Briga i izučavanje pozorišne muzike u Crnoj Gori, koja predstavlja bogatu riznicu nacionalne kulture i identiteta naroda i čini dio nematerijalne kulturne baštine, a kojoj su značajan doprinos dali ugledni kompozitori bivše Jugoslavije, jedan je od primarnih zadataka istraživača, poručila je mr Jelena Jovanović Nikolić, govoreći u Crnogorskoj akademiji nauka i umjetnosti na tribini „Pozorišna muzika u Crnoj Gori”.
Na osnovu nekoliko sačuvanih zapisa prvo zabilježeno sadejstvo muzike i teatra dogodilo se krajem 14. vijeka (1395.) na tadašnjem dvoru srednjovjekovne Zete, istakla je Jovanović Nikolić. Na osnovu arhivske građe zna se da je komponovanje za scenska izvođenja u Boki Kotorskoj bilo i u 17. i 18. vijeku, a kralj Nikola je autor naše prve opere, „Balkanska carica”.
U savremenom smislu riječi simbioza muzičke i pozorišne umjetnosti datira s početkom rada Crnogorskog narodnog pozorišta 1953. godine, od kada za Crnogorsko narodno pozorište komponuju najistaknutiji domaći i jugoslovenski kompozitori, napomenula je Jovanović Nikolić.
Od prve predstave, „Ugašeno ognjište”, pa nadalje u prvoj deceniji rada CNP-a komponovala su najistaknutija imena jugoslovenske muzike: Marko Rivijer, Boris Papandopulo, Dušan Mitrović, Ljubomir Kocić, Maks Motl, Anton Pogačar, Vasilije Mokranjac, Branimir Sakač, Miodrag Pejović, Đorđije Radović, Cvjetko Ivanović. Tokom šezdesetih pojavljuje se naš najistaknutiji kompozitor Borislav Boro Tamindžić, koji je obilježio pozorišnu produkciju u muzičkom smislu narednih decenija, kazala je ona. Koliko je njegovo promišljanje muzike kroz pozorište bilo kvalitetno i uvažavano, govori podatak da je Tamindžić za muziku u predstavi „Ognjište” CNP-a 1974. bio nagrađen Sterijinom nagradom. U narednim decenijama za naše najveće nacionalno pozorište komponuju i Zoran Hristić, Zlatko Zakrajšek, Zoran Jelić, Ivana Stefanović, Isidora Žebeljan, ali i Arsen Dedić, grupa „Makadam”, a osamdesetih se pojavljuje i kompozitor Žarko Mirković, koji je, podsjetila je Jovanović Nikolić, komponovao muziku za 18 predstava, među kojima su i „Princeza Ksenija”, „Konte Zanović”, „Don Žuan se vraća kući”. Mirković je naglasio da je „scenska muzika tačna slika muzičkih prilika” i podsjetio da su materijalni i kadrovski uslovi uvijek uslovljavali rad kompozitora u pozorištu.
Predavanje „Pozorišna muzika u Crnoj Gori” dio je istraživanja za doktorat mr Jelene Jovanović Nikolić.
S.Ć.

---

Više prostora za muzičku umjetnost
U organizaciji Odbora za muziku u Crnogorskoj akademiji do kraja godine biće održana još dva predavanja, najavio je Žarko Mirković. Najprije će 10. decembra biti promovisana knjiga „Narodne pjesme Crne Gore” Miodraga Vasiljevića, a tri dana kasnije, (13. decembar), biće održana tribina o folkloru u Crnoj Gori. On je najavio i da će u narednoj godini u CANU biti više prostora o muzičkoj umjetnosti, muzikološkim i etnomuzikološkim istraživanjima, te će biti održano četiri predavanja i naučni skup.