- PIŠE: DR RADOSLAV T. STANIŠIĆ, FILMSKI I TV REDITELj

Parker je bio i scenarista i producent, a za fotografiju je zaslužan virtuozni snimatelj iranskog porijekla Darijus Hondži, „Anđelin pepeo”,1999, adaptacija Pulicerom nagrađenih memoara Frenka Makorta o odrastanju u bijedi u irskom gradu Limeriku, bila je znatno sumornija, te je i film zabilježio novčani gubitak.
Adrijan Lajn, kao i Alan Parker, počeo je karijeru režirajući televizijske reklame. U prvim igranim filmovima je slijedio formu muzičkog spota, te su „Foxes”, 1980, „Flešdens”, 1983, izgledali kao da su snimljeni za MTV. Kad se pojavio film „Devet i po nedelja”, 1986, koji se prikazivao u verziji za odrasle i za sve uzraste, pročuo se po estetizovanoj erotici. U istom maniru, Lajn je snimio „Fatalnu privlačnost”, 1987, koja je te godine po zaradi na biletarnicama zauzela treće mjesto. Riječ je o stilizovanoj, napetoj priči o vikend-romansi koja je krenula po zlu. Kao i „Devet i po nedelja”, i „Fatalna privlačnost” prikazivala se u dvije verzije: jednoj sa srećnim krajem koji je nakalemljen poslije glavnog snimanja da bi se izašlo u susret željama testirane publike i drugoj s prvobitnim, depresivnim završetkom za video. Ipak, Lajnovo najvažnije ostvarenje do danas nesumnjivo je „Džejkobova ljestvica košmara”, 1990, u kojem napaćeni vijetnamski veteran (maestralno ga tumači Tim Robins) pokušava da izađe na kraj s košmarnim, ali nedokučivim sjećanjem s ratišta. Film je sjajno režiran tako da se u njemu smjenjuju pronicljiv društveni komentar i natprirodni horor. Značajna je i Lajnova vjerna adaptacija „Lolite”,1997, Vladimira Nabokova. Naslovna uloga, sasvim umjesno, povjerena je maloljetnici Dominik Svejn, zbog čega je film teško pronašao američkog distributera.
Toni Skot, mlađi brat Ridlija Skota, u kinematografiji je debitovao izrazito erotičnim filmom o vampirima pod nazivom „Glad za krvlju”, 1983, kojim je dokazao sposobnost da stvara dopadljive slike koje privlače pažnju. Zatim se udružio s producentima filmskih hitova Donom Simpsonom i Džerijem Brukhajmerom. S njima je snimio najunosniji film 1986. i drugi film po zaradi 1987: „Top gan”, odnosno „Policajac s Beverli Hilsa 2”.
Poslije „Top gana”, Toniju Skotu nije bilo lako da se izvuče iz vojnog klišea, te su njegova najuspješnija ostvarenja bila bazirana na nekim elementima zapleta iz tog filma ili su se odigravala u sličnom vojnom okruženju i imala za okosnicu slične teme. Nakon Simpsonove smrti, 1996, nastavio je da radi s Brukhajmerom i sve više preuzimao ulogu izvršnog producenta preko svoje kompanije Scott Free Productions. Izvršio je samoubistvo 2012. godine.
Britanska kinematografija duguje dobar dio svoje životnosti multitalentovanoj komičarskoj družini poznatoj kao „Monti Pajton”.
Glavni članovi grupe su bili glumci Džon Kliz, Majkl Pejlin, Erik Ajdl i Grejam Čapman, pisac-reditelj Teri Džouns, kao i animator-reditelj Teri Gilijam, koji je porijeklom Amerikanac. Njihov prvi film „And Now for Something Completely Different” (Gilijam i Ijan Maknoton 1971) bio je u stvari zbirka skečeva iz njihove popularne televizijske serije na BBC-ju „Leteći cirkus Monti Pajton”. Međutim, sledeći film, „Monti Pajton i Sveti gral” Džouns i Gilijam, 1975, bio je originalna parodija na legendu o kralju Arturu, koji je istovremeno veoma uvjerljivo dočaravao privid i atmosferu srednjeg vijeka. Isto bi se moglo reći i za Gilijamovu filmsku adaptaciju „Brbljivac”, 1977, Luisa Kerola i, u biblijskom smislu, za drzak i sporni film „Žitije Brajanovo”, 1979, koji je bio prvi projekat nove kompanije Handmade Films. Ovu kompaniju osnovao je bivši član Bitlsa Džordž Harison (1943-2001) i ona je proizvela niz filmova, kao što su Gilijamov „Kradljivci vremena” (1981), čudan fantastičan film o šest patuljaka koji se igraju kroz istoriju. Teri Gilijam je režirao za Handmade Films sjajni i mračni film „Brazil” (1985), koji prikazuje alternativnu, apsurdnu i zastrašujuću distopiju o bliskoj budućnosti Velike Britanije, dok je za kompaniju Columbia snimio fantazmagorični film „Avanture barona Minhauzena” (1989), zasjenjujuću, iako pomalo praznjikavu izložbu pirotehnike, za koju se tvrdi da je koštala pedeset miliona dolara. Za kompaniju TriStar Gilijam je snimio 1991. godine film „Kralj ribara”, ozbiljno smiješni povratak legendi o Svetom gralu.
(NASTAVIĆE SE)

---