Knjige „Njegoševa biblioteka”, autora prof. dr Vesne Kilibarde i doc. dr Jelene Knežević i „Selektivna bibliografija o `Gorskom vijencu` (1847-2016)”, autora Dobrila Aranitovića, predstavljene su u sali Crnogorske akademije nauka i umjetnosti u Podgorici. O knjigama su govorili Niko Martinović, vanredni član CANU, prof. dr Vesna Kilibarda i akademik Radomir V. Ivanović. U pitanju su djela koja su nedavno izašla iz štampe u izdanju CANU, u okviru obilježavanja jubileja 170 godina od objavljivanja „Gorskog vijenca”.
Niko Martinović, koji je govorio o knjizi ,,Njegoševa biblioteka”, kazao je da su akribičnom enciklopedičnošću, analitičnošću i osobenim suptilitetom, autorke gradile ovu studiju, čija je kompoziciona arhitektonika strukturirana iz tri segmenta: Njegoševa biblioteka nekad i sad, Knjige Njegoševe biblioteke i tri prateća registra: imenski, registar po jeziku izdanja i registar knjiga koje su netragom nestale.
-Kao premisa za panoptičan sud o vladičinom književnom obrazovanju, njegovoj lektiri i opštoj kulturi, svakako stoji istorijat njegove biblioteke, nazivane pokad što narodno, pokad što cetinjskom, a zapravo prvom zemaljskom knjižnicom u Crnoj Gori. Relevantnim fakticitetom i etabliranom naučnom aparaturom izobraženi su melioracijski zapisi o ovom jedinstvenom spomeniku crnogorskog kulturno-istorijskog nasljeđa – kazao je, između ostalog, Martinović. On je dodao da se ljetopisne stranice Njegoševe biblioteke ispisuju još od 1838. godine.
-Te godine, Njegoš je svjetovne knjige, koje su Petar Prvi i on nabavili, odvojio od crkvenih i iz Cetinjskog manastira prenio u Biljardu. Mnogim strancima i izvanjcima, različitih vokacijskih usmjerenja, koji su pohodili Crnu Goru, Njegoševa biblioteka privlačila je pažnju. Njegoš je do kraja svog života posvećenički nastojao da uveća fond biblioteke – kazao je, između ostalog, Martinović. On je kazao da najstarija knjiga u ovoj biblioteci potiče iz 1548. godine, dok posljednja datira iz 1851. godine.
-Njegoševa biblioteka danas predstavlja svojevrstan memento podvižničkih, kulturno-prosvetiteljskih, državničkih, pjesničkih stremljenja Petra Drugog. Ova knjiga naučnoj i laičkoj javnosti prezentira integralan popis bibliotečkog fonda s minucioznom bibliografskom deskripcijom svih publikacija za koje se danas vjeruje da su bile u posjedu crnogorskog vladike, a koje su sada, kao jedinstvena zbirka, pohranjeni u Njegoševom muzeju na Cetinju. Ova knjiga, plod višegodišnjeg studioznog istraživanja, ukazuje na vladičin intelektualni profil – kazao je, pored ostalog, Martinović.
Prof. dr Vesna Kilibarda zahvalila se izdavaču Crnogorskoj akademiji nauka i umjetnosti.
-Na ovaj projekat podstaklo nas je neočekivano saznanje da knjige Petra Drugog Petrovića Njegoša, jedne od najvećih figura ukupne crnogorske istorije, kulture i književnosti, nijesu na adekvatan način popisane, niti stavljene na uvid naučnoj i široj publici, sve do 2013. godine, kada je obilježavana 200. godišnjica rođenja znamenitog vladike i pjesnika i kada smo započele rad na ovom projektu – kazala je Kilibarda. Ona je dodala da je dodatno iznenađenje bilo kada su ustanovile da je od prvog popisa Njegoševe biblioteke, koji je 1927. godine sačinio Dušan Vuksan i to s velikim zakašnjenjem, u proteklih devedeset godina je iz ovog književnog fonda otuđeno još 29 naslov.
-Vjerujemo da će krovne institucije crnogorske nauke, prije svega CANU, ali i UCG, uspjeti da proučavanje Njegoša vrate u okrilje pouzdane nauke, jer su one danas prve pozvane da to učine. Raduje nas da na tom putu ostavljamo ovaj prilog, našu knjigu o Njegoševim knjigama, koju od danas prepuštamo sudu javnosti – zaključila je Kilibarda.
Akademik Radomir V. Ivanović govorio je o knjizi „Selektivna bibliografija o `Gorskom vijencu` (1847-2016)”, autora Dobrila Aranitovića.
-U izdanju koje je pred vama, Aranitović je na 632 stranice objavio 4116 bibliografskih jedinica, podijelivši ih u pet obimnih cjelina – kazao je Ivanović. On je dodao da je poznato da se Aranitović ogledao u gotovo svim vrstama bibliografije: opštoj, specijalnoj, anotativnoj, personalnoj, selektivnoj, predmetnoj i zavičajnoj.
-Poznato je da je u posljednje tri decenije veoma zadužio Crnogorsku akademiju nauka i umjetnosti, nizom žanrovski raznovrsnih bibliografija. U tom pogledu je najznačajnija opšta bibliografija akademika Miomira Dašića. Zbog preciznosti i aktuelnosti, Aranitović je naišao na opšte priznanje o čemu svjedoči i desetak nagrada – kazao je, između ostalog, akademik Ivanović ističući da je autor ove bibliografije po ko zna koji put pokazao veliku sumu znanja.
A.Ć.


Beletristika

-Beletristika gradi temeljni dio vladičine biblioteke. Tu su: Šekspirove drame na engleskom i sabrana djela na francuskom, Šilerove drame, Bajronova i Miltonova djela na engleskom, djela Vergilija, Puškina, Deržavina, francuski prevod Erazmove ,,Pohvale ludosti”, prevod ,,Ilijade”, Volterova i Molijerova djela... Njegoševa biblioteka sabira impozantan broj knjiga koje su mogle da ga upute u gotovo sve oblasti kako društvenih i humanističkih, tako i prirodnih nauka i u aktuelna naučna dostignuća – kazao je, između ostalog, Niko Martinović.