Početkom januara 1991. Vasko Popa je pao u postelju. Ležao je na Vojnomedicinskoj akademiji. Vijesti su bile obeshrabrujuće. Nade nije bilo. U subotu, 5. januara, VMA je saopštila da je u ranim jutarnjim časovima (u 45 minuta poslije ponoći) umro pjesnik Vasko Popa. Preminuo je, kao i majka Emilija, u šezdeset devetoj godini...

Na komemoraciji povodom Popine smrti u Novom Sadu, u Vojvođanskoj akademiji nauka i umjetnosti i Matici srpskoj, govorili su njegovi prijatelji, filozof Jovan Ćulum i pisac Aleksandar Tišma. U Udruženju književnika Srbije, koje je preuzelo brigu o sahrani jednog od svojih najistaknutijih članova, od Pope se emotivnim govorom prvi oprostio Dobrica Ćosić, koji je rekao da su njih dvojica ispisnici i saborci u modernizmu pete decenije – drugovi u velikoj vjeri našeg vijeka: „Sa Vaskom Popom sam se oprostio prije nekoliko noći koračanjem i ćutanjem oko njegove samrtničke postelje na Banjici. Te košavne noći sam shvatio da sam ga mnogo više cijenio i volio no što sam mu pokazivao, i mnogo više mi je značio no što je on to znao. On je, kaže mi zajednički prijatelj, sa dvanaestog sprata Vojne bolnice čuo moje korake drumom i ćutanje na vjetru. I uzvratio mi je osjećanjima sličnim mojim. Dobro je što se nijesmo obmanuli, kako se to zbilo sa nekim našim prijateljstvima u vremenu velikih obmana. Spokojan sam zbog ishoda naših susretanja i mimoilaženja na ovom svijetu...“. Zatim su govorili Stevan Raičković, Matija Bećković i Đorđije Vuković.

Udruženje književnika Srbije saopštilo je: „Poštujući želju porodice, ispraćaj pjesnika na groblju obaviće se u najužem krugu rodbine i prijatelja, bez govora i vijenaca“. Poslednji su ga vidjeli Beba Gavrilov, supruga Aurelova, i Žarko Rošulj. Pjesnik je imao smiren, spokojan izgled lica, bez tragova teške bolesti. Tako je bez odbora za sahranu i bez pompe sahranjen Vasko Popa 7. januara, na Božić, u Aleji zaslužnih građana, pored Miloša Crnjanskog i Skendera Kulenovića.

Bio je lijep, sunčan prohladan dan. U dugoj koloni koja ga je ispratila bili su Dobrica Ćosić, Borislav Mihajlović Mihiz, Dejan Medaković, Žika Stojković, Antonije Isaković, Stevan Raičković, Mladen Markov, Svetozar Brkić, Borislav Radović, Pavle Ugrinov, Svetlana Velmar Janković, prof. dr Milka Čvorić, koja se o njegovom zdravlju brinula godinama... Na čelu povorke nošen je krst, bez prisustva sveštenika. Vladika Amfilohije Radović je „naručio“ da zvona zvone kada je kolona prolazila pored grobljanske kapele.

Tog dana od novog dobitnika Nobelove nagrade za književnost Josipa Brodskog stigle su riječi: „Mislim da je Vasko Popa bio jedna od najmarkantnijih pjesničkih figura u ovom vijeku...“ Nobelovac Česlav Miloš uputio je depešu u Beograd: „Moje duboko saučešće porodici Vaska Pope. Popina smrt je veliki gubitak za cijelu književnu zajednicu“. Nakon sahrane, „Politika“ objavljuje: „Hvala za dobru riječ, trag suze, plemenitu pažnju kojom je pjesnik Vasko Popa ispraćen na nepočin-polja januara 1991. godine. Haša Popa.“

U Beogradu je poslije kraće bolesti, u Bolnici „Sveti Sava“, preminula Haša Popa 20. oktobra 2000. godine. Arhitekta po obrazovanju, djevojačko prezime Singer, Haša Popa nije ostavila testament, a nakom kremiranja 24. oktobra na Novom groblju poveden je ostavinski postupak, a jedini naslednik bila je njena sestra Veronika, koja živi u Parizu (takođe nema poroda). Advokat gospođa Dušanka Subotić-Homen zastupala je naslednicu, ali na kraju preostale stvari, rukopisi i biblioteka, sa nešto namještaja, dospjeli su u Biblioteku i Arhiv Srpske akademije nauka i umjetnosti, zahvaljujući prije svega gospođi Svetlani Velmar Janković i njenom mužu Žarku Rošulju, koji su bili svjedoci usmene volje Haše Pope.

PRIREDIO: MILADIN VELjKOVIĆ

(KRAJ)

---