BIJELO POLjE – Šesnaesti skup bratstava koja potiču od
Milikića iz Vraneša održan je u Velikoj Župi kod Prijepolja. Okupili su se članovi sedam bratstava:
Milikića,
Lazarevića,
Milekića,
Konjevića,
Sredojevića,
Vukašinovića i
Petrića... Domaćini skupa bili su Lazarevići, čiji su preci prije oko dva vijeka doselili iz Pavinoga Polja.
U ime organizatora skupa, bratstvenicima se obratio
Danko Lazarević, koji je izrazio zadovoljstvo zbog okupljanja svih bratstava koja vode porijeklo od vraneških Milikića.
Zahvalivši domaćinima na izvanrednoj organizaciji skupa,
Veselin Konjević, predsjednik Udruženja Milikići/Konjevići – Vraneš, kazao je da je to poseban dan za sve koji potiču od vraneških Milikića i da treba ostaviti po strani sve razlike, prije svih ideološke i političke, i posvetiti se međusobnom upoznavanju i zbližavanju.
– Prije nešto više od dva vijeka, oko 1810. godine, nakon velikog stradanja, odnosno pogibije Milikića na Grubanovoj Gori, u Vranešu, došlo je do raseljavanja preostalih Milikića u više pravaca – Prijepolje, Sjenica, Nova Varoš... Neki Milikići su ostali u Vranešu, i od njih potiču današnji Milikići i Konjevići, koji žive od Vraneša, odnosno Pavinoga Polja, preko Bijelog Polja, pa do Podgorice, Bara i Cetinja. Od petorice braće i njihove sestre, koji su tada sa Grubanove Gore odselili u Prijepolje, nastala su bratstva: po
Stojkanu Stojkanovići, po
Vukašinu Vukašinovići, po
Lazaru Lazarevići, po
Sredoju Sredojevići, po Miliki Milikići, i po njihovoj sestri
Mandi –
Mandići. Neki su sa Grubanove Gore odselili u Sjenicu, od kojih su tamošnji Milikići, a od njih su kasnije nastali i
Petrići. Od Milikića koji su kasnije naselili Biskupiće u Novoj Varoši nastali su Milekići, koji i danas žive na tom prostoru – kazao je Konjević.
On je dodao da je za sve njih zajedničko da potiču od vraneškog kneza Milike, rodonačelnika Milikića, koji se pominje u Katastiku manastira Dobrilovina, s početka 17. vijeka, kao priložnik tog manastira.
– Naš dalji predak, po predanju, a i prema uvjerenju nekih istoričara je
Herak Vraneš, knez u tadašnjoj župi Ljuboviđi, koja će kasnije, po njemu, dobiti naziv Vraneš, odnosno, Vraneška dolina. Po Heraku Vranešu će i čitavo pleme dobiti naziv Vraneši. Jedan Herakov sin je primio islam, i prozvaće se
Ibrahim (sagradio džamiju u Prijepolju, koja se po njemu i danas zove Ibrahim-pašina džamija), dok se njegov drugi sin knez
Đurđe pominje u jednom zapisu sa mineja manastira Zastup, iz 1537. godine, što je pouzdan dokaz da se teritorija nahije Vraneš, u to vrijeme, prostirala sve do Brodareva. Manastir Zastup se nalazio u opštini Brodarevo, danas blizu crnogorsko-srpske granice. U tom zapisu, koji je ostavio jeromonah
Nikifor, navodi se da su „povoljni uslovi za prepisivački rad u manastiru, zahvaljujući blagočestivom gospodaru knezu Đurđu...” Knez Đurđe je obnovio i proširio manastir Zastup, koji je, očigledno, za njega imao veoma važnu ulogu. I manastir Sokolac, koji se nalazi na jednom platou, na oko 5 km sjeverozapadno od današnjeg Tomaševa, a posvećen je Vavedenju Bogorodice, prema riječima istoričara akademika dr
Božidara Šekularca i dr
Marijana Premovića – najvjerovatnije je zadužbina kneza Đurđa Vraneša! Ti znameniti vraneški knezovi, Herak i njegov sin Đurđe, danas su malo poznati, ne samo laičkoj nego i stručnoj javnosti (istoričarima) i gotovo potpuno su zanemareni u savremenoj crnogorskoj istoriografiji! Iz bratstva vraneških Milikića potiče i
Pava, kćerka vraneškog kneza
Nikole Milikića, koja se udala za islamiziranog mještanina
Ahmet-pašu. Po Pavi je nastao i naziv Pavino Polje. Predanje o Pavi i Ahmetu proglašeno je nematerijalnim kulturnim dobrom države Crne Gore – kazao je Veselin Konjević, dodajući da će, zahvaljujući ovakvim brastveničkim okupljanjima, saznavati nove podatke o precima, i tako sklapati istorijski mozaik, do konačnog – a to je izrada zajedničkog rodoslova.
O značaju kneza Heraka Vraneša i njegovog sina kneza Đurđa govorio je istoričar mr
Slavoljub Bato Pušica, koji je dvije i po decenije bio direktor Zavičajnog muzeja u Prijepolju, a odnedavno je u penziji. On je bio počasni gost bratstveničkog skupa.
Pušica je kazao da je ličnost kneza Heraka Vraneša veoma bitna ne samo za prostor današnje Vraneške doline, nego i mnogo šire.
Na skupu je predloženo da se formira odbor za obnovu manastira Zastup. Uz muziku, veselje, narodne igre i pjesme, kao i neizostavne zvuke gusala, bratstvenici su se družili sve do sumraka. Epsku pjesmu, posvećenu stradanju Milikića na Grubanovoj Gori, koju je napisao
Maksim Filipović, otpjevao je narodni guslar
Velimir Pop Rmandić.
Milovan Novović
Među bratstvenicima i predsjednik opštine BorSkupu je prisustvovao i
Aleksandar Milikić, predsjednik Opštine Bor, koji je izrazio veliko zadovoljstvo što prvi put prisustvuje bratstveničkom saboru.
– Veoma sam ponosan što sam danas ovdje među vama, koji ste se u ovolikom broju okupili. Divno je biti sa svojim bratstvenicima, družiti se i upoznavati, saznavati o našoj prošlosti, o slavnim precima, o kojima smo malo znali. Naši preci su se hrabro borili i ginuli za slobodu. Zato je sjećanje na njih naša obaveza! Moramo nastaviti s ovakvim okupljanjima, jer je to dobro za sve nas – kazao je gradonačelnik Bora, koji je porijeklom iz Prijepolja.”
)){kind=small}
