Više državno tužilaštvo u Podgorici je nepostupanjem po krivičnoj prijavi za pokušaj ubistva u Ulcinju prije 15 godina povrijedilo procesnu obavezu da valjano istraži navode u vezi sa ugrožavanjem tjelesnog i psihičkog integriteta i prava na život oštećenog građanina iz člana 28 Ustava Crne Gore i, analogno tome, člana dva Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, kao i pravo na djelotvorni pravni lijek garantovan članom 20 Ustava i članom 13 Konvencije. To je ocijenila zamjenica zaštitnika ljudskih prava i sloboda Snežana Armenko, koja navodi da im se u septembru 2020. obratio građanin iz Ulcinja, koji je podnio pritužbu na rad Višeg državnog tužilaštva u Podgorici, zbog nepreduzimanja zakonskih mjera i pojasnio da je obaviješten da je njegov predmet stigao do Višeg suda u Podgorici, ali još nije dobio nikakav odgovor na prijavu. Zaštitnik naglašava da protok vremena neizbježno umanjuje količinu i kvalitet raspoloživih dokaza, a pojava nepostojanja marljivosti baca sumnju na dobru vjeru u napore za sprovođenje istrage

Ispitujući navode iz pritužbe, zaštitnik je zatražio izjašnjenje od Višeg državnog tužilaštva u Podgorici, koje je navelo da su 27. septembra 2005. od policije u Ulcinju telefonskim putem dobili krivičnu prijavu da je u Hitnu medicinsku pomoć Doma zdravlja Ulcinj dovedeno lice sa povredama zadobijenim iz lovačke puške, da je povodom tog događaja policija preduzela radnje, izašla na lice mjesta, fotografisala isto i izuzela kao dokaz patrone nađene na licu mjesta, te prikupila obavještenja od oštećenog. Dodali su da je tada postupajući zamjenik Višeg državnog tužilaštva u Podgorici, kao obrađivač predmeta, 16. januara 2006, obavijestio Ministarstvo unutrašnjih poslova, da je predmetna krivična prijava, a koja je tom tužilaštvu dostavljena 12. januara 2006, zavedena u upisnik protiv nepoznatnih izvršilaca zbog krivičnog djela – ubistvo u pokušaju, te dala uputstvo da isti preduzimaju radnje u cilju pronalaska izvršioca predmetnog krivičnog djela i da o preduzetim radnjama obavijeste tužioca. Pojasnili su da je 4. novembra 2020. godine predmet forimiran po krivičnoj prijavi Odjeljenja bezbjednosti Ulcinj od 27. septembra 2005. godine, presigniran i dat novoj državnoj tužiteljki u rad, slučajnom dodjelom predmeta.

– Istakla je da je uvidom u spise predmeta utvrdila da je predmetno krivično djelo izvršeno dana 27. septembra 2005. godine, pa je shodno čl 124 st 1 tač. 3 Krivičnog zakonika Crne Gore, dana 27. septembra 2020. godine, nastupila zastarjelost krivičnog gonjenja i da će u tom pravcu biti donijeto rješenje o odbačaju krivične prijave – navodi se u izjašnjenju tužilaštva dostavljenom ombudsmanu.

Više državno tužilaštvo u Podgorici je 31. decembra 2020. obavijestilo Zaštitnika da je u međuvremenu donijeta odluka u predmetu.

– S obzirom na to da je dana 7. novembra 2020. godine nastupila zastarjelost krivičnog gonjenja, to je dana 25. decembra 2020. godine donijeto rješenje o odbačaju krivične prijave, o čemu je poslato obavještenje oštećenom – dodaje se u izjašnjenju.
Zaštitnik smatra da predmetnu pritužbu treba ispitivati sa aspekta prava na život, kao dio prava na psihički i fizički integritet zaštićen članom 28 Ustava Crne Gore i analogno tome, člana dva Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i sloboda.
– Zaštitnik primjećuje da od septembra mjeseca 2005. godine, kada je podnesena krivična prijava i kada su od strane ovlašćenih službenika OB Ulcinj, preduzete određene radnje, kao i 16. januara 2006. godine, kada je zamjenik Višeg državnog tužilaštva u Podgorici, obavijestila MUP OB Ulcinj da je predmetna krivična prijava zavedena u upisnik protiv nepoznatih izvršilaca zbog krivičnog djela – ubistvo u pokušaju iz člana 143 u vezi sa članom 20 KZCG, u spisima predmeta nema dokaza da je više preduzeta niti jedna radnja u cilju otkrivanja počinioca/laca predmetnog krivičnog djela, pa čak ni napisana urgencija od strane VDT-a nadležnim organima policije. Zaštitnik primjećuje da je policija, dana 24. januara 2017. godine, MUP Uprava policije OB Ulcinj, obavijestila podnosioca pritužbe o preduzetim radnjama i ukazali da ne raspolažu saznanjem ko je navedenog datuma bio u lovu i ranio ga, te da su dalje provjere u toku. Zaštitnik konstatuje i da je nastupila zastarjelost krivičnog gonjena, kao i da je donijeto rješenje o odbačaju krivične prijave, o čemu je podnosilac pritužbe obaviješten. U konkretnom slučaju, imajući u vidu kvalifikaciju predmetnog krivičnog djela od strane Višeg državnog tužioca u Podgorici, kao i da je podnosilac pritužbe, oštećeni u tom predmetu, kritičnom prilikom nesporno zadobio određene tjelesne povrede koje je očito nadležni tužilac inicijalno okvalifikovao kao povrede opasne po život, Zaštitnik smatra da (ne)postupanje po krivičnoj prijavi duže od 15 godina nije u skladu sa zahtjevima brzine i efikasnosti u vezi sa obavezama sadržanim u članu dva Evropske konvencije – piše u mišljenju.

Ističu da iako istraga, u smislu standarda Evropske konvencije nije istraga rezultata i sredstava, potpuna neaktivnost tužilaštva u periodu od 14 godina, nepreduzimanje bilo kakve radnje i donošenje jedine odluke od strane tužilaštva (i to o odbačaju zbog nastupanja zastarjelosti krivičnog gonjenja) tek nakon 14 godina, Više državno tužilaštvo u Podgorici nije adekvatno i pravovremeno odgovorilo zahtjevima procesnih obaveza prema članu dva Konvencije.

M.S.

---

Pokušali da svale posao na policiju
Zaštitnik navodi da iako u njihovoj nadležnosti nije da vrši kontrolu rada tužilaštva i da se miješa u rad tužilaštva, ne može a da ne primijeti da u konkretnom predmetu nije obavljeno niti jedno vještačenje, bilo medicinsko (imajući u vidu konstatovane tjelesne povrede, kao i kvalifikaciju krivičnog djela), tako ni odgovarajuće vještačenje izuzetih patrona od lovačke puške.
– Po mišljenju Zaštitnika, ne mogu biti opravdanje za ovakavo nepostupanje navodi iz izjašnjenja Višeg državnog tužilaštva u Podgorici da je zahtijevano od policije da preduzima radnje. Ovo iz razloga što takav zahtjev upućen policiji ne eliminiše odgovornost i proaktivnu ulogu državnog tužilaštva u pretkrivičnom postupku, s obzirom na to da je naprijed citiranim članom važećeg ZKP-a navedeno da upravo državni tužilac, izdavanjem obavezujućih naloga ili neposrednim rukovođenjem, usmjerava radnje organa uprave nadležnog za policijske poslove, dok je ranije važećim zakonima bilo propisano da državni tužilac rukovodi pretkrivičnim postupkom – konstatuje se u mišljenju.