Knjiga „Novinarska i diplomatska visoka škola u Beogradu 1948–1953“, koju je priredio istoričar dr Dragomir Bondžić, kao što se lako može zaključiti i iz njenog naslova, bavi se osvjetljavanjem rada Novinarske i diplomatske visoke škole (NDVŠ) u Beogradu, u kojoj je nastava izvođena u periodu od 1948. do 1953. godine. Bila je to „savezna ustanova fakultetskog ranga koja je imala zadatak da obrazuje visokokvalifikovane stručnjake za novinarstvo i diplomatsko-konzularnu službu“. Pored koncizne studije u kojoj se bavio osnivanjem, djelovanjem i gašenjem škole i rezultatima njenog rada, dr Bondžić je u ovoj knjizi čitaocima stavio na uvid i 260 dokumenata iz raspoloživih arhivskih fondova, koji se odnose na različite aspekte njenog života. Upravo iz te Bondžićeve studije, sa značajnim skraćenjem, a uz njegovu saglasnost i odobrenje izdavača ove vrijedne knjige, u narednih nekoliko brojeva, prenijećemo najinteresantnije detalje, o tome kako je osnovana i pod kakvim uslovima je funkcionisala ova škola, koja je svojim studentima davala „čvrsta znanja i široku opštu kulturu potrebnu za rad u diplomatiji i novinarstvu“.

Dr Dragomir Bondžić zauzima istaknuto mjesto u srednjoj generaciji srpskih istoričara. Rođen je 1973. u Kruševcu. Osnovnu školu i gimnaziju završio je u Aleksandrovcu. Diplomirao je, magistrirao i doktorirao na Katedri za istoriju Jugoslavije Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu. Od 2000. radi u Institutu za savremenu istoriju, gdje je 2014. stekao zvanje viši naučni saradnik. Objavio je tri monografije, priredio jedan zbornik dokumenata, autor je preko sto naučnih radova u domaćim i stranim časopisima i zbornicima, a učestvovao je i na preko pedeset naučnih skupova u zemlji i inostranstvu.

„Nedostatak stručnih, naročito visokoobrazovanih kadrova, u svim oblastima društvenog, privrednog i kulturnog života predstavljao je ključan problem jugoslovenske države i vladajuće komunističke partije u prvim godinama poslije Drugog svjetskog rata. U nizu važnih zanimanja i prijeko potrebnih stručnjaka (inženjera – neophodnih za obnovu i izgradnju stradale zemlje; ljekara – potrebnih za liječenje, uzdizanje zdravstvene kulture naroda i uspostavljanje novog zdravstvenog sistema; nastavnika – potrebnih za obrazovanje ali i vaspitanje mladih generacija u osnovnim i srednjim školama, itd.) brzo se pojavila i potreba za stručnim, dobro obrazovanim, ali i ideološko-politički podobnim kadrom za novinarstvo i diplomatiju.

Istovremeno sa osvajanjem vlasti i stvaranjem novog političkog sistema Komunistička partija je preko Agitprop aparata uspostavljala potpunu kontrolu nad sredstvima informisanja i novinarima, dajući im zadatak da propagiraju partijsku politiku i ideologiju i mobilišu narod na obnovi i izgradnji zemlje. Štampi, kao sredstvu političke propagande i novinarima, kao društveno-političkim radnicima pridavan je veliki značaj, posvećivana stalna pažnja i nad njima vršena stroga kontrola. Kontrola je vršena preko odjeljenja za agitaciju i propagandu pri CK KPJ – Agitpropa – u okviru kojeg je postojao sektor za agitaciju i štampu, a u sklopu ovog poseban odsjek za štampu. Sektor za agitaciju i štampu je rukovodio cjelokupnom pismenom i usmenom agitacijom, neposredno uticao na rad redakcija listova, nadzirao pisanje novina i preko njih sprovodio agitaciono-propagandne kampanje po određenim pitanjima. Odsjek za štampu je organizovao svakodnevnu kontrolu centralne i republičke štampe, podnosio kritičke preglede te štampe i predlagao mjere za njeno poboljšanje. Rukovodioci sektora za štampu i agitaciju su određivali sastav redakcija i sami ulazili u redakcije listova, brinuli da se u njima ‘pravilno postave’ sva politička i društvena pitanja i ‘pravilno prenesu direktivni članci rukovodećih drugova’.“[…]

PRIPREMIO: MILADIN VELjKOVIĆ

(NASTAVIĆE SE)

Ilustrovati sa fotografijama:

01- Dr Dragomir Bondžić

01A- Neki od jugoslovenskih listova nakon Drugog svjetskog rata

---