- Piše: Budo Simonović

Ime Pavla Bučaja, „naturalizovanog” Budvanina, već četrdeset godina stoji u žiži ne samo crnogorske sportske javnosti. Ovaj sedamdesettrogodišnji vedri čovjek, krhke konstitucije i vatrenih očiju i pokreta, nekadašnji ne baš preuspješni bokser u najlakšim kategorijama, slovi za utemeljivača boksa u Budvi i tvorca svojevrsne budvanske škole ove „plemenite vještine” koja je iznjedrila brojne proslavljene majstore među konopcima.
Priča koja slijedi je, ipak, tek dijelom posvećena sportskoj biografiji Pavla Bučaja jer je prevagu dobila njegova životna storija do sedamdesetih godina prošlog vijeka, tragična sudbina njegove porodice i naročito njegove ujčevine, Vukotića iz Broćanca, odnosno sela Široka Ulica kod Nikšića, još jedno gorko, grozomorno svjedočanstvo o strahoti i bezumlju koje donosi rat.
– Dobrićevići su prije Prvog svjetskog rata došli u Beograd iz nekog mjesta iz Hrvatske – počinje Pavle Bučaj sagu o svojoj porodici.
– Nikad nijesam tačno utvrdio odakle, ali, po svoj prilici su otuda pobjegli zbog nečeg, a na to ukazuje činjenica da su po dolasku u Beograd promijenili prezime Dobrićevići i prozvali se Bučaji. Nikad, takođe, nijesam doznao zašto su baš odabrali prezime Bučaj, ali je izvjesno da su bili imućni. Na Zvezdari su kupili kuću i trajno se nastanili.
Đed Dušan je poginuo na Solunskom frontu tako da je moj otac Andrija veoma mlad ostao siroče. U mladosti se družio sa Gojkom Stojčevićem koji je u Beograd došao iz Slavonije, iz sela Kućanci. On će, kao što je poznato, kasnije postati znameniti i sveti patrijarh srpski Pavle. Rođen je, i to je zanimljivo, istoga dana kad i moja majka Danica, 11. septembra 1914. godine, na dan naše krsne slave Usjekovanje glave Svetoga Jovana.
Gojko je iz Beograda otišao u Sarajevo na bogosloviju, a moj otac je upisao vojnu akademiju u Beogradu i postao gardijski oficir. Oženio se pred sami Drugi svjetski rat sa Danicom Vukotić, jednom od ćerki Ilije Vukotića iz Broćanca, odnosno iz Široke Ulice, sa kojom se, izgleda sreo i upoznao tokom ljetovanja u Dubrovniku. Kumovala im je Anka Barlovac koja je nekada bila dama na dvoru kralja Aleksandra, a poticala je iz jedne izuzetno bogate beogradske porodice – pola Knez-Mihailove ulice je bilo njihovo. Poslije Drugog svjetskog rata im je sve to konfiskovano, a kumi Anki su dali samo jedan stančić. Dok je bila živa bio sam jednom kod nje u Beogradu, a ona će kasnije, pred smrt, otići u manastir Ćelije kod Valjeva i zamonašiti se – monaško ime joj je bilo Ksenija. Tu je ubrzo i umrla i sahranjena pored manastira – to smo doznali preko mitropolita Amfilohija, pa sam ja onda išao, posjetio njen grob i zapalili svijeću.
Tu na Zvezdari mi se rodila starija sestra Vera koja je krštena uoči samog bombardovanja Beograda 6. aprila 1941. godine i u knjigama piše da je to bilo zadnje kršteno dijete u staroj Jugoslaviji. Nakon bombardovanja Beograda, nastao je, kao što je poznato, haos i opšta bježanija. Moj otac je sa porodicom nekako dospio na Kosmet i skrasio se u Manastiru Dečani. Tu je dobio i drugu ćerku Nadu.
Sjutra: RAT POMUTIO SREĆU VUKOTIĆA


Odbranio Dečane

Moj otac je, po prilici 1943. godine, nekako doznao – ja pretpostavljam zahvaljujući svom prezimenu koje zvuči kao da je albansko – da Šiptari, balisti namjeravaju da pobiju oko sto srpskih porodica okupljenih oko Dečana i zapale i razore tu veliku srpsku svetinju. Organizovao je odmah odbranu. Pored ostalog, na velikoj manastirskoj kapiji je napravio tvrdo mitraljesko gnijezdo, a pomoćnik mu je bio i redenike mu držao Antonije Abramović, koji će, kao što je poznato, mnogo kasnije postati vladika novoproglašene Crnogorske pravoslavne crkve.
U samom manastiru je, izgleda, ostao samo iguman Makarije Popović, koji je bio veliki prijatelj sa mojim ocem i nije htio da ga napusti i ostavi ni njega ni svetinju na nemilost zlikovcima i bezbožnicima. Kad su jednog dana u suton napadači stigli i počeli da kopaju u temelj bedema oko manastira i pripremaju se da ga lagumaju, moj otac je iz utvrđenja otvorio vatru. Borba je trajala svu noć, a po nekim podacima koje sam kasnije doznao u samim Dečanima, kad su se napadači, oni koji su preživjeli, pred zoru razbježali, na bojišti je navodno ostalo oko 60 leševa. Bilo kako bilo, tek manastir je odbranjen.