HERCEG NOVI - U prisustvu boraca Boke, građana i potomaka zatočenika juče je na ostrvu Mamula obilježeno 76 godina od rasformiranja koncentracionog logora u kojem je od marta 1942. do septembra 1943. godine bilo zatočena 2.333 rodoljuba od kojih su mnogi strijeljani ili umrli u logoru. Na 76. godišnjicu izlaska iz logora došli su i preživjeli logoraši
Ivo Marković iz Budve i
Nada Lučić Seferović iz Morinja.
Organizatzor obilaska ovog ostrva - tvrđave bio je hercegnovski SUBNOR. Posle izlaska iz trajekta oko 200 posjetilaca obišlo je mjesto gdje je bio dio logora. Sjenima umrlih logoraša na Mamuli prisutni su odali počast na zatvorskom bunaru. Počast stradalim odali su predstavnici boračkih organizacija iz Boke i regiona, Opštine Herceg Novi, konzul Republike Srbije u Herceg Novom
Zoran Dojčinović, kao i predstavnici opština Trebinje i Sopot. Vijenac su položili i predstavnici kompanije OHM Mamula Crna Gora koja je ostrvo i tvrđavu zakupila na 49 godina. Na Mamuli su bili učenici i nastavnici osnovnih škola „Ilija Kišić” i „Orjenski bataljon”. Preživjeli logoraš Ivo Marković kaže da je je u logor doveden sa braćom, majkom i tetkom i imao je samo 8 godina.
- Prvi zatočenici istočnog dijela zatvora bili su 110 žena i djece, od osam dana do 10 godina iz sela Pobore iznad Budve, zatim stanovnici sela iz Gornjeg Morinja,te pripadnici NOB-a iz južne Hercegovine i Dalmacije. Bilo je to iscrpljivanje naroda. Na Mamuli je bilo prljavo, zatvorenici su bili gladni, pojavile su se vaške i tifus kod dvoje zarobljenih.Poslije nekog vremena mi smo prebačeni na Prevlaku i bilo je malo bolje stanje u higijenskom smislu. Mogli smo se kupati na nivou od 15 dana. Ni jedan osvajač nije dovijeka na osvojenim prostorima, da Bog da da se tako nešto više nikada ne ponovi-rekao je Marković.
Predsjednik Udruženja boraca NORa 1941.-1945.,
Mihailo Kilibarda kazao je da 14. septembra 1943. godine ovu tvrđavu napustio poslednji internirani rodoljub iz,po zlu čuvenog koncentracionog logora.
- Osveta italijanskih vlasti prema bokeljskim ustanicima ogledala se iscrpljivanjem glađu, zatvorskim terorom, pokušajima indoktrinacije i na kraju osudama na smrt i deportaciju u Italiju na izdržavanju decenijskih kazni zatvora - kazao je Kilibarda i dodao da je pražnjenje logora na Mamuli počelo početkom februara 1943. godine posle suđenja u Kotoru kada su presudi izrečene za 103 optužena od toga 57 su bile smrtne kazne.
- Prema našim podacima ukupno je u prvoj seriji strijeljano 68 zatočenika. U istom logoru je 1959. otkrivena kosturnica,JNA je otkrila, a nađene su kosti 58 rodoljuba mahom iz Dubrovnika i Korčule, odnosno iz Trebinja. U zatvoru je bilo 810 Novljana, Kotorana 356, Budvana 110, Tivćana 122 – rekao je Kilibarda.
U znak zahvalnosti što će u budućem kompleksu Mamula postojati memorijalna soba – odnosno galerija, zahvalnicu pi-ar kompanije Oraskom,
Dragani Bećirović uručio je
sekretar hercegnovskog SUBNOR-a
Đorđe Zloković.
Z.Š.
Opština će prattiti radove na MamuliPredsjednik Opštine Herceg Novi
Stevan Katić, koji je takođe položio vijenac, istakao je, između ostalog, da mu je drago da je ova tradicija nastavljena.
- Nekoliko puta sam ponavljao da svi sa ovih prostora koji ne poštuju svoju prošlost, nemaju ni budućnost. Bez obzira što se danas na tvrđavi izvode radovi, podsjećam da zvanični organi Opštine Herceg Novi nijesu bili za ugovor koji je Vlada sklopila sa investitorom. Mi moramo da poštujemo odluku zvaničnih organa i u narednom periodu posjetićemo i obići tvrđavu, da bismo vidjeli kakvi su planovi. Drago mi je da će u okviru budućeg kompleksa biti spomen soba, kao znak sjećanja na sve pale rodoljube, koji su život izgubili u ovom zloglasnom koncentracionom logoru. Ukoliko bude bilo potrebe da se u tom smislu pruži podrška Savezu boraca, Opština će pružiti podršku - poručio je predsjednik Katić.
)){kind=small}
