Mogućnost da tzv. CPC dobije autokefalnost u Crnoj Gori ne postoji jer je sam vaseljenski patrijarh, Vartolomej lično potpisao odluku kojom je čelnik te organizacije Miraš Dedeić raščinjen svešteničkog čina i vraćen u red laika zbog „činjenja nezakonja i nečasnosti”. Odluka Vaseljenske patrijaršije da prizna autokefalnost Ukrajinske pravoslavne crkve u Crnoj Gori je pokrenula temu o davanju autokefalnosti tzv. CPC, organizaciji koja je nastala kao NVO, ali sama dokumenta koja je 1997. godine potpisao patrijarh Vartolomej pokazuju da bi tako postupanje bilo suprotno pravoslavnim kanonima, kao i stavu da se autonomija crkvama nikako ne može dati preko raščinjenih lica.
„Dan” je došao u posjed pisama patrijarha Vartolomeja koja je on u aprilu 1997. uputio patrijarhu Srpske pravoslavne crkve Pavlu, a 2000. godine tadašnjem i sadašnjem predsjedniku Crne Gore Milu Đukanoviću, u kojima se navodi da Dedeić nije sveštenik, te kao takav ne može biti ni na čelu crkve.
U obraćanju patrijarhu Pavlu navodi se da je Sveti Sinod kaznio Miraša Dedeića, zbog njegovih kanonskih prestupa i protivkanonskih i bezakonih djelovanja najstrožom kaznom, lišenjem svešteničkog čina i vraćanjem u red laika. U patrijaršijskoj i sinodskoj odluci o Dedeićevom raščinjenju navodi se da je on razriješen zbog kršenja crkvenog zakona u kojem se navodi da: „Ako neki prezviter ili đakon prezrivši svog episkopa, odvoji sebe od Crkve i organizuje sopstvenu, i ostavi žrtvenik, i odbije poziv episkopa i ne želi mu se povinovati i ne posluša njegov prvi i drugi poziv, za takvog zapovijedaju sveti kanoni da bude potpuno lišen čina”.
– Budući da se takav prezritelj svog episkopa pokazao i jedan od klirika svete Mitropolije Italije sveštenik Miraš Dedeić, rodom Srbin, koji je službovao u Rimu od ljeta 1988. godine do kraja 1994. stvorivši mnoge nevolje svojoj svetoj mitropoliji, i to tako što je s jedne strane ismijavao upravne postupke svoje crkvene vlasti, a s druge strane psovao pretpostavljenu crkvenu vlast i despotski i samovoljno upravljao povjerenom mu zajednicom pravoslavnom u Rimu, podstičući u njoj raskole i nemire. Zbog svega toga podvrgnut sudski kazni zabrane svih sveštenodejstava na neodređeno vrijeme, on se nije potrudio da se disciplinuje, nego je produžio da sveštenodejstvuje sa kliricima bezakone i nepostojeće tobožnje „autokefalne crnogorske crkve”, odakle potiče, što se vidi iz dokumentacije koju posjedujemo, pridavši tako ranijim bezakonjima i nečasnostima nova – navodi se u odluci patrijarha i Svetog sinoda.
Dalje piše da je Sinod razmotrio ovako „antikanonsko i antidisciplinsko ponašanje protiv svog episkopa i upadanje u juristikciju druge kanonske crkve, naročito dušepogubno ponašanje za pravoslavni narod u Crnoj Gori, koje je pokazao ovaj nedostojni sveštenik”.
– Riješili smo, saglasno sveštenim i božanstvenim kanonima, da imenovanog podvrgnemo krajnjoj kazni, lišavanjem svešteničkog čina, degradirajući ga i vraćajući ga u red laika. Sa ovog razloga odlučujemo u Svetom Duhu da navedeni bivši sveštenik Miraš Dedić, zbog gornjih teških antikanonskih i antidisciplinskih i dušepogubnih njegovih bezakonja i njegove nepokajničke upornosti u njima, od sada je lišen svoga svešteničkog čina i ogoljen svake blagodati i djelovanja, ubuduće postajući prosti laik i kao takav od sviju smatran. Zato da se niko nikada ne usudi, ni od klirika, da se zajednički oblači i saslužuje sa njim, niti od vjernika da ga bilo ko primi ili počastvuje kao sveštenika ili klirika, ili da cjeliva njegovu desnicu i zatraži od njega blagoslov, jer je pod bremenom neoprostivog lišenja čina i nerazrješivog odlučenja od Gospoda Svedržitelja – navodi se u odluci koja je zavedena u sveštenički Kodeks Pravoslavne svete Hristove velike crkve i poslata Srpskoj pravoslavnoj crkvi i italijanskoj mitropoliji gdje je takođe arhivirana nakon pročitanja u hramu. Odluka je donijeta 9. aprila 1997. godine.
Patrijarh Vartolomej je tri godine kasnije Milu Đukanoviću skrenuo pažnju na Dedeića, koji je razriješen svešteničkog čina i vraćen u red laika.
– On se i dalje van svakog zakona predstavlja kao svešteno lice i na taj način uznemirava pravoslavni narod u Crnoj Gori, gdje je kanonski pravoslavni episkop od svih pravoslavnih crkava jedini priznat mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije. Imajući u vidu istorijsko iskustvo da duhovni raskol jednog naroda ima nesagledive posledice, a može da ugrozi stabilnost i napredak tog naroda, jasno je da bilo kakvo podržavanje raskolničkog djelovanja Miraša Dedejića očigledno ne služi istinskom i dalekovidnom interesu vašeg naroda, za čije dobro se vi temeljno starate i brinete – naveo je patrijarh Vartolomej u pismu Milu Đukanoviću.
On je napisao i da je poznato da Pravoslavna crkva prima u svoje naručje pomjesne crkve, rukovodeći se sveštenim kanonima koji se poštuju od svih i koji sve obavezuju.
– Saglasno njima pomjesne pravoslavne crkve funkcionišu preko kanonskih episkopa koji su priznati od svih, jer su kanonski rukopoloženi, a ne raščinjeni. Prema tome, ako lokalna crkva funkcioniše preko raščinjenih lica, nju ne priznaje nijedna Pravoslavna crkva, zato, političke vlasti jednog naroda ne bi trebalo da dovode svoj narod u crkvenu izolaciju i raskol sa tijelom cijele zajednice Pravoslavnih crkava. Uzgred rečeno, autonomija jedne lokalne Pravoslavne crkve daje se poslije izvjesnih predispozicija i formalnosti, a ne preko raščinjenih lica koja ne rade ništa drugo nego stvaraju nered i nevolje – istaknuto je u pismu patrijarha.M.S.

Crkva nije udruženje kojoj sud odobrava statut

Vaseljenski patrijarh Vartolomej je i prilikom osvećenja Hrama Hristovog vaskrsenja u Podgorici 2013. podsjetio na odluku Sinoda i naveo da je tačno da je majka crkva konstantinopoljska dala autokefalnost mnogim crkvama, ali je potrebno da se svako drži procedura, kako predviđaju svešteni kanoni i ustaljena praksa.
– Nije dozvoljeno, naprotiv, za osudu je da neka lokalna crkva sama sebe proglašava autokefalnom. Niko nema vlast da stvara drugu ili treću crkvu. Glavna crkva je Gospod naš Isus Hristos koji je jedan, jedinstven. Kao što jedna glava ne može pripadati dvoma tijelima, tako ni Hristos nije glava dviju istovjetnih crkava na ovom mjestu. Zbog toga crkva ne postaje voljom nekih ljudi, ona nije udruženje, ili svetovno udruženje ličnosti koje svoje postojanje dobija onda kada je neki sud odobri statut. Ona je dobročovječansko postojanje koje je Hristos osnovao i kojim upravljaju sveti apostoli i njihovi naslednici, a ne svaki koji oko sebe prikupi nekakve pristalice i tu organizaciju nazovu crkvom – kazao je Vartolomej.