-Piše: Filip Lubarda

Besa kod Albanaca označava čvrstu riječ, časnu riječ, obećanje, zakletvu koja se mora održati i po cijenu života, a čak se ponekad prenosi na mlađa pokoljenja, sve dok ne bude izvršena.

Prema nekim izvorima, ona je temelj zakonika koji u poslednjih pet vjekova uređuje društveni život Albanaca.

Služila je kao neupitna garancija za održavanje nekog dogovora, kada je riječ o uređivanju raznih stvari vezanih za organizaciju međuplemenskih i međuljudskih odnosa, ali najčešće je bila korištena u kontekstu neizmirenih dugova i krvnih osveta.
U tom slučaju ona za nekog predstavlja zakletvu, a za nekog kletvu.

U Crnoj Gori se kletvom (anatemom) nerijetko bave popovi i žene zato što najčešće nemaju drugo sredstvo uz pomoć kog bi naplatili načinjenu nepravdu, pa se prihvataju tog, ne baš najpopularnijeg čina.

Anatemu, kandilo, pričest, litije, dežurna političko-novinarska propaganda vidi kao veliku prijetnju po Crnu Goru. Oni se kletve plaše iako se većina njih deklarišu kao ateisti, mada tim popularnim nazivom samo laskaju sebi, jer suštinski izgledaju kao boljševistička elita zalutala u pozni kapitalizam, dok Crkva i popovi u suštini rade i, samo bi da rade svoj posao.

Kad se političar, u najtežoj situaciji u kojoj se, kako oni kažu, našla država i građani od njene nezavisnosti (u čijoj se opštini pojavi žarište epidemje), služi apstraktnim izrazima, raznim besama, kletvama i zakletvama, kako bi zaustavio širenje virusa, tad on zasigurno ne radi svoj posao.

„BESAme mucho, Đeljošaj”, ali sa razdaljine, s maskom i rukavicama.

U državi u kojoj su gradonačelnici svojevrsni despoti, Vlada, u odnosu prema etničkim opštinama u kojima se jedan dio građana služi drugim jezikom, funkcioniše po principu: „Oni će to tamo završiti. Dali smo im opštinu, pa neka vide što će”, sve dok se ne dođe do očiglednog problema kakav je ovaj sa virusom.

Tuzi su vjerovatno opština s najvećim brojem veza s prilično aktivnom dijasporom, pa umjesto što se Šofro 'c'e posta per te', dežurni pajac RTCG, podsmijava tamjanu i kandilu, bolje bi bilo da je dio emisije posvetio prevenciji virusa i to na albanskom jeziku, kako bi se ti ljudi bolje informisali, iako je očigledno da njegov novinarski domet ne može prebaciti puki spektakl.

Evo šanse da se uvede vanredno stanje, pa da ministar Bošković prestane da se bavi problemom pričešća i označavanjem istog kao budućeg „legla zaraze”, „pažljivo” birajući riječi iz oblasti o kojoj nema ni elementarno znanje, nego da izvede vojsku na ulice, da ne može ni uvo da se vidi, ni ’tica preko Tuzi da preleti, za razliku od skorašnjeg stanja, kad se dolijetalo i odlijetalo kud je ko htio.

Svaka granica koja se vuče unutar neke države je opasna, gruba i ružna, pa tako i ova apokaliptična s Tuzima, gdje drže cijelu opštinu pod opsadom. „Đeljošaj Niče, Tuški put ti kliče.”

Istovremeno, Simović i Vlada neće da prihvate poklon od Vučića. Ne treba im. Naša elita nije navikla na poklone. Ili plaća državnim novcem ili krade.

A Aci hvala za respiratore. Bolje je da pošalje Marovića kući, pa da on kupi za svaki dom zdravlja po jedan.

ODGOVORNOST – svu težinu koju nosi funkcija i odnos prema društvu pokazao je njemački ministar ne mogavši se izboriti s pritiskom koji nosi dati trenutak, u maniru samuraja povrijeđenog ponosa, oduzimajući sebi život skokom pod voz.

Ili su naši ministri veoma jaki pod pritiskom i tačno znaju šta rade, misleći na svakog pojedinca, ili nemaju predstavu šta znači ODGOVORNOST.

Od njih se prije može očekivati da gurnu pun voz u kanjon Prokletije kako bi zataškali neku manju aferu, ili da gurnu cijelo društvo u neki „ratić” kad je u pitanju veća afera, jer da znaju išta o odgovornosti, slijedeći primjer njemačkog kolege, u Crnoj Gori uva jednog (ministarskog) ne bi ostalo.Tako, ministre Hrapoviću, budite Vi prvi. Izvršite samoubistvo, ali političko, dovoljno je i to. Skroman smo mi narod. Nismo mi zahtjevni Njemci. Pa da onda možemo, bez sukoba interesa, da budemo prijatelji, Instagram prijatelji. Braćo moja Crnogorci, nek nam je Bog u pomoć ko u njega vjeruje, a ko ne, nek’ počne.