-PIŠE: JOVAN B. MARKUŠ
Plemenska i bratstvenička tradicija u Crnoj Gori vezuje prve zastave i barjaktare za ličnost i doba mitropolita Danila Petrovića Njegoša. Sve do 1768. godine ne postoji detaljnijeg opisa crnogorskih zastava. Osim krsta, koji se dosledno javlja kao neizostavni element kod svakog pominjanja zastava, i povremenih podataka o vrstama zastava (zajedničke, lokalne), sve ostalo (oblik, veličina, boje) je nepoznanica. U borbi crnogorske vojske sa Turcima 1768. u Ostroškom klancu zarobljena je zastava Šćepana Malog. Po svjedočenju očevidaca, dubrovačkih trgovaca, koji su se zatekli u turskom logoru, zastava je bila bijela sa crvenim rubnim okvirom, a na vrhu koplja je imala zlatni krst.
Sledeći opis crnogorske zastave imamo tek 1838. godine kada je tršćanski biolog Bartolomeo Bjazoleto, kao primalac saksonskog kralja Fridriha avgusta II, posjetio Petra II Petrovića Njegoša na Cetinju. U zapaženoj studiji Bjazoleto navodi da se na sredini zastave, koja se nalazila na Tablji izviše Cetinjskog manastira, nalazi mali crveni krst.
Istovjetni opis barjaka dao je dvadesetak godina kasnije ruski diplomata Konstantin Petkovič koji piše:
„bio je bijeli sa crvenim krstom“. Potvrdu Bjazoletovog i Petkovičevog opisa nalazimo na jednoj staroj graviri Manastira i Biljarde, nastaloj, vjerovatno, početkom pedesetih godina 19. vijeka. Na kuli Biljarde vije se zastava sa svijetlim (bijelim) poljem i tamnim (crvenim) krstom po njegovoj sredini. Iz navedenog može se zaključiti da je u vremenu mitropolita Petrovića Njegoša postojala jedna zastava koja je korišćena kao državna i glavnokomandujuća vojna (alaj-barjak).
Crnogorci su četovali pod svojim plemenskim barjacima, koristeći često zarobljene i prepravljene turske zastave. Trebalo je samo sa njih poskidati bijele turske simbole, skrojiti od njih krst i vratiti ga na zastavu. Tako se, posredno, može izvući zaključak da je crnogorska lokalna vojna zastava imala bijeli krst na crvenom polju. Znači, od državne se razlikovala po obrnutom odnosu boja, zatim po materijalu, a možda i dimenzijama.
Pored krstaš barjaka koji je korišćen u jednoj varijanti (crveni krst na bijeloj podlozi) kao simbol vladarske vlasti, a u drugoj (bijeli krst na crvenoj podlozi) kao vojni ili ratni, postoje materijalni dokazi u riznici Cetinjskog manastira da su za crkvene potrebe korišćeni lijepo vezeni litijski barjaci.
(NASTAVIĆE SE)
Komentari
Komentari se objavljuju sa zadrškom.
Zabranjen je govor mržnje, psovanje, vrijedjanje i klevetanje. Nedozvoljen sadržaj neće biti objavljen.
Prijavite neprikladan komentar našem
MODERATORU.
Ukoliko smatrate da se u ovom članku krši Kodeks novinara, prijavite našem
Ombudsmanu.
)){kind=small}
