-PIŠE: BUDO SIMONOVIĆ

Zadivljen podvizima podmornice „Pjer Kaponi“, njene posade i kapetana Romea Romeija, Pjetro Kaporili im je posvetio i knjigu koja se pojavila iz štampe u januaru 1941. godine pod naslovom „Izvanredne avanture podmornice `Pjer Kaponi`“:

„Italijan iz Dalmacije, visok, snažno građen, odlučnog izraza – piše, pored ostalog, Kaporini o Romeu Romeiju – već se istakao potapanjem jednog naoružanog parabroda i napadom na čitavu jednu britansku formaciju, kao i spektakularnim upadom pred samom lukom La Valeta. Ovo je pravi gusar iz dubina, koji će ispisati sjajne stranice vojničke hrabrosti i slave“.

Sa više ili manje uspjeha, podmornica „Pjer Kaponi“ je ratovala sve do 31. marta 1941. godine, kada je okončana njena borbena misija, ali i životna i borbena misija njenog komandanta Romea Romeija, nesumnjivo vodećeg pomorskog vuka u italijanskoj ratnoj mornarici, posebno među podmorničarima, i dijela posade, svih koji su se u tom trenutku zatekli na brodu.

Krajem marta 1941. godine podmornica „Pjer Kaponi“ je zaplovila iz Mesine ka La Speciji, gdje je, po prilici, trebalo i da završi svoju borbenu misiju jer su saveznički, prvenstveno britanski „sumareni“, sve više predstavljali smrtnu opasnost u vodama centralnog Sredozemnog mora, posebno za ovu staru, dotrajalu podmornicu, svu izranavljenu i oštećenu u okršajima sa neuporedivo jačim i modernijim savezničkim plovilima, dotle da ona više bez velikog rizika nije mogla ni da zaroni, da napravi taj spasonosni manevar koji predstavlja ključnu prednost podmornica u odnosu na ostale brodove.

Viša komanda je stoga odlučila da je privremeno demobiliše i uputi u vojno brodogradilište u La Speciji, gdje je trebalo utvrditi da li je za remont ili staro gvožđe. U Mesini, gdje je trenutno bila ukotvljena, iskrcala se polovina posade, a kapetan Romei je sa ostatkom „površinski“ zaplovio prema La Speciji, nadajući se da će tako izbjeći neprijateljske podmornice i neopaženo preploviti dugi i opasni put.

U noći između 31. marta i 1. aprila 1941. godine italijanska podmornica se, ipak, našla na nišanu engleske podmornice „Rorkual“. Od pet ispaljenih torpeda sa engleske podmornice dva su bila precizna i neizbježna, i podmornica „Pjer Kaponi“ je završila u plavoj grobnici na oko 17 milja južno od Strombolija.

U njenoj olupini smrt je našlo svih 38 mornara na čelu sa neustrašivim kapetanom, mladim, tridesetpetogodišnjim Bokeljom po majci, Romeom Romeijem, ovjenčanim lovorikama heroja italijanske ratne mornarice, čiju slavu niko neće nadmašiti do kraja Drugog svjetskog rata.


Sjutra: KO JE NIKOLETA ROMEO – BENINjI?

Počasti

To što je najnovija i najmodernija podmornica u italijanskoj ratnoj mornarici S 529 dobila ime Romeo Romei nije prva i jedina počast koja je ukazana ovom znamenitom Bokelju po majci. Njegovo ime je prvo nosila podmornica 3516, američke proizvodnje, koja je plovila u italijanskoj podmorskoj floti od 1974–1988. godine.

Uz to, Romeo Romei je ovjenčan lovorikama i na drugi način. Njegovo ime nosi jedna ulica u sjevero-zapadnom Rimu, na oko dva kilometra od Vatikana. Na isti način mu se odužila i provincija Salerna – jedna ulica u Eboliu takođe nosi ime Romea Romeija, a u Kapraroli, provincija Viterba, u mjestu gdje je sa porodicom živio do pogibije, jedan trg je dobio ime Romea Romeija.

Moto

Mornare koji se ukrcavaju u podmornicu „Romeo Romei“ sačekuje moto ovog najmodernijeg italijanskog podmornog plovila: „Za dušu slavnog“. Zanimljivo je da je pod tim istim motom plovila i čuvena italijanska podmornica „Barbarigo“ u Prvom svjetskom ratu, a potom i istoimena podmornica u Drugom svjetskom ratu.

---