-Piše: Dejan Mirović

U međunarodnom pravu institut azila označava zaštitu koja se daje političkim emigrantima. Ovaj pravni institut je bio poznat još u staroj Grčkoj gde je primjenjivan u svetim mjestima poput Atininog hrama, a praktikovali su ga i Jevreji, Hetiti i Egipćani. Moderni institut azila se oslanja na Ustav revolucionarne Francuske iz 1793. godine, Univerzalnu deklaraciju UN iz 1948, kao i na Deklaraciju UN o teritorijalnom azilu iz 1967. Prema tim modernim međunarodnim izvorima, azil se nikada ne daje licima koja su optužena ili osuđena za kriminal.

Svetozar Marović je, međutim, 2016. godine sklopio sporazum o priznanju krivice sa crnogorskim tužilaštvom i Višim sudom u Podgorici. Tada je priznao da je vođa organizovane kriminalne grupe koja je oštetila budžet grada Budve za nekoliko desetina miliona eura. Marović je pred Višim sudom do detalja priznao kako je formirao kriminalnu grupu i kako je izdavao instrukcije svojim saučesnicima. Dugogodišnjim djelovanjem Marović i njegova kriminalna grupa doveli su do ivice sloma i najrentabilnije preduzeće u Crnoj Gori - „Budvansku rivijeru”. U 2019. godini ovo preduzeće je zabilježilo gubitak od dva miliona eura. Devedesetih godina prošlog vijeka, u vrijeme najžešćih sankcija i izolacije tadašnje države, „Budvanska rivijera” nije bilježila gubitak iako su Marović i njegova grupa radili sve što su mogli da smijene i oklevetaju u medijima tadašnje rukovodstvo i generalnog direktora. Marovićevo ime je vezivano i za druge kriminalne afere. Pred Okružnim sudom u Beogradu 2005. godine svjedoci su dovodili Marovića u vezu sa nelegalnom kupovinom vojne opreme u vrijednosti od 176 miliona eura. Protiv njega su u Crnoj Gori podnošene i prijave za šverc cigara tokom devedesetih.

U političkom smislu Marović takođe nije mogao da dobije azil u Beogradu. Naprotiv, on se kao glavni ideolog DPS-a godinama zalagao za razbijanje zajedničke države Srbije i Crne Gore i vodio je aktivnu kampanju protiv Srbije u međunarodnim organizacijama. Posebno je skandalozno što je to radio sa mjesta predsjednika državne zajednice SCG, poput Stjepana Mesića poslednjeg predsjednika SFRJ poznatog po izjavi „izvršio sam zadatak Jugoslavije više nema“. U maju 2006. godine Marović je javno pozvao da se glasa za nezavisnost Crne Gore. Onima koji su bili protiv nezavisnosti je zaprijetio da će im ruke drhtati i da će im suditi pokoljenja. Takođe, u maju 2004. je izjavio da će obavijestiti EU da je Srbija kriva zbog raspada državne zajednice.

Nakon izlaska iz zatvora 2016. Marović u statusu pravosnažno osuđenog šefa organizovane kriminalne grupe dolazi upravo u Beograd zbog liječenja od „depresije“. Beogradski mediji više puta objavljuju slike „depresivnog“ Marovića u centru grada tokom kupovine ili šetnje. Za razliku od srpske penzionerke narušenog zdravlja - Branke Milić koja, nasuprot Maroviću, bez krivičnog dosijea i nelegalnog bogatstva već više od godinu dana provodi u 8 kvadrata u amabasadi Srbije u Podgorici, Marović šeta slobodno po Beogradu.

Dakle, „azil“ Marovića u Beogradu nema pravnu, političku niti humanitarnu osnovu, već se zasniva na usmenom dogovoru između Beograda i Podgorice. On pokazuje da su veze između režima Đukanovića i Vučića zasnovane na poslovnim transakcijama s one strane zakona, a ne na Ustavu i zakonima dvije države ili na Povelji UN.

---