Književnica Marija Jovanović predstavila je podgoričkoj publici reizdanje svog romana prvjenca „Spletkarenje sa sopstvenom dušom”. Knjigu je 2000. objavila kao samizdat, a sada je ovaj roman, nakon punoljetstva, objavila beogradska „Laguna”. O ovom, kao i romanima „Kao da se ništa nije dogodilo” (2003), „Idi, vreme je” (2006), „Dovoljan razlog” (2008), „Zvuci iz podmornice”(2013), sa autorkom je u Narodnoj biblioteci „Radosav Ljumović” razgovarala književnica Dragana Tripković. Jovanovićevoj je prvi roman donio nagradu „Žensko pero”, a za „Kao da se ništa nije dogodilo”, „Idi, vreme je” i „Dovoljan razlog” nagrade „Zlatni hit liber”. Roman „Idi, vreme je” preveden je i objavljen u Mađarskoj 2010. godine, a „Spletkarenje sa sopstvenom dušom” u Njemačkoj 2011. godine. Živi i stvara na relaciji Beograd – Španija.
Kako se moglo shvatiti tokom ove autorske večeri Marija Jovanović ne samo što je pisac, već mnogo značajnijim smatra svoju pasioniranu ulogu čitaoca, a koja je uveliko prisutna i u njenim ostvarenjima. Ta pozicija čitaoca i posredno određuje njena djela.
– Otkad znam za sebe, knjiga mi je kao vazduh – kaže Jovanovićeva, dodajući da je književnost, pored filozofije, nešto što je u velikoj mjeri odredilo njen život. Zato je istupanje u književnost kao pisca, za nju bio izuzetno značajan i skoro nestvaran korak, na koji se prilično teško odlučila kao već formirana i zrela osoba.
„Spletkarenje sa sopstvenom dušom” koji je objavila „Laguna”, već je rasprodat, što ona smatra uspjehom.
No, dodaje ona, epitet književne zvijezde ne povezuje sa sobom, jer u Srbiji, kao ni u regionu nema književnih zvijezda.
– Pored ovih naših `zvijezda`, kao što su političari i njihovi satrapi, mi, mali ljudi, a ne daj bože mi iz kulture tek, manji smo od mrava – dodaje Jovanovića, objašnjavajući da malo češće pojavljivanje u medijima ne treba povezivati s tim „statusom”.
I ona i situacija oko nje promijenila se u odnosu na onu od prije 18 godina. Zato se i njen odnos prema „Spletkarenju” promijenio.
– Prema svim svojim bivšim knjigama nemam nikakav odnos, to je, što bi rekao Marks – „totalno otuđenje čovjeka od predmeta rada i proizvoda rada.” No, ja apsolutno uzbuđenje osjećam u odnosu na moja djela, ali, u kom smislu – priznajem ih, nisam se ogradila, ali nikada u životu nisam pročitala ni jednu jednu riječ iz prethodnih romana, jer znam da bih istog trenutka uzela i pola promijenila – kaže Jovanovićeva. Odanost tom stavu manifestovala je i tokom večeri, odbivši da pročita ijedan pasus iz svojih romana, prepuštajući čitaocima da sami otkriju šta je to ona napisala.
– Literatura je definitvno vrsta saznanja, ali za razliku od drugih vrsta saznanja, naročito naučnog, ona barata emocijama i to je ono što je predivno. Literatura ima prednost nad drugim saznanjima da barata različitim idejama – sociološkim, metafizičkim, psihološkim, iz običnog života, ali ne način psihologije, sociologije, filozofije, nego kroz likove sa ogromnom količinom emocija i zato utiče na čitaoca, i to saznanje se u čitaoca utiskuje kognitivno – rekla je, između ostalog, Jovanovićeva.
Tokom večeri, bilo je govora i o njenim filozofskim, političkim i književnim uzorima, ličnom iskustvu kao polazištu za stvaranje, kao i o romanu koji trenutno piše, a tiče se tema usamljenosti i samoće.
Ž.J.