I Evropa je prihvatila vođstvo novog Agamemnona, priznavši posebnu ulogu Rusa u borbi protiv Napoleonove Francuske i očiglednu odlučnost samoga cara da dovede tu borbu do konačne pobjede. Kad je vidio kako njegovi podanici sa oduševljenjem dočekuju rusku armiju, pruski kralj je potpisao saveznički ugovor sa Rusijom. Ruske trupe su umarširale u Berlin kao saveznici. U avgustu je i Austrija objavila rat Francuskoj, jer prethodno nije uspjela u pregovorima sa Napoleonom i time izazvala pobješnjelu reakciju Napoleona. Pisao je on tada Kolenkuru:

„Rusija ima puno pravo na najbolje uslove mira. Ona ih je platila visokom cijenom: dva teška rata, opustošenim svojim teritorijama, gubitkom prestonice. Austrija, nasuprot tome, ne zaslužije ništa. Ništa me ne bi tako razočaralo i ogorčilo, ako bi Austrija kao nagradu za svoje vjerolomstvo izvukla korist i slavu od uspostavljanja mira u Evropi“.

Tako je evropska koalicija postepeno prelazila iz odbrane u napad. Napoleonova imperija je počela da se ruši, baš tako kako je prije gudinu dana Velika armija doživjela krah na prostorima Rusije. Kao i ranije, Bonaparta je demonstrirao svoju vojnu genijalnost, nanoseći saveznicima osjetne udarce, ali su se snage same Francuske iscrpljivale, francuska armija je sakupljala nove regrute, čak je dovodila i dječake u redove vojske.

Vojna akcija 1813. godine završila se u oktobru grandioznom trodnevnom bitkom kod Lajpciga, koja je u istoriji nazvana „Bitkom naroda“. Protiv Francuza, Poljaka, Italijana, Belgijanaca, Saksonaca, Holanđana i Njemaca borili su se Rusi, Austrijanci, Prusi i Šveđani. Napoleon je napustio bojno polje i povukao se u Francusku. Na kraju „Bitke naroda“ Francuzi nijesu imali ratnih drugova. Saksonci su počeli bitku pucajući u vojnike koalicije, a završili pucanjem na francuske jedinice, koje su se povlačile.

Austrijanci i Prusi su bili zadovoljni postignutim i zato su bili spremni da potpišu mir sa Napoleonom. Aleksandar I je odbio da potpiše, izjavivši da čvrst mir može biti potpisan samo u Parizu. „Ja ne mogu svaki put da vam stignem u pomoć“, rekao je on pruskom kralju i austrijskom imperatoru.

Caru je pomogao Napoleon lično da ubijedi saveznike da nastave borbu, jer je odbio predloge za naredni mirovni ugovor. Iako su uslovi mira, uračunavajući svu štetu i sve gubitke, koje su nanijeli Evropi, izgledali sasvim pravedni, jer su Francuskoj predlagali da samo ograniči svoje apetite i zadovolji se granicama, koje je zemlja imala 1790. godine.

To što je moglo biti po volji običnom Francuzu, nije moglo da zadovolji Napoleona. Priznati granice iz 1790. godine je značilo za njega da mora priznati svu besmislenost i avanturizam desetogodišnje imperatorove spoljne politike i apsurdnost datih žrtava, koje je ta politika donijela.

„Ja sam mnogo uzbuđen zbog takvog gnusnog projekta... ja se smatram obeščašćenim ovim što nam predlažu“, pisao je Napoleon Kolenkuru, svom predstavniku na Šatilonskom kongresu. Imperator se, kao i ranije, oslanjao samo na silu oružja i smatrao je da će samo jedna velika dobijena bitka protiv saveznika opet vratiti osmijeh Francuskoj i njemu lično. Osim toga, kao i uoči pohoda na Moskvu, opet se nije uzimalo u obzir to što je bilo očigledno, da su saveznici (u prvom redu Aleksandar I) bili spremni i psihički i politički da izgube ne samo jednu bitku, ali su bili obavezni da dobiju rat. Tako se i dogodilo.

Ideja, da se vojne trupe usmjere prema Parizu, pripadala je Korzikancu Poco di Borgo, starom Napoleonovom neprijatelju i jedom od najbližih prijatelja ruskog cara. To je bio poslednji argument i car je odlučio da prihvati predlog. Caru nije bilo lako da ubijedi vojne komandante, a zatim i saveznike u neophodnost iznenadnog i silovitog upada u Pariz, ali je uspio.

Napoleon je suviše kasno saznao za taj neočekivani manevar i kad je čuo, on je uzviknuo: „To je odličan šahovski potez. Nikad ne bih povjerovao da saveznici imaju takvog jednog generala da je sposoban da se toga sjeti!“

Iznenadni juriš na Pariz, čijom je odbranom komandovao maršal Marmon, počeo je 18. (30) marta i trajao je kratko, ali je bio krvav. Na obje strane gubici su bili oko devet hiljada, pri čemu su Rusi najviše doprinijeli uspjehu. Oni su učestvovali u najopasnijim napadima i zato su njihovi gubici bili najveći među saveznicima – šest hiljada je poginulo od devet.

PRIREDIO: VOJIN PERUNIČIĆ

(NASTAVIĆE SE)

---