Izložba „Ukrštanja – presjek crnogorske likovne scene” podgoričke galerije „Konsul” svečano će biti otvorena večeras u 20 časova u Zbirci pomorskog nasljeđa.
Izložba koja pruža reprezentativan uvid u ideje i tokove crnogorske umjetnosti u rasponu od druge polovine 20. vijeka do danas okuplja radove 54 crnogorska umjetnika starije i srednje generacije – od M. Milunovića, M. Božovića, K. Krivokapića, M. Kujačića, M. Maskarelia, J. Zonjića, V. Radovića, A. Prijića, M. Vuškovića, R. Stijovića, L. Tomanovića, C. Lainovića, D. Karadžića, N. Gvozdenovića, pa do radova S. Vukčevića, M. Muratovića, N. Zorića.
– Vremenski relativno kratak, ali po značaju, uticajima i dalekosežnim posljedicama, ovaj period od rodonačelnika crnogorske moderne koji su crpili inspiraciju iz zavičajnog podneblja, poistovjećujući vlastitu egzistenciju, duhovnost i osjećajnost sa morfološkim karakteristikama i pojavama u prirodi, pa do novih generacija sklonih kreativnom eksperimentu i rizomatičnom kretanju između tradicije i aktuelnih tendencija, može se posmatrati ne samo kao pregledna istorija važnih etapa našeg modernizma i savremenog izraza, već i kao zbir jedinstvenih individualnih storija, nekada dominantnih, a nekada paralelnih sa glavnim strujanjima. Ekspresionizam, intimizam, apstrakcija, asocijativno slikarstvo, simbolizam, figuracija, postmodernizam i niz drugih pravaca mogu se sagledati kao čiste pojave, ili meko izukrštane u djelima umjetnika zastupljenih na izložbi, kako kroz reprezentativne, prepoznatljive radove, tako i kroz one manje tipične za autorske opuse, ali uputne za razumijevanje njihovog načina razmišljanja i stvaralačkih faza kroz koje su prolazili, ističe Ljiljana Karadžić, istoričarka umjetnosti.
Na stvaranje žive scene i našu istoriju moderne umjetnosti presudno su uticali velikani Petar Lubarda i Milo Milunović, ali i sljedeći događaji: formiranje ateljea pri Ministarstvu prosvjete (1946), Udruženja likovnih umjetnika Crne Gore (1946), Umjetničke škole (1947), Umjetničke galerije (1950), pojava likovne grupe „Generacija 9” koju su 80-tih godina osnovali mladi, akademski obrazovani umjetnici, osnivanje Fakulteta likovnih umjetnosti na Cetinju 1988. godine i Cetinjski bijenale koji je svojim internacionalizmom i progresivnim idejama bio neka vrsta prozora u svijet u vremenu sankcija i zatvorenog društva. Svi ovi događaji, kao važni kameni međaši snažno su djelovali na vitalitet i kvalitet crnogorske likovne scene, navodi Karadžićeva.
– Situirani u fluidnom, delikatnom međuprostoru između istraživanja u autonomnom polju umjetnosti i fenomenoloških i ontoloških interesovanja za različite aspekte života, radovi autora su strukturirani tako da kroz vidljivo, poznato i opipljivo, otvaraju pukotine kroz koje se oku i umu posmatrača nudi iskustvo susreta sa onim sveprisutnim, a nemjerljivim i neuhvatljivim energijama, stanjima, spiritualnim sferama - zapisala je Karadžićeva.
Ž.K.