Predavanje prof. dr Maje Anđelković na temu „Studenički tipik Svetog Save i studeničko kulturno nasleđe”, upriličeno je u prostorijama Knjižare Matice srpske – Društva članova u Crnoj Gori, u Podgorici, a u okviru obilježavanja „Dana Matice srpske – Društva članova u Crnoj Gori”. Uvodnu riječ na predavanju održala je prof. dr Lidija Tomić.

-Srpski srednji vijek postaje simbol srpske države. Sveti Sava je krstom i knjigom stvorio Srpsku crkvu i duhovnost – kazala je, između ostalog, prof. dr Lidija Tomić ističući da je on prvi čovjek i pastir, sveti čovjek još za zemaljskoga života.

-Svetosavlje je pravoslavlje s duhom Savine istine. Istina Savinog života je u njegovoj riječi i djelu. Proslavljanje Svetog Save govori o dugom pamćenju i vraćanju izvornim vrijednostima – kazala je, između ostalog, prof. dr Lidija Tomić u uvodnoj riječi najavljujući predavanje.

Prof. dr Maja Anđelković, profesor je srednjovjekovne književnosti na Filološko-umjetničkom fakultetu u Kragujevcu, rukovodilac je filoloških i bibliotečkih projekata manastira Studenica, prevodilac i urednik novog izdanja „Studenički tipik Svetog Save”. Napisao ga je Sveti Sava u Studeničkoj isposnici 1208. godine, i u sebi sadrži i žitije Savinog oca — Stefana Nemanje, kasnije monaha Simeona. Predstavlja prvi ustav Srpske pravoslavne crkve. Pisan je za manastir Studenicu.

-Jedino vraćanjem tradiciji, svojim korijenima i vrijednostima, možemo spoznati ko smo sada i kojim koracima trasiramo našu budućnost. Studeničkim tipikom je Sveti Sava ustanovio monaški poredak u Studenici. Taj tipik sadrži i različite značajne podatke koji se tiču istorije srpskog naroda. On nije samo predmet proučavanja s aspekta filologije, on je i pouka bogougodnog života, ne samo monasima, već i svakom čovjeku. Ta pravila su putokaz bilo kom čovjeku sklonom pravdi i istini – kazala je, između ostalog, dr Maja Anđelković dodajući da je Sveti Sava manastir Studenicu načinio centrom crkvene duhovnosti.

-Zahvaljujući freskopisu, manastir je pod zaštitom UNESK-a. Manastir je u srednjem vijeku imao veoma bogat život. Jedna od radionica bila je i prepisivačka radionica pri manastiru. Čitav tipik nalazi se u okviru knjige „Studenički starostavnik” - kazala je, između ostalog, ona. Prof. Maja Anđelković osvrnula se na Žitije Svetog Simeona Mirotočivog.

-Žitije Svetog Simeona je lirično svjedočanstvo o odnosu oca i sina, a naročito onaj dio Simeonovog samrtnog obraćanja Svetom Savi. Taj dio u čovjeku može izazvati najdublje emocije. Inače, srpska srednjovjekovna književnost nije nešto što je prevaziđeno, anahrono. Ono i danas jeste u stanju da kod čitalaca budi najfinije emocije – kazala je, između ostalog, prof. dr Maja Anđelković ističući da će to žitije, kasnije, biti osnov mnogim drugim žitijima. Ona je dodala da je Studenički tipik pisan po ugledu na Karejski tipik, a kasnije bio uzor za Žički tipik i sve druge manastire širom srpskih zemalja.

A.Ć.

---