Državna izborna komisija (DIK) nije se zvanično odgovorila na pitanje „Dana” hoće li na predsjedničkim izborima u nedjelju priznati listiće koji su ispisani flomasterima ili obilježeni kvadratićima i trouglovima. Iz DIK-a se juče nijesu oglašavli tim povodom.
Radi se o izuzetno važnom problemu, koji je aktuelan već duže vrijeme, a posebno nakon serije lokalnih izbora održanih prošle godine.
Opozicioni član Državne izborne komisije (DIK) Veljo Čađenović rekao je juče za „Dan” da će predstavnici opozicije insistirati da takvi listići ne budu priznati kao važeći jer je jasno da se time krše zakoni.
Na izborima u Mojkovcu u novembru 2017.godine, od 341 listića na kojima je bio zaokružena lista DPS-a čak 171 listić je zaokružen flomasterima raznih boja, na 46 su glasači crtali kvadrate, a na 16 trouglove.
Politički analitičar Božidar Čolaković rekao je da su svi izbori sprovedeni od 1990.godine bili na ivici legalnosti i legitimnosti.
–Primjera je bezbroj, a mogu se podijeliti u nekoliko grupa. Prva obuhvata dešavanja na počecima višestranačja i ukupnog konteksta predratne a malo kasnije i ratne propagande, kada su metode „disciplinovanja“ drugačije mislećih bile primitivnije, što je podrazumijevalo otvorene prijetnje i fizičke sukobe s političkim neistomišljnicima. Druga grupa obuhvata sve mjere, procedure i postupke koji se mogu okarakterisati kao suptilnije metode manipulacije jer je u međuvremenu „demokratska“ svijest toliko uznapredovala da je postalo jasno da brutalna kršenja pravila neće naići na blagonaklonost relevantnih međunarodnih adresa – rekao je Čolaković.
On je dodao da u tu grupu suptilnijih metoda spadaju finansiranje kampanja, „pri čemu zvanični izvještaji vrijeđaju zdrav razum i elementarnu logiku”, upotreba državnih resursa, kupovina ličnih karata, nepostajanje jasne granice između partije i države i kreativno tumačenje zakona, pri čemu se suština, zakona takvim tumačenjem pretvara u svoju suprotnost.
– Jednom riječju, od početka je problem nedostatak institucija od integriteta koje bi štitile zakonitost izbornog procesa i odolijevale političkim pritiscima. Ono što je konstanta svih izbora, od prvih višestranačkih do predsjedničkih koji će biti održani za koji dan, 28 godina kasnije, jeste nesređen birački spisak, koji bi trebalo da bude temelj legitimnosti izbora i legalnosti na izborima izabrane vlasti – istakao je Čolaković.
Osnovno državno tužilaštvo u Bijelom Polju formiralo je predmet povodom krivične prijave u kojoj se navodi da je 426 glasačkih listića na lokalnim izborima u Mojkovcu nezakonito označeno, čime je opozicija oštećena za najmanje tri odbornička mandata. Krivičnu prijavu podnijeli su predstavnici Građanskog pokreta URA, a materijal o manipulacijama proslijeđen je i diplomatskim misijama u Crnoj Gori. Podnosioci krivične prijave su saopštili da dokazi do kojih su došli pokazuju da su redni brojevi izbornih lista DPS-a i SD na glasačkim listićima obilježavani različitim simbolima, iako je izborni zakon u tom dijelu veoma precizan i propisuje da je važeći samo onaj glasački listić na kojem se zaokruži redni broj.
– Onaj ko ima apsolutnu vlast ima i apslolutnu odgovornost, tako da nije teško zaključiti čija je odgovornost to što gotovo tri decenije kasnije nijesmo napredovali u demokratskom razvitku, bar toliko da postoji opšte povjerenje u izborni proces i neupitnost legaliteta i legitimiteta izabranih. Metode koje se koriste na biračkom mjestu (upotreba flomastera različitih boja, različiti geometrijski oblici umjesto zaokruživanja i drugo) dio su inženjeringa vladajuće partije (u kojoj se, poznato je iz afere „Snimak”, i glasanje putem pisma smatra resursom „na koji bi trebalo posebno obratiti pažnju“), a prihvatanje takvih glasačkih listića kao važećih je samo dodatni argument svima onima koji nemaju povjerenja u izborni proces za tvrdnju da su izbori neregularni i da ne postoje institucije u kapacitetu koji im omogućava da obezbijede regularnost – zaključio je Čolaković.M.V.