Novinska agencija „Rojters” objavila je nove detalje o istrazi koja se na Malti vodi povodom optužbi za pranje novca i zloupotrebe, a koji ukazuju na ulogu kontroverznog kineskog preduzetnika Čen Čenga, svojevremeno partnera bivše crnogorske vlade, čiji je premijer bio Duško Marković. Prema pisanju ove agencije, Čeng je osnovao dvije firme koje su poslužile za navodno pranje novca i davanje mita političarima, mada se ne navodi ko je konkretno primao mito.

– Proširena istraga o navodima za korupciju na visokom nivou na Malti, koja je pokrenuta na osnovu pisanja ubijene novinarke Dafne Karuana Galicija, proteže se do Kine i kineske elektroenergetske kompanije, koja je u Evropu uložila 400 miliona dolara – utvrdio je „Rojters”.

Galicija je ubijena u oktobru 2017. godine dok je istraživala mrežu kompanija za koje je vjerovala da daju mito malteškim političarima.

– Sada su pronađene dvije firme koje su učestvovale u toj mreži, a koje su osnivali rođaci kineskog izvršnog direktora kompanije Acenture, globalne konsultantske kuće. Izvršni direktor Čen Čeng iz Šangaja pregovarao je o ulaganjima u ime kineske državne kompanije Šangaj na Malti i u drugoj maloj evropskoj državi, Crnoj Gori – navodi se u tekstu „Rojtersa”.

Kako se tvrdi, otkrivanje kineske veze potencijalno dodaje novu međunarodnu dimenziju skandalu koji je potresao vladu Malte i prošle godine doveo do ostavke premijera. Skandal se, podsjetimo, desio i u Crnoj Gori. Na Malti je u toku istraga o ovim dešavanjima.

– Podržane od malteške vlade postojale su investicije firme Šangaj Elektrik Pauer, koju su malteški i kineski politički lideri prikazali kao jednu od komponenti kineske inicijative „Pojas i put” od više milijardi dolara za ulivanje novca u ekonomsku infrastrukturu u centralnoj Aziji i Evropi. Tokom 2016, godinu prije nego što je ubijena u bombaškom napadu na njen automobil, novinarka Galicija je na svom blogu identifikovala Čenovu ključnu ulogu u transakcijama – piše novinska agencija.

Kako se tvrdi, ukupno šest osoba na Malti optuženo je za ubistvo Galicije i čeka suđenje. Paralelno, istražuju se sumnje u pranje novca i podmićivanje.

Ubijena novinarka navela je da je Čen 2014. godine stvorio kompaniju na Britanskim Djevičanskim ostrvima, u nepoznatu svrhu. Iste godine, Čen je odigrao centralnu ulogu u pregovorima da kineska firma kupi dio malteške državne elektroenergetske kompanije Enemalta.

Sada su novinari, kako se navodi, otkrili da je Čenova porodica osnovala još dvije kompanije u Hong Kongu, obje koje imaju poslovne veze sa Maltom.

List „Tajms f Malta” prenio je da je Čeng možda imao ključnu ulogu u realizaciji projekta vjetroelektrane Možura u Crnoj Gori – sve dok je projekat podržavala ofšor kompanija 17 Blek, inače optužena kao ključna u pranju novca. Čeng je, kako se izvještava, 2014. godine održao prezentaciju pred odborom firme Enemalta u vezi sa crnogorskim projektom, gdje je imenovao kompaniju Cifideks kao jedinog agenta za projekat, iako je kompaniji bilo potrebno još godinu da preuzme akcije kompanije koja je bila originalni koncesionar projekta, a to je Fersa. Ovaj list objavio je i fotografiju na kojoj su Marković i Čeng.
Podsjetimo, u Crnoj Gori su podnijete inicijative za pokretanje istrage o poslu između Crne Gore i Malte na izgradnji vjetroelektrana na brdu Možura, između Bara i Ulcinja. Povod za iniciranje istraga o ovom poslu je pad malteške vlade, početkom prošle godine, čije je poslove u Crnoj Gori istraživala novinarka Dafne Karuana Galicija.

Na Malti je pokrenuta istraga protiv biznismena i državnih funkcionera umiješanih u izgradnju vjetroelektrana zbog navodnih finansijskih malverzacija, korupcije.

Istraživački novinar sa Malte i sin ubijene novinarke Galicije Metju Karuana Galicija rekao je u junu prošle godine da je njegova majka u vrijeme kad je ubijena istraživala sve ljude koji su bili uključeni u ovaj dogovor u Crnoj Gori.

M.V.

---

Bez odgovora na pitanja
Kako bismo čuli stav Duška Markovića povodom navoda medija o kineskom biznismenu Čen Čengu, poukšali smo da stupimo u kontakt sa njim, ali odgovora do zaključenja ovog broja našeg lista nije bilo.

Podsjetimo, ranija ministarka ekonomije Crne Gore Dragica Sekulić i ministar energetike i vodosnabdijevanja Malte Džo Mici pustili su 18. novembra 2019. godine u rad vjetroelektranu Možura snage 46 MW i, kako je navedeno u saopštenju Vlade, vrijednosti 90 miliona eura.

U ugovoru koji je Vlada 2010. potpisala sa španskom Fersom investicija je bila teška 65 miliona eura. Ceremoniji su prisustvovali i tadašnji premijeri Malte i Crne Gore Džozef Muskat i Duško Marković.