-Autor Boško Vukićević

Ekonomski guru montenegrinskog režima, dr Veselin Vukotić, nedavno je pokušao da abolira vlastodršce i prikrije katastrofalno stanje u domaćoj privredi riječima da „dug može i da podstakne razvoj“. Vukotićevo „otkriće“ ne predstavlja novinu u ekonomskim teorijama i praksi, i samo po sebi ne mora biti neispravno, ali je apsolutno neprimjenjivo na domaće prilike. Recimo, opštepoznate su situacije u kojima je široka pomoć ratom uništenim zemljama i zaduživanje tih razorenih privreda, ili država koje su prolazile kroz veliku krizu imala blagotvoran uticaj na njihov budući razvoj. Postavlja se pitanje: da li režimski guru javnim pohvalama receptu neprestanog i beskrajnog zaduživanja, što i jeste suštinski ekonomski program potonjih crnogorskih vlada, zapravo priznaje da su njegovi puleni u prethodne tri decenije privredu razorili, doveli je u stanje pustoši, iz kojeg je sada treba izvući? Sve su prilike da je tako: Vukotić javno priznaje da su njegove politike i njegovi učenici, oličeni u montenegrinskim vlastodršcima, uništili domaću ekonomiju, ali za katastrofalno stanje opet predlaže pogrešnu terapiju.
Zašto je terapija pogrešna? Zato što se, prije svega, već decenijama u Crnoj Gori ne proizvodi niti se izvozi gotovo ništa. Većina fabrika je uništena politikama DPS-a, radnička klasa je obezglavljena i dovedena na prosjački štap. Zaduživanje evropskih zemalja su omogućile razorenoj Njemačkoj, Italiji i nekim drugim državama da stanu na noge, pokrenu proizvodne i razvojne kapacitete i vremenom postanu među najvećim privredama i izvoznicima u Evropi. A šta se to u Crnoj Gori proizvelo u godinama beskonačnog zaduživanja, koje su se to fabrike stvorile i obnovile, šta se to izvozilo? Koji su to bili državni razvojni uspjesi, osim povremenih počasnih otvaranja spomenika, kružnih tokova u gradovima ili kakvog mosta, sa sve svečanom vrpcom i govorancijom režimskog glavešine?
Suština je u tome da politika konstantnog zaduživanja montenegrinskog režima nije usmjerena ka oživljavanju posrnule domaće privrede, fabrika i mnogih proizvodnih kapaciteta, izvoza – već prije svega služi za „pokrivanje“ i finansiranje raznih, manje ili više uspješnih, koruptivnih poslova domaće kleptokratije. Drugim riječima, mi, običan narod, iz naših džepova plaćamo (jer se svako zaduživanje plaća iz džepova poreskog obveznika) ono što su kleptokrate dobile ili izgubile u njihovim biznisima prepletenim krađom i korupcijom. Stoga i ne treba da čude kolekcije skupocjenih satova koje se mogu vidjeti na rukama mnogih zvaničnika vlasti, podaci o basnoslovnim sumama plaćenim za školovanje djece rukovodilaca u inostranstvu i slične stvari: šampionima kleptokratije se politike neprestanog zaduživanja očigledno isplate.
Tužna je realnost da je u Crnoj Gori pokrivenost uvoza izvozom oko 15 odsto, tj. da se uvozi skoro sedam puta više nego što se izvozi. Neto priliv stranih direktnih investicija, tj.razlika između njihovog priliva i odliva, na kraju juna 2018. bio je za 30 odsto manji u odnosu na isti period 2017. godine, prema podacima Centralne banke CG. Toliko o bajkama crnogorskog ministra odbrane i drugih zvaničnika o „nevjerovatnom“ porastu stranih investicija od uguravanja zemlje u NATO. Istovremeno, društvo je u takvom stanju da se bolesna djeca sve češće liječe preko SMS poruka, narodne kuhinje postaju sve mnogobrojnije, a stariji ljudi riškaju po kontejnerima za smeće u potrazi za hranom i odjećom.
Kako bi skrenuo pažnju s opisane sumorne situacije i nadolazeće ekonomske katastrofe, režim ne koristi samo obmanjujuće proglase svog gurua Vukotića, već neprestano otvara teme kojima povećava netrpeljivost i antagonizme u društvu. Tradicionalnom taktikom dovođenja društva do tačke ključanja u interkonfesionalnom i međunacionalnom ambijentu, vlast računa da će prikriti sopstvenu krađu i ekonomsko posrnuće države. To su opasni metodi kleptokratije, koji u nekom tragičnom scenariju mogu dovesti i do građanskih sukoba, i na koje narod ne smije nasjesti. Aktuelni frontalni napad na pravoslavnu crkvu u Crnoj Gori samo je jedan od primjera takvih režimskih politika, o kojima će više biti riječi u nekom narednom tekstu.

---