zadovoljstvo. Jaćimović kaže da je od 104 stare koje su zastupljene u monografiji 30 iz naših krajeva, a neke od njih su „Voskovača”, „Dapsićanka”, „Petrovača”, „Budimka”, „Krupnaja”, „Šarenika, „Pazarka”, „Crvenica”, „Beljuha”, „Princeza Ksenija”, „Đula”, „Luma”, „Senabija”, „Šećerka”, „Rebrača”.
– Cilj ovog istraživanja jeste očuvanje ovih autohtonih, starih sorti, koje se odlikuju otpornošću na niske temperature i visoke snjegove, sušu, a skoro 90 posto njih je otporno na bolesti i štetočine. Upravo u tom materijalu treba tražiti šansu da se stvore neke nove, otporne sorte, kako ne bi često uzimali pumpe i tretirali ih hemijskim sredstvima. Stare sorte na sjeveru Crne Gore stare su od 150 do 200 godina, i iako ih niko i ne tretira, one čak i u takvim uslovima redovno rađaju, daju odlične prinose i dobar kvalitet tih plodova –naglašava Jaćimović.
M.N.
)){kind=small}
