Samo solidan bilans rezultata može olakšati napredovanje na evropskom putu. Konstruktivan interni dijalog predstavlja važnu podršku za postizanje ovog cilja, rekao je u intervjuu za „Dan” ambasador Rumunije Ferdinad Nagi. Kako je saopštio, Rumunija, koja će predsjedavati EU u prvoj polovini godine, podržava evropske integracije Crne Gore.
Proširenje EU na zemlje zapadnog Balkana biće sigurno visoko na agendi rumunskog presjedavanja EU tokom prve polovine godine. Na čemu će Rumunija insistirati tokom predsjedavanja EU kada su u pitanju Crna Gora i njene obaveze iz evropske agende?
– Politika proširenja i region Zapadnog Balkana predstavljaće prioritetne teme rumunskog predsjedavanja Savjetu EU u prvom dijelu 2019.godine. Rumunija čvrsto podržava pridruživanje Crne Gore Evropskoj uniji, što je prije moguće, na osnovu vlastitih zasluga i na osnovu ispunjavanja kriterijuma za pristupanje. Sa te tačke gledišta, važan cilj za Crnu Goru je da bude u stanju da otvori sva pregovaračka poglavlja, zadržavajući fokus na interne pripreme koje bi omogućile postepeno zatvaranje nekih poglavlja. Od ukupno 35 pregovoračkih poglavlja, 32 poglavlja su već otvorena, poslednje na Međuvladinoj konferenciji 10. decembra 2018. godine, a tri poglavlja su privremeno zatvorena. Podržavaćemo napredak u pristupnim pregovorima za vrijeme našeg mandata u Predsjedništvu Savjeta EU, posebno otvaranje posljednjeg pregovaračkog poglavlja koje nije otvoreno (poglavlje osam) i, eventualno, zatvaranje nekih već otvorenih poglavlja, ukoliko budu ispunjeni uslovi potrebni za to. Nastavićemo da podržavamo i ohrabrujemo Crnu Goru da nastavi sa reformskim naporima kako bi se stvorio solidan bilans rezultata koji bi olakšao postizanje tog cilja.
Završetak ove faze je od suštinskog značaja za povećanje nivoa pripreme Crne Gore za pridruživanje evropskoj porodici, gdje ona pripada. Rumunija će nastaviti da pruža relevantnu ekspertizu i tehničku pomoć u ovom procesu i da razmjenjuje iskustava u područjima od interesa za crnogorsku stranu u okviru pregovora o pristupanju.
Kako ocjenjujete dosadašnji napredak Crne Gore na njenom evropskom putu i šta je ono na šta se tokom rumunskog predsjedavanja moramo fokusirati?
– Značajan napredak koji je Crna Gora do sada učinila vidljiv je i pohvaljen na nivou EU, što se vidjelo i tokom otvaranja poglavlja 27 – zaštita životne sredine, na Međuvladinoj konferenciji u decembru 2018.godine. Crna Gora se i dalje smatra predvodnikom napretka u procesu proširenja. Za napredak evropskih aspiracija Crne Gore potrebni su opipljivi argumenti koji se mogu proizvesti samo pozitivnim rezultatima u procesu unutrašnje reforme. Naime, samo solidan bilans rezultata može olakšati napredovanje na evropskom putu. Konstruktivan interni dijalog predstavlja važnu podršku za postizanje ovog cilja.Sredstva dodijeljena Crnoj Gori kroz cijeli program pretpristupne pomoći predstavljaju i važnu podršku reformskim naporima. U budućnosti treba pojačati napore za zatvaranje već otvorenih poglavlja.
Iz Vašeg ugla, kakav će biti dalji evropski put regiona, posebno Crne Gore, u svjetlu svih aktuelnih dešavanja i očekivanja koje EU ima od nas?
– Kao prijatelj i aktivni pristalica politike proširenja, Rumunija će nastaviti da ohrabruje i podržava korake koje je Crna Gora ostvarila u procesu integracije u Evropsku uniju. Iz perspektive vlastitog iskustva u procesu pristupanja Evropskoj uniji, svjesni smo da ovaj proces nije lak, posebno imajući u vidu naprednu fazu Crne Gore i, još više, to što se u ovoj fazi zahtijeva čvrsta politička volja i fokusiranje svih unutrašnjih napora da se prevaziđu teškoće, ostvari demokratska transformacija društva i postignu konkretni rezultati. Rezultate koje Evropska unija očekuje u reformskom procesu političari ne smiju smatrati strogim zahtjevima koji uslovljavaju formalni napredak u evropskim integracijama, već kao dio procesa transformacije koji će omogućiti crnogorskom društvu da postane istinski evropsko, u smislu vrijednosti i principa. Nadamo se da će vremenski okvir naveden u strategiji proširenja koju je Evropska komisija predstavila u februaru 2018. godine za evropske integracije Crne Gore – a to je 2025.godina –poslužiti kao dodatni motivacioni faktor za nastavak napretka koji će postepeno odrediti zatvaranje pregovaračkih poglavlja. Crna Gora ima priliku da demonstrira, nastavljajući kontinuirane napore, da je primjer za partnere u regionu. M. VEŠOVIĆ

---

Slabosti naših partnera su i naše slabosti
Da li dijelite stav da je i za samu EU bitno da Zapadni Balkan bude njen integralni dio i zašto je to od značaja?
– Za Rumuniju, kao i za EU, politika proširenja predstavlja najprikladniji instrument za osiguranje prosperiteta, stabilnosti i sigurnosti čitavog evropskog kontinenta. Kao što je navedeno u globalnoj strategiji EU, slabosti naših susjeda i partnera su naše slabosti. Slijedeći ovu logiku, predanost EU u regionu zapadnog Balkana pretočena je u ulaganje u vlastitu sigurnost, prosperitet i stabilnost. Osnovni principi EU – koristi od ekonomske integracije i prednosti usvajanja evropskog modela razvoja – jesu faktori koji su zadržali snagu Unije, koja funkcioniše kao katalizator za mobilizaciju stabilizacionih i reformskih napora u regionu. Mehanizam proširenja je proces, a ne trenutak, i zahtijeva vrijeme i kontinuirani napor od država kandidata i bitno je zasnovan na transformaciji, i to ne samo država koje se pridružuju Evropskoj uniji, koje prolaze kroz proces demokratske transformacije jačanja institucija i modernizacije društva, već i Unije, koja postaje prošireni prostor zajedničkih vrijednosti, izraz jedinstva u različitosti i snažniji globalni akter. Osim toga, ne smijemo zaboraviti cilj ponovnog ujedinjenja evropske porodice u zajedničkom prostoru vrijednosti i principa. Kada se ispune kriterijumi, pristupanje zemalja kandidata sa zapadnog Balkana donijeće dodatnu vrijednost Evropskoj uniji, kao što su to učinila prethodna proširenja, što je doprinijelo raznolikosti evropskih kultura i tradicija.