-Autor: Henrik Beme

Upozorenje o profitu (Gewinnwarnung) jedan je od najvarljivijih njemačkih ekonomskih termina. Tu se, naime, ne radi o upozorenju na profit koji bi neka firma mogla da ostvari, već zapravo najavljuje da će firma imati manju zaradu od očekivane. Ili čak da zarade uopšte neće biti. Stoga bi tačnije bilo govoriti o upozorenju o gubitku.

Ali bez obzira na to, takvo upozorenje o profitu stiglo je početkom nedjelje od njemačke hemijske grupe „BASF”. To nije bilo kakva firma, već najvecća hemijska kompanija na svijetu sa 122.000 zaposlenih širom svijeta. Ako je takva kompanija tako drastično smanjila svoju prognozu za tekucću fiskalnu godinu – očekuje se, naime, pad profita od čak 30 odsto – onda bi zapravo trebalo da se uključe sva crvena svjetla za uzbunu.

Zašto? Zato što takva hemijska kompanija prva osjeti kad drugima ide loše. Ona naime ima kupce u mnogim, u skoro svim industrijskim granama. Na primjer u automobilskoj industriji, koju snabdijevaju bojama i plastikom. Tamo se, objašnjava „BASF” u svom upozorenju, na globalnom nivou bilježi posebno veliki pad proizvodnje.

Drugo obrazloženje: svjetski trgovinski sukobi. Oni koji su mislili da će se sve ipak nekako samo od sebe srediti i da će nakon sledećeg tvita američkog predsjednika sve opet biti u redu, polako shvataju da to neće biti tako.

Neko stvarno rješenje nije na vidiku, ali šteta je očigledno vecć ogromna. Jer, ako se kompanije nečega stvarno boje, onda je to nesigurnost.



STRAH OD RECESIJE



Recesija se, doduše, može prizivati i kada se o njoj priča – ali tu se ne radi samo o „BASF”-u. Sve je više loših vijesti iz njemačke ekonomije, praktično svaki novi dan donosi nove nevolje.

Narudžbine za njemačku industriju u stalnom su padu. Raspoloženje u kompanijama postaje negativno. Institut za ekonomska istraživanja „Ifo” iz Minhena, koji redovno istražuje raspoloženje u kompanijama, osjetio se nedavno primoranim da objavi loše vijesti: izvozno orijentisana proizvodnja (koja generiše četvrtinu njemačke dodate vrijednosti) nalazi se u recesiji, konstatuju naučnici.

Mašinogradnja – pored proizvođača automobila, drugi veliki stub privrede u Njemačkoj – očekuje za tekuću godinu pad proizvodnje od dva odsto. A neke druge kompanije su čak i prije „BASF”-a najavile nepovoljan razvoj situacije: „Simens” je zabilježio „neočekivani pad broja narudžbina“, a i za koncern „TisenKrup” analitičari očekuju upozorenje o profitu, dakle upozorenje o padu zarade.

Istovremeno, sve su češće vijesti o planiranim otpuštanjima: „BASF” želi da ukine 6.000 radnih mjesta; njihov najveći konkurent, takođe njemački hemijski koncern „Bajer”, prije nekog vremena već je najavio moguće ukidanje 12.000 radnih mjesta, a čini se da su i u „Simensu”, „TisenKrupu” ili „Folksvagenu” uspješne godine sa velikim profitima stvar prošlosti. U toku su pripreme za pravu oluju koja se sprema.



POVRATAK U NORMALU?



Dobra vijest posle mnogih loših vijesti: njemačko tržište rada je u tako dobrom stanju da može da apsorbuje trenutni talas najavljenih otpuštanja. Istovremeno, broj podnijetih prijava za skraćeno radno vrijeme poslednjih nedjelja značajno se povećao. To znači da mnoge kompanije otpuštaju zaposlene samo ako ne postoji neko drugo rješenje.

Skraćeno radno vrijeme koristi se kao instrument kojim se pokušava da se zadrže kvalifikovani radnici: umjesto da budu otpušteni, oni se privremeno šalju na skraćeno radne vrijeme, da bi se kasnije, kada se ekonomska situacija u firmi popravi, ponovo vratili na puno radne vrijeme. A oni koji i dobiju otkaz, imaju dobre šanse da uskoro pronađu neki novi posao.

Instrument skraćenog radnog vremena već je jednom pomogao njemačkoj privredi da brzo ponovo stane na noge nakon teške recesije 2009. godine. Tada je kao rezultat globalne finansijske krize, ekonomija pala za pet procenata.

Osim toga, svjetska ekonomija je daleko od tako dramatičnog kolapsa. Nakon godina buma sa djelimično pregrijanom njemačkom privredom, sada slijedi faza normalizacije. To po prirodi stvari uključuje cikluse, kako uspona, tako i pada privredne proizvodnje i ekonomskog rasta. Stvarno loše vijesti zvuče drugačije.

www.dw.com

---