Na osnovu izmjena i dopuna Zakona o teritorijalnoj organizaciji, Tuzi će od sjutra, 1. septembra, dobiti status samostalne opštine. To podrazumijeva da će donijeti svoj budžet i formirati organe upravljanja –sekretarijate, preduzeća...
Još od kad je pokrenuta priča o dobijanju samostalne opštine, Tuzi su se našle u žiži političke javnosti zbog odredbi zakona kojima je građanima data mogućnost duplog glasa – glasanja za lokalni parlament i parlament Glavnog grada. Tako su u Tuzima u novembru prošle godine birali svoj parlament, u maju ove godine parlament Glavnog grada, a uskoro će imati samostalnu opštinu. Jedan su od činilaca koji je DPS-u na izborima u maju obezbijedio apsolutnu vlast. Od 2006. godine Podgorica je imala tri predstavnička doma – Skupštinu Glavnog grada i skupštine GO Tuzi i Golubovci. Vlast u GO Tuzi nakon izbora 2006. godine činila je koalicija DS i Građanska inicijativa, kasnije i Albanska alternativa, uz podršku jednog odbornika SNP-a. Na izborima 2010. godine vlast je osvojio DPS, koji dobio 11 od 21 mandata. DPS više nije gubio vlast i trenutno je na vlasti u koaliciji sa BS, DUA i SD.
Funkcioner Albanske alternative Nik Đeljošaj kazao je da su poslije dugog čekanja došli do rješenja kojim su svi zadovoljni. On je istakao da će od 1. septembra svi da se okrenu radu kako bi što više razvili svoju opštinu, a za to imaju dosta kapaciteta i resursa. Đeljošaj tvrdi da će Tuzi biti jedna od najrazvijenijih opština u Crnoj Gori.
– Veoma je važno da u susret izborima vlast u opštini imaju albanske partije, i to iz više razloga. Jedan od tih razloga je što su albanske partije uvijek bile za samostalnu opštinu i ne bi bilo dobro da njom rukovode oni koji nijesu bili za to rješenje. Lokalna vlast nema kapaciteta da rukovodi opštinom koja će imati više ovlašćenja. I dosadašnji status opštine u okviru Glavnog grada davao je skoro sva ovlašćenja, a vidjeli smo kakav je bio rezultat u poslednjih godinu dana – nikakav. Građani to treba da znaju da cijene. Tako će sadašnja vlast sigurno jedan period biti opozicija i albanske partije će dokazati da je bio utemeljen njihov zahtjev da imaju punopravnu opštinu. Ako kojim čudom trenutna vlast osvoji većinu, promjenu statusa neće niko osjetiti – rekao je Đeljošaj za „Dan”.
Među takozvanim političkim datumima u Tuzima, građani pamte 23. septembar 2012. godine, kada je predsjednik DPS-a Milo Đukanović na predizbornom skupu uoči parlamentarnih izbora obećao održavanje konsultativnog referenduma o statusu. On je tada rekao da će narod odlučiti kako želi da izgleda opština, a da će DPS garantovati da će demokratska volja biti ispoštovana. Referendum je bio najavljen za septembar 2013. godine, ali dosad nije održan. Mnogi su tada rekli da je ideja o samostalnosti propala i izigrana, dok su drugi tvrdili da je njena realizacija samo odložena. Uslijedile su nove političke odluke i najave da će izmjenom zakona Tuzi dobiti željenu opštinu. To se nije desilo ni u 2015. godini, ali su u Skupštini Crne Gore izglasane izmjene više zakona koje tretiraju oblast lokalne samouprave – opštine u okviru Glavnog grada, po kojima su one dobile teritoriju, finansiranje iz operativnog budžeta Glavnog grada sa sopstvenim i državnim budžetom. Kako se primicao 1. septembar i dan promjene statusa opštine, građani su izrazili želju da se ipak po ovom pitanju izjasne putem konsultativnog referenduma.
Nik Đeljošaj tvrdi da nije čuo za tu želju građana Tuzi.
–Nije mi poznato da ima građana koji žele referendum. Oni su nekoliko puta do sada, a to znamo mi sa terena, iskazali želju da dobijemo samostalnu opštinu. U programima partija na izborima 26. novembra bilo je i to pitanje, za koje su građani glasali. Smatram da konsultativni referendum nije potreban, kao što nije bio potreban ni za neke prethodne lokalne samouprave. Ovo je najbolje moguće rješenje – smatra Đeljošaj.
Nakon sticanja samostalnosti, biće posebno zanimljivo razgraničenje sa Glavnim gradom, s obzirom na to da se dokumenta o ovoj oblasti koja je usvojio Glavni grad, sa jedne strane, i GO Tuzi, sa druge strane, znatno razlikuju. Sporno je više naselja, počev od Konika, Kuća Rakića, Cijevne.
Đeljošaj kaže da tu neće doći do problema jer svi moraju da poštuju Zakon o teritorijalnoj organizaciji Crne Gore.
–Zakon o teritorijalnoj organizaciji Crne Gore usvojen je na Skupštini i njime su određeni granica i naselja. Ne vidim razlog da dođe do problema jer su u tom zakonu pobrojana naselja koja su naša i koja tradicionalno pripadaju Malesiji. Svi ćemo ispoštovati zakon koji je jasan i ne može niko da spori ono što je usvojeno u Skupštini Crne Gore – rekao je Đeljošaj.
On je ocijenio da će od 1. septembra biti poboljšan servis građana, koji će sva svoja prava iz lokalne uprave moći da rješavaju na maternjem jeziku.
–Opština će imati budžet koji će biti upotrijebljen za potrebe građana i razvoj infrastrukture za naseljena mjesta, kao i za razvoj biznisa i ulaganja u poljoprivredu, turizam i proizvodnju. Svakako, niko nikad nije tražio da oduzme sebi pravo na opštinu, samo su tražena veća ovlašćenja. Tako će biti i sa Tuzima – kaže Đeljošaj.
Svojevremeno je u Tuzima rađena i studija izvodljivosti samostalnosti koja nije pokazala da taj dio Glavnog grada može biti održiv bez neke značajnije pomoći države. Đeljošaj tvrdi da je u pitanju lažna dilema onih koji su bili protiv opštine iz različitih razloga i uglova.
–Svi ekonomski elaborati su pokazali finansijsku održivost opštine Tuzi. Albanske partije će rukovoditi opštinom Tuzi i pokazaćemo na djelu da je naš zahtjev imao utemeljenje. Umorni smo od dokazivanja na priči i elaboratima, uskoro ćemo to pokazati na djelu – istakao je Đeljošaj.
On tvrdi da zna ko je, kako i gdje stavio pečat da dobiju opštinu, ali „biće vremena i za to”. On smatra da albanske nacionale partije i njihova dijaspora treba iskreno da slave.
Za usvajanje zakona koji je Tuzima omogućio samostalnost bila je potrebna i podrška Demokratske partije socijalista na državnom nivou. Đeljošaj je podsjetio da je predlog zakona u Skupštinu uputila Vlada Crne Gore i izrazio zahvalnost svim njenim konstituentima na podršci u Vladi i Skupštini.
– Albanska alternativa je formirana radi osnivanja opštine Tuzi i srećni smo što smo dio cjeline koja je u finalu završila ovo pitanje. Sada ćemo nastaviti da ozbiljno i posvećeno radimo na narednim projektima i razvoju Malesije i integraciji i faktorizaciji Albanaca u Crnoj Gori – kazao je Đeljošaj.
A.D.

Vlast za Zetu primjenjuje duple aršine

I Zeta je odnedavno promijenila status i postala opština u okviru Glavnog grada – Golubovci. I u Golubovcima će sada birati organe upravljanja, ali će se, za razliku od Tuzi, dijelom finansirati i iz budžeta Glavnog grada. Iako opozicione partije u zetskom parlamentu žele da vide Zetu kao samostalnu opštinu, jer smatraju da imaju mnogo resursa, vlast na to gleda drugačije. Bivši predsjednik Gradske opštine Golubovci Dušan Radonjić u nekoliko navrata je kazao da kao samostalna opština ne bi opstali i da nije dobro da se odriču finansiranja od strane Glavnog grada.