Prisustvo krvi u urinu koji je prebojen roze, crvenom ili smeđom bojom za mnoge predstavlja razlog za hitan odlazak nefrologu. Ovaj simptom može da ukaže na različite bolesti – od infekcije urinarnog trakta, preko prisustva pijeska ili kamena u bubrezima, do tumora bubrega, uretre ili mokraćne bešike. Ali, prisustvo krvi u urinu nekada je prolaznog karaktera i uzrokovano je ljekovima, pojačanom fizičkom aktivnošću ili konzumiranjem pojedinih namirnica i čajeva.
Kada je prebojenost urina bezazlen simptom, a kada može da ukaže na problem koji bi hitno trebalo rješavati za „Dan“ govori doktor medicine Marija Kozomara.
– Prisustvo krvi u urinu, koje se stručno naziva hematurija, u najvećem broju slučajeva ukazuje na neko patološko stanje – kaže dr Kozomara za „Dan“. – Pacijenti ne bi trebalo da budu zabrinuti samo ukoliko su dan prije pojave krvi u urinu konzumirali borovnice, cveklu ili lincuru ili ukoliko se svakodnevno bave trčanjem ili drugim vidom naporne fizičke aktivnosti; u svim drugim situacijama trebalo bi da urade analizu urina kako bi na vrijeme ustanovili o kom patološkom stanju je riječ. Većina pacijenata griješi kada primjeti prisustvo krvi u urinu kao jedini simptom, smatrajući da je problem bezazlen i prolaznog karaktera, posebno kad nije praćen bolom. Tek kada se uz prebojenost urina jave bol i povišena temperatura, smatraju da bi trebalo da se obrate ljekaru. Ali, upravo je odsustvo bola alarm da je ljekarski pregled neophodan.
●Na koje bolesti i stanja može da ukaže prisustvo krvi u urinu?
– Hematurija može da se javi kod bubrežnih, hematoloških, kardiovaskularnih i gastroenteroloških oboljenja. Promjena boje urina je prvi, ali ne i siguran znak postojanja hematurije. Da bi se potvrdila hematurija, potrebno je uraditi laboratorijsku analizu urina i krvnu sliku. U najvećem broju slučajeva prebojenost urina javlja se kao posledica urinarne infekcije koje karakterišu učestali nagon za mokrenjem, bol i osjećaj žarenja prilikom mokrenja, kao i neprijatan i jak miris urina. Infekcija bubrega virusnog ili bakterijskog porijekla javlja se najčešće kod žena, ali i kod male djece, i u tom slučaju urin će promijeniti boju kako bi signalizirao na postojanje problema. Takođe, hematurija može da ukaže i na zapaljenje bubrega koje prate malaksalost, povišena tjelesna temperatura, kao i bol u stomaku, leđima i slabinama. Prisustvo krvi u urinu često se javlja kao simptom u okviru zapaljenja prostate ili benigne hiperplazije prostate kod muškaraca starijih od 50 godina; uz prethodno navedene simptome, ovaj zdravstveni problem prati još i nemogućnost pražnjenja bešike i isprekidan mlaz urina. Najzad, prisustvo krvi u urinu može da ukaže na ozbiljna patološka stanja kao što su karcinom bubrega, bešike ili prostate. Za ova stanja karakteristično je da nijesu praćena bolom, zbog čega ih pacijenti ne shvataju ozbiljno.
●Koje dijagnostičke procedure bi trebalo sprovesti da bi se otkrilo o kom patološkom stanju je riječ?
– Pored laboratorijske analize urina i krvne slike, trebalo bi uraditi još i ultrazvučni pregled, cistoskopiju, intravensku urografiju ili kompjuterizovanu tomografiju. Ultrazvučni pregled bubrega omogućava radiologu da pregleda strukturu bubrega bez hirurškog zahvata. Cistoskopija je dijagnostička procedura uzimanja uzorka dijela tkiva za mikroskopsko ispitivanje stepena abnormalnosti strukture tkiva sa kog je uzorak uzet. Pomoću kompjuterizovane tomografije moguće je dijagnostikovani kamen ili tumor u bubregu, bešici i mokraćnim kanalima. Poslednjih godina cistoskopija je napuštena metoda zbog izloženosti pacijenta jonizujućem zračenju i primanja kontrastnog sredstva koje može da dovede do ozbiljnih alergijskih reakcija ili pogoršanja bubrežne funkcije, posebno kod dijabetičara ili kod pacijenata koji već imaju narušenu funkciju bubrega.
●Kako se liječi hematurija?
– S obzirom na to da je riječ o simptomu, uvijek se liječi osnovna bolest koja je dovela do prisustva krvi u urinu. Kroz anamnezu ljekar će moći da pretpostavi gdje se javlja problem. Ukoliko se krv javlja samo na početku mokrenja uzrok je promjena u prednjem dijelu uretre. S druge strane, ako se krv javlja na kraju mokrenja uzrok problema je u zadnjem dijelu uretre ili trigonumu bešike. Urin smeđe boje ukazuje na problem sa bubrezima. Rezultati laboratorijskih analiza, kao i dodatne dijagnostičke metode pomažu ljekaru da detaljnije dijagnostikuje problem. Kako je u najvećem broju slučajeva prebojenost urina posledica urinarne infekcije, rješenje će biti antibiotska terapija. Eliminisanjem infekcije nestaje i prisustvo krvi u urinu. Ukoliko hematuriju prati pad eritrocita i hemoglobina u krvi, pacijent mora da bude hospitalizovan i podvgrnut hemostazi da bi se zaustavilo krvarenje.
Snežana Moldovan