-PIŠE: SVETISLAV ŠESTOVIĆ

Za ispoljenu hrabrost u borbama na Drini i Petiboru, starješine su predložile više oficira, vodnika i boraca za odlikovanje. Prva sandžačka divizija nastupala je dalje u pravcu Rogatice i zauzela položaje Petibor–Jabuka–Vranjevina–Hranjen. Tako je Prošćensko-barički bataljon 20. septembra stigao na Glasinac, 23. septembra njegova Stožerska četa bila je kod Novakove pećine, a 24. septembra bio je u Rogatici, 26. zajedno sa Pećarsko-bistričkim u Stjenicama. Jedinice Sandžačke vojske i Drinskog odreda 23. septembra zaposjele su određene položaje i otpočele s izviđanjima preko Glasinca, Romanije i Jahorine. Do 25. septembra izviđačke jedinice ovladale su istaknutim tačkama: Palež, Čelopek, Puhovac, Siljeva glava i selo Pale. Takoreći, izviđačke jedinice Sandžačke vojske zauzele su Romaniju i prekinule komunikaciju Sarajevo–Vlasenica. U svim tim operacijama i zauzimanju istaknutih punktova na Romaniji učestvovale su jedinice Bjelopoljske brigade, pri čemu su se hrabrošću isticali borci Prošćensko-baričkog bataljona. Tako je 26. septembra komandant brigade uputio iz Stjenice Izviđačku i Stožersku četu da izviđaju u pravcu Siljeve glave, pa su toga dana stigli i na Palež.

Početkom oktobra izvršeno je pregrupisavanje Sandžačke vojske i Drinskog odreda. Tada je Bjelopoljska brigada zauzela položaje između sela Šenkovića i Mlađa, na jugoistočnoj strani Glasinačkog polja, u rejonu sela Čitluci. Tako se, 5. oktobra Prošćensko-barički bataljon nalazio u Gluhovcu, a 9. na položaju Kula. Toga dana, njegova Bliškovsko-kovrenska četa vodila je borbe kod Sokoca i odbila neprijatelja. Istoga dana neprijatelj je nastupao u pravcu Romanije i artiljerijom tukao položaje sandžačke vojske na Mlađu. Već narednog dana, 10. oktobra, neprijatelj je izveo opšti napad na Mlađ. Položaje na Mlađu iz Bjelopoljske brigade branili su bataljoni: Bjelopoljski, Brzavski i Prošćensko-barički. Odbrana na Mlađu ojačana je još sa devet bataljona iz Lovćenske, Vasojevićke i Bjelopoljske brigade, u svojoj odbrani imali su 8 poljskih i 2 brdska topa. Na odsjeku Vitanj – Siljeva glava – Prača, nalazilo se 12 bataljona iz Đakovičke, Kolašinske i Pljevaljske brigade, izviđački odred Sandžačke vojske i 6 topova. U rejonu sela Obrtića, stajala su u rezervi 4 bataljona iz Donjovasojevićke i Ostroške brigade. Svu žestinu neprijateljskih napada, jedinice Sandžačke vojske hrabro su odbile i ostale na svojim položajima do 17. oktobra.

Novi žestoki, neprijateljski napad uslijedio je 18. oktobra, prvo na izviđačke djelove desnog krila Sandžačke vojske, koje je i potisnuo. Zatim je uslijedio napad neprijatelja na cijelom frontu Sandžačke i Užičke vojske, ali je i taj napad odbijen. Žestoke borbe i neprijateljska dejstva nastavljena su i sjutra dan 19. oktobra, a najžešći napad izveden na spoju Sandžačke i Užičke vojske, ali je i on snažnim protivjurišem jedinica obje vojske odbijen. Jedinice Sandžačke vojske imale su toga dana velike gubitke. Samo iz Trećeg regrutnog bataljona jedna četa je skoro potpuno uništena. Dvadestog oktobra neprijatelj je nastavio sa žestokim napadima na Sandžačku vojsku duž cijelog fronta. Toga dana uspjeli su da potisnu djelove Kolašinske brigade sa Bogićevice i Viteza što im je omogućilo da dođu do istaknutih položaja Sandžačke vojske. Borbe na Romaniji dostigle su vrhunac 21. oktobra. Žestina napada usmjerena je na centar i lijevo krilo Sandžačke vojske. Energičnim napadima, neprijatelj je uspio da znatno potisne Kolašinsku brigadu i još neke djelove Sandžačke vojske. Tom prilikom Vukotić je prinuđen da cijelu Sandžačku vojsku povuče na desnu obalu rijeke Prače, na odsjek Jabuka – planina Hranjen. Povlačenje jedinica izvršeno je noću između 21. i 22. oktobra.

Komandant Sandžačke vojske obišao je prikupljene jedinice na Jabuci i pošto je izvršio uvid u stanje trupa, zaključio da mu je s njima nemoguće prihvatiti ozbiljniju borbu na tim položajima, naredio je povlačenje na desnu obalu Drine. Povlačenje je izvršeno noću između 23. i 24. oktobra na mostu kod Goražda, koji je nakon povlačenja porušen. Tada je i Drinski odred odstupio od Kalinovika za Foču i 25. oktobra prešao na desnu obalu Drine. Zbog novonastale situacije kod crnogorskih jedinica, naređeno je i povlačenje Užičke vojske. Ovim povlačenjem završene su operacije Sandžačke vojske i Drinskog odreda u istočnoj Bosni, izvedene od 15. septembra do 25. oktobra 1914. g, u kojima je i Bjelopoljska brigada dala svoj veliki doprinos i imala osjetne gubitke.


KRAJ

---