U poslednjih sedam godina 23 punoljetnih građana Crne Gore bore se na ratištima u Siriji i Iraku. Od ove brojke, kako je saopštio Nacionalni koordinator za borbu protiv nasilnog ekstermizma Dragan Pejanović, 18 muškaraca i pet žena nalazi se na ratištu u područjima djelovanja ID, zajedno sa troje djece, od kojih je šest muškaraca ubijeno u ratnoj zoni.

Nezvanični podaci ukazuju da je ovaj broj mnogo veći i da ovu vrstu ratnika regrutuju većinom vehabije, ali i da bezbjednosne službe regiona posjeduju spisak sa dvadesetak imena među kojima su neki upravo iz Crne Gore. U svakom slučaju, oni koji su se vratili sa ratišta predstavljaju istu opasnost kao i oni koji su i dalje aktivni na ratištima, smatraju stručnjaci.

Prema istraživanjima, pet boraca iz Crne Gore ratovalo je i u istočnoj Ukrajini, na strani proruskih separatista, od kojih je jedan procesuiran i osuđen u Crnoj Gori, a četvorica su na ratište otišla prije dopune Krivičnog zakonika kojom je odlazak na strana ratišta kriminalizovan.

Učešće na stranim ratištima je od 2015. u Crnoj Gori krivično djelo. Kaznena politika u ovom smislu je vrlo oštra. Naime, kaznom zatvora od dvije do deset godina kažnjava se vrbovanje, regrutovanje, priprema, organizovanje, rukovođenje, prevoz ili organizacija prevoza, kao i obučavanje pojedinaca i grupa ljudi koji imaju namjeru da se pridrže ili da učestvuju u stranim oružanim formacijama van Crne Gore.

Kazna zatvora od šest mjeseci do pet godina predviđena je i za one koji otputuju radi pridruživanja ili učestvovanja. Kazna od jedne do osam godina propisana je za onog koji neposredno ili preko trećeg lica finansira ove aktivnosti, a za one koji javno prozivaju druge da izvrše ovo krivično djelo – šest mjeseci do pet godina.

Vlast u Crnoj Gori je u nekoliko navrata saopštavala da nema saznanja da se „bilo koji državljanin Crne Gore nalazi na ratištu Islamske države”, da bi samo dva mjeseca nakon toga donjela zakon kojim se građanima zabranjuje da ratuju u drugim vojnim formacijama na ratištima. Informacija objavljena u medijima da je u Siriji zarobljen crnogorski državljanin Dino Alijagić iz Podgorice opet je aktuelizovala problem procesuiranja učesnika na stranim ratištima, ali i skeniranje i razotkrivanje motiva koji ratnike odvode na razna ratišta. Međutim, nikako da crnogorski organi dođu do njih i imenuju vođe organizacija, timova za vrbovanje i kampova bez kojih mladići uglavnom muslimanske vjeroispovijesti ne bi bili u prilici ni da pređu granicu, a kamoli da ratuju u Siriji i Avganistanu.

VJ.D.

---

Centri za regrutovanje pod lupom bezbjednosnih službi
Crnogorske službe bezbjednosti, koje motre na jedan od centara za regrutovanje islamista za odlazak na ratište u Siriju smješten u Ulcinju, ali i na agenturu u Rožajama, provjeravaju da li su i državljanke Crne Gore H.K. i I.H. ratovale u Siriji. Zasad je utvrđeno da su njihovi muževi povezani sa glavnim operativcima zaduženim za vrbovanje ratnika u BiH, Srbiji i Crnoj Gori.

Sa nekolicinom njih porodice su izgubile kontakt, a dosad su, osim Haklaja, poginuli i crnogorski državljani Ernad Huseinović (19) iz Plava, Adis Salihović Abu Merdija iz Rožaja i Damir Šlaković iz Bara.