-PRIREDIO: MILADIN VELjKOVIĆ

„Ukoliko se zadržimo na ličnosti kneza Mihaila možemo, slobodno, zaključiti da je on bio gotovo jedini vladar iz dinastije Obrenović, čiji lik i djelo nijesu bili ‘trn u oku’ ni Karađorđevićima ni kasnije komunistima. Bio je jedini vladar čije ime nosi najvažnija centralna ulica i pješačka zona u Beogradu, a kojoj od kada je nazvana Knez Mihailova, početkom sedamdesetih godina 19. vijeka do danas nijedna vlast nije mijenjala naziv“, zapisao je, između ostalog, dr Danko Leovac u predgovoru svoje knjige „Knez Mihailo – mladost, prva vladavina, emigracija“. Knjigu je 2019. godine izdao Centar za srpske studije Filozofskog fakulteta iz Beograda, a iz nje ćemo u narednih nekoliko brojeva, uz odobrenje autora i saglasnost izdavača, prenijeti poglavlje koje govori o djetinjstvu i školovanju kneza Mihaila Obrenovića.
Dr Danko Leovac je rođen 1986. godine u Priboju, gdje je završio osnovnu školu i gimnaziju. Diplomirao je na Filozofskom fakultetu u Beogradu 2009, na kome je i doktorirao 2014. godine, odbranivši doktorsku disertaciju „Srbija i Rusija za vrijeme druge vladavine kneza Mihaila (1860–1868)“. Bila je to, ujedno, najbolja doktorska disertacija dosad odbranjena iz oblasti srpsko-ruskih odnosa, za koju je Leovac dobio nagradu „Radmila Milijentivić“.
Dr Leovac je docent na Odjeljenju za istoriju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu. Saradnik je Matice srpske na izradi Srpskog biografskog rečnika i sekretar Centra za srpske studije tog fakulteta, a član je i više stručnih grupa i udruženja.
„Knez Miloš i kneginja Ljubica Obrenović imali su osmoro djece – četiri sina i četiri kćeri. Najstarije dijete bio je sin Petar, rođen u Brusnici između 1805. i 1807. godine. Krstio ga je Karađorđe, a umro je najvjerovatnije od boginja 1814. godine u zbjegu, nedaleko od manastira Nikolje. Drugo dijete bila je Petrija, rođena 5. avgusta 1808. godine u Brusnici. I nju je krstio Karađorđe. Ona se 6. juna 1824. godine udala za Todora Bajića iz Varadije, koji je živio u Zemunu. Ana je bila druga ćerka i treće dijete, i o njoj se najmanje zna, osim da je umrla maja 1818. godine i sahranjena u manastiru Vraćevšnici. Jelisaveta (Savka) bila je četvrto dijete, rođena 28. marta 1814. godine u Šaranima. Udala se za Jovana Nikolića 3. oktobra 1831. godine. Peto dijete Miloša i Ljubice, a drugi sin, bio je Milan. Rođen je 19. oktobra 1819. godine u Kragujevcu. Krstio ga je arhimandrit Melentije Pavlović, a budući da je knez Miloš nakon smrti Petra bio bez muške djece, Milana su svakako čekali sa nestrpljenjem. Pošto je uživao status prestolonaslednika, od 1820. godine su ga oslovljavali sa „Mladi Gospodar”. Šesto dijete bila je ćerka Marija, umrla sa svega dvije godine, o kojoj je takođe sačuvano malo podataka. Mihailo je rođen kao sedmo dijete u bračnoj zajednici kneza Miloša i Ljubice. Nakon njegovog rođenja kneginja nije dugo rađala, usled supružničke razdvojenosti i loših bračnih odnosa. Poslednje njihovo dijete bio je Teodor, rođen u Požarevcu, jula 1830. godine. Ime je dobio po djedi, Miloševom ocu, a krstila ga je Sara Bojanić, Karađorđeva ćerka. Teodor je umro iste godine u manastiru Rakovici, gdje je odnijet radi liječenja, a u manastirskoj porti je i sahranjen.
Mihailo Obrenović je rođen 16. septembra 1823. godine u Šarenom konaku u Kragujevcu. Datum njegovog rođenja je u istoriografiji bio sporan.
Godina rođenja (1823) nikako se ne može uzeti za spornu, budući da je i knez Miloš na Narodnoj skupštini februara 1829. godine u Kragujevcu obavještavao poslanike da „ima dva sinčića, od 10 i šest godina, koji se knjizi uče”. Kako je kasnije, tokom prve i druge vladavine kneza Mihaila, svakog 4/16. septembra proslavljan knežev rođendan, nepobitno se može reći da je knez Mihailo rođen 16. septembra 1823. godine.
(NASTAVIĆE SE)

---