-Piše: Borivoje Ćetković

Na nedavno održanoj konferenciji za medije povodom dvije godine predsjedničkog mandata, vladar Crne Gore, nastupajući superiorno, pokrenuo je više značajnih pitanja: pobjeda nad virusom korona, uspjesi ostvareni u dosadašnjem materijalnom, političkom i duhovnom „razvitku”, mjesto Crne Gore u Evropi i „regionu” i osnivanje pravoslane crkve nacionalnih Crnogoraca. Koristeći onu staru izanđalu formulu „ostvareni rezulati i naredni zadaci”, naglasio je da Crna Gora (i pored toga što je neoliberalizam svuda u svijetu, i prije epidemije, doživio krah), ostaje vjerna ovom obrascu društvenog i privrednog „razvoja”. Ima razloga i on, i onih 70 crnogorskih milionera, kao i dobro plaćeni funkcioneri, da ne skreću sa ovog „evroatlantskog puta”. U pripremljenom izlaganju, naš suveren je centralno mjesto dao osnivanju pravoslavne crkve nacionalnih Crnogoraca. Usta mu puna antifašizma, a hoće da stvaranjem baš takve crkve zaokruži crnogorski identitet?! I reče: antifašizam je „neprolazna vertikala hiljadugodišnjeg trajanja Crne Gore”. Ma nemoj, gospodaru! O kakvom „hiljadugodišnjem trajanju Crne Gore” pričaš i uzimaš antifašizam za njegovu „neprolaznu vertikalu”? Kako da ti niko od toliko savjetnika ne skrenu pažnju da je svojevremeno dr Sekula Drljević, crnogorski fašista, idejni vođa zelenaša, mnogo decenija prije tebe vatreno zastupao „teoriju” o tzv. crnogorskoslavlju – religiji potpuno različitoj od srpskog pravoslavlja i pravoslavlja uopšte.

Što ne pita akademika Rastodera, od njega si mnogo toga naučio, rekao bi ti da batališ tu svoju zamisao da stvaranjem pravoslavne crkve za nacionalne Crnogorce, s namjerom da zaokružiš crnogorski identitet, gaziš ustavno uređenje Crne Gore kao građanske države. Doduše, ti u ovoj tvojoj državi nemaš građane nego podanike, i kada je riječ o Crnogorcima, među njima si produbio već postojeće podjele i raskole. Ideš do kraja: jednima oduzimaš crkvu i hramove, a daješ drugoj „crkvi” koju si ti kao ateista, odnosno tvoje institucije, registrovao prvo u policijskoj stanici.

Kritikuju te i srpski nacionalisti da si se ugledao na Pavelića, na Tita, neće da vide da je tvoj uzor knjaz i kralj Nikola. Stari gospodar-samodržac, za razliku od tebe bezbožnika, bio je vjernik, ali mu to nije dalo za pravo da u Ustavu iz 1905. godine zapiše da je pravoslavna crkva Crne Gore autokefalna. Pomenuo sam „davanje goriva iz Beograda”, a radi se o čestim istupanjima beogradskih intelektualaca i političara u prorežimskim medijima koji uporno ponavljaju poznati narativ o crnogorskoj naciji stvorenoj u Jajcu, o Đilasovom članku o crnogorskom nacionalnom pitanju, objavljenom u „Borbi” 1945. godine, o njegovom „prvom koraku ka stvaranju crnogorske nacije”, da bi te svoje ranije stavove revidirao u sremsko-mitrovačkom zatvoru, tvrdeći da su Crnogorci sastavni dio srpske nacije. Džaba je dobro poznata istina da je Đilas, inače sklon metamorfozama, i ove stavove mijenjao – srpske nacionaliste to više nije zanimalo. Ostali su dosledni, privrženi jugoslovenskoj izbjegličkoj vladi, za koju su odluke AVNOJ-a, donesene u Jajcu 29. novembra 1943. godine (oduzeta su joj prava zakonite vlade) bile ništavne. Za tebe i tvoje separatiste nema većeg političkog berićeta od takvog njihovog „naučno” zasnovanog mišljenja.

Danas kada je većina građana Crne Gore suočena bukvalno s borbom za preživljavanje, ti baš u takvoj teškoj socio-ekonomskoj situaciji zaoštravaš odnose sa Srbijom. Ti i tvoja Vlada- sluškinja zagorčavate život običnim ljudima, i našim i onima u Srbiji, a ma šta mislio o tom tvom čistom crnogorskom identitetu, mi, kako se to nekad govorilo u staroj Crnoj Gori, nemamo bližih od ovih u Srbiji. Ustukni, gospodaru, jer je situacija takva da se može otrgnuti kontroli, a posledice su nesagledive.

---