<strong>Zoran Lakić je rođen 1933. godine u Donjoj Bijeloj kod Šavnika, gdje mu je otac Miroje iz Grlića (Bjelopavlići) radio kao učitelj. Njegova majka Milena je kćerka perjanika Zeka Boškovića sa Orja Luke. Nakon završetka osnovne škole u Pljevljima i Danilovgradu i gimnazije u Nikšiću, upisao je studije istorije na Filozofskom fakultetu u Beogradu, koje završava januara 1958. godine. Još kao mladi, nadareni istraživač, asistent Istorijskog instituta Crne Gore, odlazi 1962. godine na višemjesečna istraživanja u Parizu, a kasnije u njemu boravi još dva puta po više mjeseci, pri čemu boravi i na Sorboni na Katedri za slovenska istraživanja i međunarodne odnose, gdje je naročito proširio svoja znanja iz metodologije izučavanja i prezentovanja savremene istorije, što će mu mnogo koristiti u njegovim istraživačkim poduhvatima. Tokom boravka na Sorboni održao je i više zapaženih predavanja iz oblasti savremene istorije Jugoslavije i međunarodnih odnosa.

Višemjesečni boravak u SSSR na specijalizaciji Lakiću je, kako i sam navodi, mnogo pomogao da postane profesionalni istoričar. 1974. godine odbranio je doktorsku disertaciju „Narodna vlast u Crnoj Gori 1941-1945” kao krunu njegovih plodonosnih istaživanja. Ta knjiga je proglašena najboljom u Jugoslaviji za tu godinu. Za redovnog profesora Katedre za istoriju i geografiju na Filozofskom fakultetu u Nikšiću izabran je 1983. godine, gdje je i penzionisan 2000. godine.

Dr Lakić je bio posebno prepoznat kao profesor koji je na predavanjima iznosio ne samo „knjiška znanja”, već i svoja izvorna saznanja do kojih je dolazio istražujući brojne arhive. Kao šef Katedre za istoriju i geografiju pokrenuo je otvaranje postdiplomskih studija na tom odsjeku. Bio je član i predsjednik Komisije za odbranu magistarskih i doktorskih radova na više Univerziteta, kao i predavač na postdiplomskim studijama. Između ostalog, bio je i član Komisije za odbranu doktorske disertacije i na Sorboni 2005. godine.

Za vanrednog člana CANU izabran je 1993, a redovnog 2000. godine. Akademija nauka Republike Srpske 2019. godine izabrala je akademika Lakića za svoga člana. Učestvovao je na brojnim naučnim skupovima, a po pozivu boravio je u mnogim univerzitetskim centrima širom svijeta. Zbog svojih javno iznesenih stavova koji su se kosili sa nametnutim jednoumljem, isključen je 1985. godine iz SKJ. Akademik Lakić je objavio preko 30 istoriografskih knjiga, kao i veliki broj naučnih, stručnih i publicističkih radova. Zbog svojih naučnih dostignuća 2005. godine dobio je titulu profesor emeritus.

Od brojnih prestižnih domaćih nagrada i priznanja navešćemo jugoslovensku nagradu „Četvrti jul” 1982. godine, 1997. godine nagradu „Oktoih”, a 2018. godine prestižnu nagradu „Vladimir Ćorović”, kao jedini autor iz Crne Gore. Od brojnih stranih nagrada ističemo da je Bibliografski institut u Njujorku 1998. godine dr Zorana Lakića izabrao za ličnost godine, pri čemu mu je dodijeljena Zlatna medalja. Univerzitet u Kembridžu ga je 2000. godine uvrstio među 2000 naučnika koji su svojim doprinosom obilježili 20. vijek, a 2009. godine odlikovan je američkom Legijom časti. Međunarodni odsjek Istorijskog instituta Ruske akademije nauka imenovao ga je specijalistom ove ustanove i dr. Povodom uspješnog šezdesetogodišnjeg naučnog rada akademika Zorana Lakića, mr Vera Đukanović je uradila biobibliografiju njegovih radova, koja broji 1523 bibliografske jedinice, što jasno svjedoči o njegovom bogatom i plodonosnom stvaralačkom opusu.

PRIREDIO: MILjAN STANIŠIĆ

(NASTAVIĆE SE)

---