-Piše: Milan Mišić

Pošto je preživio impičment, Donald Tramp je uzeo veliku metlu kojom osvetnički čisti one iz svog okruženja koji su u Kongresu svjedočili o njegovim nepočinstvima. Istovremeno, nastavlja da podriva institucije: na meti mu je sada Department pravde, koji je izložen njegovoj tviter oluji zbog oštre kazne koju su profesionalni tužioci zatražili za njegovog saradnika koji je bio „ruska veza” u izbornoj kampanji 2016.

Mnogi američki analitičari smatraju da će sve što sada radi Tramp, i ono što će tek raditi osvoji li drugi mandat, ostaviti dalekosežne posledice na funkcionisanje američkog sistema.

Rasprave o toj temi se vode usred nominacione utakmice u taboru opozicione Demokratske partije, poslije izjašnjavanja njenog članstva u dvije države, Ajovi i Nju Hempširu, koje je iznjedrilo dva neočekivana favorita: Berni Sandersa i Pita Butidžedža, donedavno malo poznatog gradonačelnika četvrtog po veličini grada države Indijana.

Glavna vijest je, međutim, srozavanje izgleda Džo Bajdena, Obaminog potpredsjednika u oba mandata, da 3. novembra izađe na crtu Trampu.

Utisak je da među aktuelnim učesnicima interne trke demokrata nema ličnosti koja bi mogla da formira koaliciju birača sastavljenu od partijskog članstva, mladih i starih, manjina i Trampom nezadovoljnih republikanaca, koja jedino može da obezbijedi smjenu stanara Bijele kuće. Sanders i Butidžedž (prvi otvoreno gej političar koji želi da postane predsjednik) u pomenute dvije države nisu, naime, uspjeli da skupe više od po četvrtinu ukupnih glasova.

Iako je Sanders isprednjačio, pada u oči da je za njega manje entuzijazma nego prije četiri godine, kada mu je nominaciju uskratio partijski establišment, favorizujući Hilari Klinton. Sanders se zato i ovoga puta suočava sa istom preprekom – procjenom elite demokrata da kao samozvani „demokratski socijalista”, koji formalno nije član Demokratske partije, upravo zbog svog „socijalizma” nije čovjek koji može da pobijedi Trampa.

Nije to, po njihovom uvjerenju, ni Butidžedž. Deficit pravog kandidata centrističke orijentacije, poslije kolapsa Bajdenove kampanje, otvara zato vrata pretendentu koji svoje izglede još nije provjeravao pred biračima. Odlučio je, naime, da se ne takmiči u prve četiri države, smatrajući da je to „mnogo muke ni oko čega” pošto se u njima bira samo četiri odsto delegata potrebnih za nominaciju.

Taj čovjek je – Majkl Blumberg, bivši gradonačelnik Njujorka (u tri mandata) biznismen koji je zvanično 12. najbogatiji čovjek svijeta (težak je oko 60 milijardi dolara). Njegovi izgledi, koji su kad je najavio kandidaturu bili nikakvi, sada su prilično realni.

Ankete pokazuju da je u ovom momentu na trećem mjestu u trci, iako nije učestvovao ni u jednoj kandidatskoj debati. Ali već drži dobro posjećene i izuzetno organizovane mitinge i birače zasipa veoma agresivnom televizijskom i digitalnom promocijom.

Pritom je „samofinansirajući” – sve plaća iz sopstvenog džepa. Poslednjih nedjelja za reklamnu kampanju troši po milion dolara dnevno! U njegovom štabu je čak 2.100 ljudi.

Kad je ovih dana pozvan da prokomentarišete izglede dva milijardera u predsjedničkoj trci, odgovorio je pitanjem: „a ko je taj drugi”?

Dođe li zaista do finala Tramp-Blumberg, dobiće se i odgovor na pitanje – šta sve u američkoj politici može da se kupi.

(Autor je bivši glavni i odgovorni urednik „Politike”)

---