Ekonomska analitičarka Mila Kasalica smatra da će država imati ograničenja ukoliko bude trebalo da se obezbijedi novac za eventualnu sanaciju negativnih posledica u privredi uzrokovanih pojavom virusa korona.
– Crnogorski javni tokovi novca su značajno limitirani, zbog inostranog zaduživanja. Međutim, kao i tokom 2019. godine, građanski i strukovno treba naći minimum javnog razumijevanja za resorno ministarstvo koje transparentno sarađujući sa ino-povjeriocima našeg javnog duga ima sistemski zadatak da iznađe najoptimalnije rješenje u vezi sa dospijećem skorih rata u dinamici povraćaja duga. Tek tada se potencijalne javne mjere stimulansa privredi i domaćinstvima mogu uvesti u javne politike, uz ključnu napomenu: ne kao prizemna poluga jesenjim izborima, nego kao konrektan sistemski doprinos crnogorskim ekonomskim interesima u narednom periodu razvoja – kazala je za „Dan“ Kasalica. Odgovarajući na pitanje koliko situacija sa virusom korona može da utiče na finansijsko tržište, odnosno bankarski sektor u Crnoj Gori, prokomentarisala je nedavnu izjavu CBCG.
– Prije par dana CBCG se sakrila iza rečenice „...prilikom odobravanja novih izloženosti, banke treba da sagledaju uticaj navedenih događaja na očekivane novčane tokove potencijalih zajmoprimalaca”. Birokratski rječnik IFRS-a 9 (međunarodni standard finansijskog izvještavanja), koji domaćinstvima i privrednim društvima ne znači ništa, a može se tumačiti u stilu neadekvatne prijetnje bankama, nije korisno ponašanje u ovom trenutku u finansijskom sistemu zemlje. Ukoliko ne žele biti proaktino motivišući ka učesnicima na tržištu, što im je institucionalni zadatak, od CBCG bi bilo odgovorno da se uzdrže da ne budu bar štetočine, iako im formalnost regulative to obezbjeđuje – rekla je Kasalica.
Dodala je da su udarni bankari sistema na kraju 2019. godine, u saradnji sa klijentima sa našeg tržišta, ostvarili su održivo povoljan rezultat – oko 50 miliona eura.
– Time imaju kredibilnu pregovaračku osnovu da na argumentovan način pristupe svojim matičnim kućama, koje već pripremaju ozbiljne strategije oko upravljanja efektima krize. Tu leži njihova i naša šansa da se ublaže eventualni negativni efekti krize, ako se bude desila, bar u određenom obimu među klijentima banaka – kazala je Kasalica.
Dodala je da kriza izazvana pandemijom mora da se prati svaki dan pojedinačno.
– Zato se odgovorno ne trebaju davati stavovi o narednom periodu. U ovoj fazi upravljanja krizom moraju se slijediti stručne preporuke iz nadležnih institucija – kazala je Kasalica.
Iz Međunarodnog monetarnog fonda (MMF) u februaru su kazali da virus korona ugrožava oporavak svjetske privrede, dok je ranije pisano kako će zbog njegovog uticaja brojne svjetske države pasti u recesiju.
Iz Ministarstva finansija u febraru nijesu dali prognoze o uticaju korona virusa na privredu Crne Gore, jer su smatrali da je za to rano. Naveli su da su geopolitički rizici u bližem ili daljem okruženju, u koje svakako spada virus korona, prepoznati kao potencijalno ograničenje snažnijem ekonomskom rastu, što je inkorporirano u Programu ekonomskih reformi od 2020. do 2022. godine.
– U programu je navedeno da bi se pojačano manifestovanje ovakvih rizika negativno odrazilo na cjelokupnu svjetsku ekonomiju, u vidu smanjenja investicija, turističkog prometa, kroz prelivanje potencijalnih nižih stopa rasta na sve ekonomije. U programu je predstavljen i ekonomski rast u alternativnom scenariju koji bi uzeo u obzir potencijalno usporavanje rasta evropske ekonomije, niži rast u turističkom sektoru, kao i povećanu opreznost investitora. Prema ovom scenariju, prosječan ekonomski rast u Crnoj Gori bi u tom slučaju za naredni trogodišnji period iznosio 1,4 odsto – naveli su ranije iz Ministarstva finansija.
Vl.O.

Turizam najviše pogođen
Poslodavci i zaposleni u Crnoj Gori se, povodom aktuelne situacije u vezi sa koronavirusom, moraju naći na nekoj novoj normalnosti u ekonomskom smislu, saopštila je Kasalica za Minu biznis i dodala da institucije sistema sada moraju da se pokažu i dokažu.
- Poslodavci i zaposleni moraju se naći na nekoj novoj normalnosti u ekonomskom smislu. Sa druge strane, institucije sistema možda nijesu posljednjih 30 godina radile ono što je njihov zadatak, ali sada im je posao da se pokaži i da dokažu da su više institucije, a mnogo manje partijsko poslušničke organizacije - rekla je Kasalica. Podsjetila je da je efekat velike finansijske krize iz 2008. godine kasnije stigao, ali da se u aktuelnoj situaciji to za Crnu Goru ne može reći.
- Crna Gora je visoko turistička zemlja i maksimalno posvećena uslugama. To su segmenti koji su u ovakvim iznenadnim krizama ekonomski najviše pogođeni - poručila je Kasalica.