Jača borba protiv korupcije u Crnoj Gori obezbijediće poboljšanu investicionu klimu jer korupcija nastavlja da bude ozbiljan problem, ocijenjeno je u izvještaju Evropske komisije (EK) o ekonomskom stanju u Crnoj Gori. To je navedeno u procjeni uspješnosti primjene mjera iz Programa ekonomskih reformi Crne Gore, koju je napravila EK, a u koju je „Dan” imao uvid.
Kako se konstatuje u tom dokumentu, u Crnoj Gori su potrebni dalji napori za jačanje vladavine prava, smanjenje neformalnog sektora i borbu protiv korupcije. Ovo će, kako se navodi u analizi Evropske komisije, osigurati da dođe do regulatornih poboljšanja, što će kao efekat imati poboljšanje investicione klime.
– Lokalne kompanije su nedovoljno integrisane u regionalnim i međunarodnim proizvodnim procesima. Potrebno je obezbijediti operativnu nezavisnost organa za davanje državne pomoći, u skladu sa zahtjevima procesa stabilizacije i pridruživanja, da bi se garantovalo stvaranje uslova za jednak tretman za potrošače i preduzeća. Uprkos tekućem radu, izazovi ostaju u oblasti vladavine prava. Korupcija nastavlja da bude ozbiljan problem i neformalni sektor je značajan, a stvara nefer tržišne uslove – upozorili su iz Evropske komisije.
Kako je istaknuto u izvještaju, političke smjernice o ekonomskom i finansijskom dijalogu sa EU iz maja prošle godine, koje se tiču strukturnih reformi u Crnoj Gori, samo su djelimično implementirne.
– Javni dug je na strmoj uzlaznoj putanji i fiskalna održivost je razlog za ozbiljnu zabrinutost jer može dodatno pojačati potrebu za refinansiranjem od 2019. godine – navodi se u izvještaju.
EK napominje da, iako je Crna Gora bila uspješna u privlačenju konstantno visokog protoka stranih direktnih investicija, potrebni su dodatni napori za jačanje vladavine zakona, smanjenje neformalnog sektora, i za borbu protiv korupcije.
– Nedavni napredak na daljem poboljšanju poslovnog okruženja je više postepen, i zbog kašnjenja u sprovođenju planiranih reformi. Preduzeća, takođe, nastavljaju da se žale da je ishod sudskog postupka povremeno teško predvidjeti zbog nedosledne sudske prakse, dužine postupka izvršenja i mogućeg neizvršenja sudskih naloga. Međutim, trajanje postupka izvršenja je poboljšano, nakon uvođenja sistema javnih izvršitelja – procijenjeno je u izvještaju Evropske komisije.
Izvršno tijelo Evropske unije tvrdi da su u toku napori da se ojača finansijska podrška malim i srednjim preduzećima u Crnoj Gori.
– Međutim, mala i srednja preduzeća imaju ograničen pristup finansijama, pa to i nizak nivo internacionalizacije ostaju ključne prepreke za povećanje konkurentnosti. Mala i srednja preduzeća često se suočavaju sa slabim unutrašnjim kapacitetima, slabom investicionom spremnošću, kao i sa nedostatkom stručnog profesionalnog upravljanja – piše u izvještaju.
Ocijenjeno je da se iako usporavaju, očekuje da strane investicije ostanu glavni pokretač rasta do kraja 2018. godine i da stagniraju početkom 2019. godine.
– Ovo bi trebalo da izazove usporavanje rasta BDP-a u istoj godini. Program ne očekuje da domaća potrošnja podrži ekonomsku aktivnost. U stvari, potreba za fiskalnim ograničenjem zahtijeva realno smanjenje javne potrošnje – zaključuje se dokumentu Evropske komisije.
M.V.

Planovi nepotpuni,
mjere neefikasne

Kako poručuju iz Evropske komisije, javni dug Crne Gore i dalje je visok i moguće je da će postati više izložen riziku od razlike u promjenama deviznog kursa.
– Planovi fiskalnog prilagođavanja u zemlji su nepotpuni, a većina budžetskih mjera koncentrisana je na kratak rok, dok je još poreskih olakšica i dalje na snazi – ističu iz Evropske komisije.