Dvadeset i treći Jugoslovenski pozorišni festival „Bez prevoda” u Užicu, počeo je dvjema izložbama. Prvo je u galeriji Istorijskog arhiva otvorena izložba dokumenata, faksimila i fotogradija „SAD – Srbija, diplomatski i kulturni odnosi 1918 – 2018”, dok je sinoć, u holu Narodnog pozorišta, otvorena 22. izložba fotografija sa prethodne festivalske smotre, autora majstora fotografije Radovana Vujovića.
Istorijski arhiv iz Užica, svakako u saradnji sa Istorijskim arhivom Srbije, uveo je praksu da izložbe u svojoj galeriji otvara u dnevnom terminu. SAD i Srbija su, inače, uspostavili diplomatske odnose 10. novembra 1882. godine. Izložen je faksimil dokumenta gdje stoji da je tog datuma kralj Srbije Milan Obrenović primio akreditive od američkog diplomate u Srbiji Judžina Skajlera čije je sjedište bilo u Atini. Narodna skupština Srbije uvojila je 3. februara 1882. godine dio konvencije kojom su uspostavljeni diplomatski odnosi sa SAD.
Među brojnim izloženim dokumentima je i onaj što podsjeća na odnose američke diplomatije prema Srbiji. Američki predsjednik Vudro Vilson (1856 – 1924), bio je na tom mjestu od 4. marta 1913. do 3. marta 1921. godine, a 28. jula 1918, na četvrtu godišnjicu austrougarske objave rata Srbiji proglasio je „srpski dan” u SAD, kada je na svim javnim ustanovama, i Bijeloj kući, bila istaknuta srpska zastava. Prije toga, njegovom odlukom od 17. novembra 1917. godine, Srbija je dobijala od SAD mjesečno milion dolara ratne pomoći. Od 1937. godine Jugoslavija je u Pitsburgu, zajedno sa još 28 zemalja, imala uređenu svoju sobu u nacionalnom stilu, i „urađenu od čuvenog slavonskog hrasta”.
Izložen je i dokument sa fotografijom da su 1938. godine u Jugoslaviju uvezeni prvi američki automobili iz fabrike „Ford”.
Takođe su izloženi faksimili i fotografije iz 25. juna 1942. godine kada se jugoslovenski kralj Petar Drugi tokom posjete Nijagarinim vodopadima i sastanka sa Nikolom Teslom, obratio američkom Kongresu. „Direktnom igrom sudbine nisam bio u mogućnosti da se obratim svom narodu”, istakao je tada kralj Petar pred američkim Kongresom. Valja naglasiti, stoji dalje u dokumentima, da se američka vlast 24. januara 1942. godine „zahvalio Kraljevini Jugoslaviji na objavi rata Japanu”. Prvi ambasador SAD u Jugoslaviji poslije rata bio je Ričard Peterson, a prvi brod sa pomoći „opustošenoj Jugoslaviji”, sa 6.500 tona pšenice, 450 tona brašna i 40 tona graška i pasulja stigao je iz SAD 6. jula 1945. godine. Izložen je i dokument da je poslednji američki predsjednik koji je primio Tita bio Džimi Karter 8. marta 1978. godine.
Najmlađi dokument ponuđen na ovoj izložbi odnosi se na zabilješku o razgovoru Budimira Lončara, zamjenika saveznog sekretara za inostrane poslove Jugoslavije sa ambasadorom SAD nosi datum 1. april 1986. godine. Izložene su i fotografije Grete Garbo, sa objašnjenjem da je tada bila „vrlo popularna u Jugoslaviji”, te Rudolfa Valentina. O sankcijama i bombardovanju protiv SR Jugoslavije i Srbije – ni riječi.
Takmičarski dio JPF sinoć je otvorila predstava Zvezdara teatra „Korešpodencija”, pisac je Borisav Pekić, a režiser Gorčin Stojanović, dok će večeras nastupiti ansambl narodnog pozorišta iz Sombora sa predstavom „Kad bi Sombor bio Holivud”, autorskim projektom Kokana Mladenovića.
S. Tijanić
Komentari
Komentari se objavljuju sa zadrškom.
Zabranjen je govor mržnje, psovanje, vrijedjanje i klevetanje. Nedozvoljen sadržaj neće biti objavljen.
Prijavite neprikladan komentar našem
MODERATORU.
Ukoliko smatrate da se u ovom članku krši Kodeks novinara, prijavite našem
Ombudsmanu.
)){kind=small}
