-Piše: Dragan Mraović

Mihailo Lalić je u monarhiji Aleksandra Unesrećitelja ležao na robiji, kao protivnik režima. U ćeliji samo on i još jedan robijaš. Taj drugi je povremeno uzimao list nekih starih novina i čitao. Poslije nekog vremena, pita ga Lalić šta on to čita? Ovaj mu kaže da je u ćeliji teško i samotno, pa čita iznova taj list novina da olakša sebi. Lalić vidi da je to njegova priča štampana u „Politici“ prije hapšenja. I, onda je pomislio: „Ipak treba pisati, uprkos mangupima, jer to negdje nekome može valjati!“

Kolumnista je kao student upamtio tu Lalićevu misao i pisao je makar i samo za jednog čovjeka. Ali, treba pisati i kada je na muci, kada ga razapinju, jer ako je javno nešto rekao mora biti spreman i na to da drugi mogu da ga napadnu. O jednom takvom događaju sa kolumnistom pisao je dr Miša Đurković u svojoj knjizi „Slika, zvuk i moć“ – ogledi iz pop-politike (Beograd 2009), odnosno o tome kako su se kolumnistom bavili Soroševi beogradski „samizdati“, „peščanici”, teofilisti, drugosrbijanci i slične perjanice sa nepogrešivim instinktom za dolare i eure. Još prije više od deset godina su u jednoj njihovoj „samizdat“ knjizi proglasili kolumnistu za jednog od 18 krivaca što Srbija ne može u EU i NATO. Dali su mu ne samo cijelo poglavlje, već i i počasno mjesto u uvodniku koji je potpisao izvjesni zagrebački gimnazijalac Teofil Pančić koji je surogat Andreja Nikolaidisa.

„Kada je uz finansijsku podršku Norveške narodne pomoći ovaj sajt pokrenut, Čolovićeve (dr Ivan – istaknuti „soroševac”) kolumne bile su jedan od prvih ambicioznijih produkata. Time je on nastavio svoju, kako smo primijetili, glavnu intelektualnu djelatnost u poslednjih petnaestak godina, a to je pisanje kratkih crtica kojima napada neistomišljenike i pokušava uglavnom da ismije njihov rad. Do sada je objavljeno 18 takvih priloga u kojima su na tapetu: 1) akademik dr Miodrag Maticki 2) dr Đoko Stojčić, 3) Eduard Limonov 4) Ljiljana Habjanović-Đurović i Srpska pravoslavna crkva, 5) publicista Vladimir Dimitrijević i vladika Nikolaj Velimirović, 6) pisac i akademik Dragoslav Mihajlović 7) akademik Matija Bećković 8) mitropolit Amfilohije i opet Srpska pravoslavna crkva, 9) dr Slobodan Antonić, 10) mr Slobodan Vladušić, 11) kompozitor Svetislav Božić, 12) prevodilac Dragan Mraović, 13) književnik Momo Kapor, 14) dr Miodrag Radovanović, 15) dr Zorica Tomić 16) književnik Igor Ivanović i dr Miša Đurković, 17) dr Milo Lompar i 18)ministar Slobodan Milosavljević. Lako se uočava da ostaju stare opsesije beogradskog kruga: Srpska akademija nauka, Srpska pravoslavna crkva, Univerzitet, Udruženje književnika Srbije, ali se pojavljuju i novi likovi koje Čolović po pravilu smješta u „patriotske i nacionalističke“ (što je kod njega automatski jednako fašističke i rasističke) snage. Daleko najveći broj obrađenih ljudi spada u značajne stvaraoce iza kojih stoji ozbiljno djelo. Tu su ozbiljni pisci, prevodioci (čovjek koji je između ostalog preveo „Božanstvenu komediju“)… Čolović se vremenom sveo na nivo dva svoja istomišljenika i takođe kolumnista, Teofila Pančića i Petra Lukovića, koji su klasični predstavnici tipa koji je Slobodan Jovanović s pravom zvao „poluintelektualcima, poluobrazovanim javnim radnicima i novinarima koji po pravilu nikad ne završavaju škole i preziru disciplinu i akademske uzuse (koji naravno zahtijevaju ozbiljan rad), ali utoliko više nastupaju sa samopouzdanjem nekoga ko zna sve o svemu.“

Lalić je u pravu: „Ipak treba pisati, uprkos mangupima…“

(Autor je nekadašnji generalni konzul SRJ u Bariju)

---