Specijalno policijsko odjeljenje od početka 2020. godine, u okviru istraga koje vodi u saradnji sa Specijalnim državnim tužilaštvom, procesuiralo je osam krivičnih prijava i podnijelo osam dopuna krivične prijave, protiv 116 fizičkih i 55 pravnih lica, kazao je u razgovoru za „Dan“ načelnik tog odjeljenja Dragan Radonjić.
– Ta fizička i pravna lica su procesuirana zbog sumnje da su počinila krivična djela stvaranje kriminalne organizacije, teška krivična djela protiv života i tijela, neovlašćena proizvodnja, držanje i stavljanje u promet opojnih droga, nedozvoljeno držanje oružja i eksplozivnih materija, trgovina ljudima, falsifikovanje isprave, zloupotreba službenog položaja, utaja poreza i doprinosa, pranje novca i zloupotreba ovlašćenja u privredi. Izvršenjem tih krivičnih djela pričinjena je materijalna šteta budžetu Crne Gore u iznosu od oko 10.818.000 eura – kazao nam je načelnik Specijalnog policijskog odjeljenja.
U sklopu realizacije ovih predmeta, 61 osoba je uhapšena i predata na dalju nadležnost Specijalnom državnom tužilaštvu.
– U prvom kvartalu tekuće godine, Specijalno policijsko odjeljenje postupa po nalozima Specijalnog tužilaštva u 13 kriminalističkih istraživanja na nacionalnom i jednom na međunarodnom nivou u okviru Grupe za istrage krivičnih djela organizovanog kriminala, terorizma i ratnih zločina, dok se u okviru Grupe za istrage krivičnih djela visoke korupcije i pranja novca postupa u osam kriminalističkih istraživanja na nacionalnom i jednom na međunarodnom nivou – rekao je Radonjić za „Dan“.
On je kazao da Specijalno odjeljenje sprovodi više kriminalističkih istraživanja koja su usmjerena ka organizovanim kriminalnim grupama. Kao najpozitivniji rezultat u toj oblasti naveo je rješavanje ubistva Novljanina Šćepana Roganovića.
– Kao forma kriminala koja se najbrže transformiše, organizovani kriminal predstavlja poseban izazov za modernu policiju. Obračun sa kriminalnim aktivnostima organizovanih kriminalnih grupa predstavlja prioritet na nacionalnom nivou i jedan je od najznačajnih zahtjeva u procesu pristupanja Evropskoj uniji. U borbi protiv organizovanih kriminalnih grupa koje podrazumijevaju grupu od tri ili više lica, koja postoji određeno vrijeme i djeluje sporazumno s ciljem vršenja jednog krivičnog djela ili više krivičnih djela za koja je propisana kazna zatvora od četiri godine ili teža kazna, radi sticanja, posredno ili neposredno, finansijske ili druge koristi, Sektor za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije i Specijalno policijsko odjeljenje, sa drugim organizacionim jedinicama Uprave policije, primjenom kriminalističkih strategija, mjera i radnji, rasvijetlili su krivično djelo teško ubistvo na štetu Š.R. u Herceg Novom podnošenjem krivične prijave i dva izvještaja kao dopunu krivične prijave protiv četiri lica zbog osnova sumnje da su počinila krivična djela stvaranje kriminalne organizacije, teško ubistvo i nedozvoljeno držanje oružja i eksplozivnih materija – naveo je Radonjić.
Prema njegovim riječima, organizator ove kriminalne grupe je isplanirao izvršenje ubistva, obezbijedio materijalna sredstva i vrbovao članove ove kriminalne grupe, pa je u cilju realizacije ovog kriminalnog plana angažovao jedno lice, koje je direktni izvršilac ovog krivičnog djela, a kome je organizator kriminalne grupe lično pružio podršku prilikom pripreme, izvršenja i uništenja tragova nakon izvršenog krivičnog djela.
– Takođe, značajni rezultati su postignuti i kada su u pitanju koruptivna krivična djela i pranje novca. U okviru kriminalističkog istraživanja kodnog naziva „Klap“ podnesena su tri izvještaja kao dopuna krivične prijave protiv ukupno 45 fizičkih lica i 31 pravnog lica zbog sumnje da su počinjena krivična djela stvaranje kriminalne organizacije, zloupotreba službenog položaja i utaja poreza i doprinosa, čijim izvršenjem je nastupila šteta po budžet Crne Gore u ukupnom iznosu od 4.964.000 eura – kazao je Radonjić.
Kako je dodao, u ovom slučaju preduzeća koja su osnovali ranije osumnjičeni I.V. i D.L. i sa njima poveza lica omogućila su drugim preduzećima izvlačenje dobiti stečene poslovanjem, koja se kasnije vraćala u gotovini uplatiocima, čime je pričinjena šteta budžetu Crne Gore za iznos utajenog poreza na osnovu fiktivno prikazanih poslovnih odnosa i fiktivno prikazanih troškova.
– Po prethodno opisanom načinu izvršenja, preduzeća vlasnika I.V. i D.L i sa njima povezana lica su u zadnjih pet godina omogućila vlasnicima pravnih lica, da steknu protivpravnu imovinsku korist jer su „izvukli“ oko 4 miliona eura u gotovini po osnovu fiktivno prikazanih poslovnih odnosa, čime su pričinili štetu budžetu Crne Gore za iznos neplaćenog poreza u iznosu od oko jedan milion eura – rekao je Radonjić.
Specijalnom državnom tužilaštvu u predmetu „Bora“ podnesena je krivična prijava protiv 13 pravnih lica i 23 fizička lica zbog sumnje da su počinila krivična djela stvaranje kriminalne organizacije, utaja poreza i doprinosa i pranje novca.
– Organizatori ove kriminalne organizacije, u periodu od 2015. godine do danas, preko povezanih fizičkih i pravnih lica, omogućili su većem broju pravnih lica – uplatilaca da steknu protivpravnu imovinsku korist, jer su „izvukli“ preko 10 miliona eura, pri čemu je taj novac vraćen u gotovini uplatiocima, čime su pričinili štetu državnom budžetu za iznos neplaćenog poreza od oko 2,5 miliona eura – pojasnio je Radonjić.
Postupajući po nalozima Specijalnog državnog tužilšatva i operativnim aktivnostima Specijalnog policijskog odjeljenja, zajedno sa službenicima Sektor za sprečavanje pranja novca i finansiranje terorizma, procesuirana je krivična prijava protiv 12 fizičkih i 12 pravnih lica zbog sumnje da su počinila krivična djela stvaranje kriminalne organizacije, utaja poreza i doprinosa i produženo djelo pranje novca.
-Šteta pričinjena budžetu Crne Gore po osnovu utaje poreza i doprinosa je najmanje 354.000 eura. Utvrđeno je da su organizatori kriminalne grupe S.L. i I.J. u toku 2015. formirali kriminalnu organizaciju sa odgovornim licima u više privrednih društava, sa ciljem transferisanja novca preko poslovnih banaka tih društava (d.o.o), uz fiktivnu dokumentaciju o izvršenim poslovima i ostvarenim odbitkom ulaznog PDV-a kroz utaje poreza i pranje novca, na način što su lažne fakture svojih pravnih lica prikazivali kao prave, čime su kroz fiktivno uvećanje troškova obračunavali manji iznos PDV-a i poreza na dobit u odnosu na iznos koji su bili dužni da prijave i plate državi. Očekuje se da će do kraja tužilačke istrage materijalna šteta nanijeta budžetu Crne Gore biti utvrđena u iznosu od najmanje 700.000 eura – naveo je Radonjić.
Na pitanje šta Specijalno policijsko odjeljenje treba da poboljša u radu, on je kazao da, s obzirom na veliki obim nadležnosti koje podrazumijeva obavljanje policijskih poslova iz nadležnosti tog odjeljenja za krivična djela organizovanog kriminala, visoke korupcije, pranje novca, terorizma i ratnih zločina, a na osnovu preporuka iz izvještja Evropske komisije u oblasti finansijskih istraga, gdje se navodi da oduzimanje imovine stečene kriminalnom djelatnošću treba da bude rezultat sistematskog sprovođenja finansijskih i krivičnih istraga, kadrovsko osnaživanje Grupe za istrage krivičnih djela visoke korupcije i pranja novca koja je nadležna za ovu oblast može biti jedna od mjera za realizaciju ove preporuke.
– Službenici Specijalnog policijskog odjeljenja su samo od početka ove godine postupali na osnovu 122 naloga specijalnih tužilaca. Takođe, kontinuirani trening policije za obavljanje finansijskih istraga, praćenja tokova novca i proaktivnog postupanja realizuje se uglavnom preko međunarodnih projekata, a ako uzmemo u obzir važnost vođenja finansijskih istraga, traganja za imovinom proisteklom iz krivičnog djela, pribavljanjem dokaza u postupku istrage, praćenja i analizi finansijskih tokova, smatram neophodnim povećanje broja obuka i treniga policijskih službenika u ovoj oblasti – istakao je Radonjić.
Ž. Bojanić
U 2019. krivične prijave protiv 46 fizičkih i 12 pravnih lica
Načelnik Specijalnog policijskog odjeljenja kazao je u razgovoru za naš list da je to odjeljenje tokom 2019. godine realizovalo aktivnosti u okviru tri kriminalistička istraživanja koja su rezultirala podnošenjem dvije krivične prijave i dva izvještaja kao dopune krivičnih prijava protiv 46 fizičkih i 12 pravnih lica, u kojima se pranje novca javlja kao samostalno krivično djelo uz stvaranje kriminalne organizacije ili neko drugo krivično djelo.
– Materijalna šteta počinjena izvršenim krivičnim djelima obuhvaćenim podnijetim krivičnim prijavama iznosi oko pet miliona eura, na štetu budžeta Crne Gore, dok su prijavljeni vršenjem ovih nezakonitosti izvršili pranje novca u iznosu od oko 33 miliona eura – rekao je Radonjić.
Novac se najčešće pere transferisanjem čije su pokriće fiktivni poslovi
Radonjić je pojasnio da se na teritoriji Crne Gore "prljavi" novac najčešće pere transferisanjem novca čije su pokriće fiktivni pravni poslovi između pravnih lica koja su otvorena namjenski da bi se koristila za vršenje ovakvih transakcija, kroz kupovinu nepokretnosti, ulaganje u kupovinu, izgradnju građevinskih objekata, kupovinu pravnih lica.
– U poslednje vrijeme uočen je pojavni oblik pranja novca koji se vrši preko velikog broja pravnih lica, od kojih je većina i otvorena posebno za ovu namjenu. U ovim slučajevima, bez stvarnog poslovnog odnosa, sačinjava se poslovna dokumentacija neistinitog sadržaja, koja služi kao osnov za novčane transakcije. Nakon što se na osnovu lažne dokumentacije izvrši transferisanje novca, preko raznih lica novac se podiže u zemlji i inostranstvu i u umanjenom iznosu za procenat usluge vraća uplatiocima u gotovom. Novac koji proističe iz ovog krivičnog djela, kroz prikrivanje pravog porijekla novca promijeni više pravnih subjekata, koji su najčešće u više država, tako da je otkrivanje i praćenje tokova novca u tim predmetima veoma složeno i zahtjevno. Kada je u pitanju integrisanje novca koji potiče iz krivičnog djela kroz crnogorski bankarski sistem, tu se postižu bolji rezulati jer se lakše dolazi do identifikacije sumnjivog novca kroz saradnju Specijalnog državnog tužilaštva i Specijalnog policijskog odjeljenja sa jedinicama za praćenje sumnjivih transakcija i samim poslovnim bankama, koje daju svoj doprinos u razotkrivanju ovih pojava – naveo je Radonjić.