-PIŠE: PROF. DR DRAGAN KOPRIVICA

Kao pjesnik, Đurić je zastupljen u brojnim antologijama u Rusiji, Crnoj Gori, Srbiji, Hrvatskoj i Republici Srpskoj, prevođen je na italijanski, ruski, bugarski i makedonski, a treba istaći i da je uređivao brojne časopise. Njegov širok opseg interesovanja za pisanu riječ rezultirao je i bavljenjem književnom kritikom i esejistikom, predsjednik je Udruženja književnika Crne Gore, živi sa porodicom u Podgorici, i radi kao novinar beogradske „Politike“.

Đurić je objavio preko dvadeset knjiga različitih žanrova (poezija, proza, poezija za djecu, publicistika), a o njegovom opusu afirmativno je pisalo više od trideset kritičara i duhovnika, među kojima i takva imena kao što su Matija Bećković, mitropolit Amfilohije Radović, Milovan Vitezović, Dragomir Brajković, Momir Vojvodić, Dragan Lakićević, Ilija Lakušić, Ranko Jovović, Miroslav Đurović, Lidija Tomić, Radojka Vukčević, Zorica Radulović, Budimir Dubak, Gojko Antić, Milica Kralj, Radoje Femić, Aleksandar Ćuković i mnogi drugi uglednici pera.

Prošle, 2018. godine, ugledni crnogorski izdavač „Unireks” iz Podgorice, kao jedan od svojih izdavačkih poduhvata, objavio je i Izabrana djela Đurića u tri knjige (poezija, proza i kritički prikazi).

Prva je knjiga poezije „Kameni jahači”, sa ukupno sto četrdeset pjesama, raspoređenih u sedam ciklusa. U napomeni na kraju knjige stoji da je autor „izabrao pjesme iz objavljenih pjesničkih knjiga: Uzaludna vrata (1980), Drvo u tami (1986), Strah od sličnosti (1986), Kućni tamničar (1990), Javi mi da sam živ (2009), Bos po riječima (2014) i Kosovo Majko (2015). Navedeno je i da su pojedine pjesme dobile izmijenjenu, konačnu verziju, i da u izbor nijesu uvrštene pjesme iz knjiga za djecu.

Predgovor je napisao Milovan Vitezović, jedan od najznačajnijih stvaralaca savremene srpske kulture, a Pogovor Milica Kralj, najveća savremena pjesnikinja Crne Gore. U prilog našem stavu o Đuriću kao slobodnom pjesniku i građaninu idu i ocjene Vitezovića, koji povodom nagrada „Dušan Kostić” i „Marko Miljanov”, piše da je „njima nagrađen i autorov karakter”. Uz to dodaje: „Svime što je Novica Đurić u svoj svojoj raznorodnosti ispisao, preovladava osobenost sigurne i pouzdane naravi koja objedinjuje njegovu nadarenost, istinoljubivost i hrabrost. Istinoljubivost i hrabrost istrajno pokazuje u čestim raspravama i svakodnevnim dopisima novinama, gde ne piše između redova, već direktno u lice. Prozirući laži iza tapaciranih vrata. Njegove istine zaista imaju moćne protivnike. I on je toga uvek bio svestan starajući se da i oni postanu svesni šta im sve može.”

Milica Kralj u Pogovoru takođe naglašava pjesnikovu samosvojnost i patriotizam, kao, po našem mišljenju, drugo ime za Đurićev pjesnički i građanski pogled na svijet. Kralj ističe nepristajanje autora na kompromise zbog čega je „njegova pesma nastala i nastaje u krugu povišene retorike, povišenog emocionalnog zanosa, u krugu obnove otadžbinskog zaveta krvi, tla i vere, u krugu koji je izgnani kolektiv zatočio u posebnu vrstu samice”.

Zapažanja o esencijalnoj strani Đurićevih poetskih poruka Kralj zaokružuje zaključkom da on „u najvećem broju pesama definiše razbratstvo i rastemeljenje, samopotiranje u krugu truležne, propadljive i tamne zbilje pod razarajućim dejstvom ideoloških naslaga; kazuje nam i o monstruoznosti novog doba, o carstvu bezbožnika i bezbožništva, o zmijskom paklenom semenu, i u završnom gradacijskom zanosu o duši izabrane božje dece čiji se molitveni šapat kroz procep vekova uzdiže put nebesa.”

Drugu knjigu Izabranih djela čini roman „Roman ti pričam”, uz naslov sa finim priraštajem značenja, kao parafrazom iz našeg folklora, izreka i poslovica. Đurić je u podnaslovu zapisao: „Izabrana proza”, a po našoj ocjeni riječ je o finom, rastresitom romanesknom štivu od sedamdeset jedne pripovijetke, pri čemu je u hronološkoj ravni dat životopis samog autora, čiji lik i objedinjuje radnju djela, koje i po tom osnovu postaje roman.


(NASTAVIĆE SE)

---