-Piše: BUDO SIMONOVIĆ

Kad je pristasala, po prilici negdje početkom dvadesetog vijeka, Danica Musić se udala za Zadranina Rodolfa Romeija, austrougarskog poštanskog činovnika u Herceg Novom. Već 1906. godine dobili su sina Romea, a potom još tri – Emanuela, Ferućia i Benita. U Herceg Novom su živjeli sve do 1918. godine, odnosno do kapitulacije Austrougarske i završetka Prvog svjetskog rata, a onda su se preselili u Zadar, a odatle kasnije u Italiju.

Romeo Romei je rođen 14. avgusta 1906. godine u Herceg Novom gdje je završio i osnovnu školu. Pomorsku akademiju je studirao u Livornu od 1924. godine. U činu potporučnika već 1929. godine našao se na moćnoj krstarici „Trieste“, gdje se za kratko vrijeme istakao kao vrlo sposoban oficir pa se već za godinu dana na njegovim ramenima zasijala i druga zvjezdica – proizveden je u čin poručnika korvete i postavljen na veoma odgovornu dužnost navigacionog oficira.

Ubrzo je, međutim, uvidio da moćni površinski brodovi nijesu ono što ga je opredijelilo za pomorsku akademiju, da želi više dinamike i avanture, pa je presavio tabak i od više komande zatražio prekomandu u podmorničku flotu, koja je očigledno više odgovarala njegovom bokeljskom temperamentu i sklonostima.

Zapazio je to, izgleda, i neko iz više komande pa je udovoljio želji mladog oficira, poslao ga da završi i dodatnu specijalnu obuku za podmorničara i on se, u činu poručnika bojnog broda u koji je proizveden 1933. godine, ubrzo našao na novoj podmornici „Perla“ kao pomoćnik komandanta. Talenat i sposobnosti koje je ispoljavao od prvog dana, ubrzo su ga doveli i za kormilo ovog moćnog podmorskog broda koji će sedam-osam narednih godina gospodariti u svim vodama u kojima se pojavljivao od Sredozemnog i Crvenog mora do Indijskog okeana.

Nakon velike vještine koju je Romei ispoljio tokom dvogodišnjih specijalnih, tajnih misija blokade sredozemnih španskih obala u vrijeme građanskog rata koji je u to vrijeme plamtio na Pirinejima, podmornica „Perla“ je 1938. godine prekomandovana iz Mediterana u Crveno more, u italijansku flotu stacioniranu u luci Masaua u Eritreji, sa zadatkom da kontroliše istočne obale Afrike.


Sjutra: „BOJ NE BIJE SVIJETLO ORUŽJE...”

---

Tradicija iz ujčevine
Po tome što je volio more i moreplovstvo, moglo bi se reći da se Romeo Romei uvrgao na ujčevinu, odnosno da je tu sklonost ponio iz rodnog kraja svoje majke i mjesta gdje je on ugledao ovaj svijet. Jer, Herceg Novi i taj podorjenski prostor na kapiji Boke ima veoma dugu i bogatu pomorsku istoriju i tradiciju, ali i kulturu da tu tradiciju čuva i otima je od zaborava.
Pouzdano se zna da je, recimo, samo za dvjesta godina, od početka osamnaestog do početka dvadesetog vijeka, hercegnovska opština imala čak 446 kapetana duge plovidbe, odnosno pomoraca koji su ostavili traga i ime vrijedno pomena. Pritom valja naglasiti da je ovo period možda i najburnije istorije Herceg Novog, vrijeme kad su ga pohodili i španski konkvistadori, vrijeme takozvanog Morejskog rata kad su se na ovim prostorima ukrštala koplja i interesi Osmanskog carstva i Mletačke republike, pa vrijeme rusko-turskog rata, a ni Napoleon u svojim osvajačkim pohodima nije mimoišo Herceg Novi i Boku.

Za tih dvjesta godina na komandnim mostovima brodova, koji su plovili diljem svijeta, smjenjivalo se i devet Musića – Petar Musić, Luka i Mitar Simeonovi Musić, Jovan i Gligor Mitrovi Musić, Nikola i Jerolim (Jefto) Lukini Musić i Vaso i Petar A. Musić. Sve su to bili znameniti pomorci iz porodice koja se dvadesetih godina osamnaestog vijeka na ovaj prostor Boke doselila iz Vasojevića i za kratko vrijeme stekla ugled jedne od najviđenijih, prvenstveno zahvaljujući umijeću i ugledu koji su upravo stekli kao pomorci i vješti pomorski trgovci.