Nobelova nagrada za hemiju ove godine je dodijeljena Francuskinji Emanueli Šarpentije i Amerikanki Dženifer Dudni „za razvoj metode za mijenjanje genoma”, saopštio je Nobelov komitet. U saopštenju se navodi da su dobitnice nagrade „otkrile jedan od najboljih alata tehnologije za gene: genetičke makaze CRISPR/Cas9”.
– Njihovom upotrebom istraživači mogu da mijenjaju DNK životinja, biljaka i mikroorganizama sa ekstremnom preciznošću. Ova tehnologija imala je revolucionarni uticaj na životne nauke, doprinosi novim terapijama protiv kancera i omogućava da se ostvari san izlječenja nasljednih bolesti – obrazložio je Nobelov komitet.
Francuskinja Šarpentije je direktor Odjeljenja za nauku o patogenima na Institutu „Maks Plank” u Berlinu.
Amerikanka Dudni je profesor na Univerzitetu Berkli i istraživač Medicinskog instituta „Hauard Hjuz”.
Dvije naučnice podijeliće novčanu nagradu od deset miliona švedskih kruna (1,1 milion dolara).

Otkrili jednu od
najegzotičnijih pojava
u univerzumu

Naučnici Rodžer Penrouz, Rajnhard Gencel i Andrea Gez dobili su Nobelovu nagradu za fiziku za 2020. godinu za otkriće jedne od najegzotičnijih pojava u univerzumu, crne rupe, saopštio je Nobelov komitet za fiziku.
– Otkrića ovogodišnjih laureata su nova osnova u proučavanju kompaktnih i supermasivnih objekata – izjavio je Dejvid Haviland, predsjedavajući Nobelovog komiteta za fiziku, prilikom dodjele nagrade u iznosu od 10 miliona švedskih kruna (1,1 milion dolara).

Otkrili virus
hepatitisa C

Trojica naučnika koja su otkrila virus hepatitis C dobila su Nobelovu nagradu za medicinu ili fiziologiju za 2020. godinu. To su britanski naučnik Majkl Haugton i američki istraživači Harvi Alter i Čarls Rajs. Ovaj virus izaziva rak jetre i čest je razlog zbog kojeg pacijenti moraju da se podvrgnu transplantaciji.
Komitet Nobelove nagrade je opisao njihov rad „kao prekretnicu koji bi mogao da spasi živote milionima”, dodajući da je ovaj trio doprinio borbi protiv ove bolesti. Iz Komiteta kažu da će njihovo otkriće „spasiti milione života”. Njihovim otkrićem završava se dug put istraživača Hepatitisa koji je počeo još šezdesetih godina prošlog vijeka. Naime, postojala je velika briga oko toga da li ljudi krvlju dobijenu transfuzijom mogu da dobiju i hronični hepatitis, odnosno upalu jetre od nepoznate, misteriozne bolesti. Komitet Nobelove nagrade naveo je da je transfuzija krvi u tom periodu bila kao „ruski rulet”. Jako osjetljivi testovi krvi eliminisali su ovakve slučajeve u mnogim dijelovima svijeta, a počeli su da se proizvode i efikasni lijekovi protiv upale.
– Prvi put u istoriji bolest sada može da se izliječi, što budi nadu za iskorjenjivanje Hepatitisa C u svijetu – naveli su u saopštenju članovi Nobelovog komiteta.

---

Zavještao novac za nauku
Nobelove nagrade postoje zahvaljujući švedskom naučniku i industrijalcu Alfredu Nobelu koji je želio da se iz njegovog fonda svake godine izdvaja novac za doprinos čovječanstvu.
Alfred Nobel (1833-1896) je odredio institucije koje će dodijeljivati nagrade svake godine, među kojima su Švedska akademija za književnost, Institut Karolinska za medicinu, Švedska kraljevska akademija za fiziku i hemiju, kao i Odbor za mir koji specijalno bira norveški parlament.Nobelova nagrada se sastoji od zlatne medalje, diplome i čeka na oko devet miliona kruna (oko milion eura). Novčani iznos nagrade se dijeli ako ima više laureata u jednoj disciplini.