Sindrom suvog oka nastaje kao posledica hroničnog nedostatka suza tj. vlažnosti oka, a posledice suvoće variraju od diskretne, ali konstantne iritacije do značajne upale prednje površine oka.
– Suvo oko je jedno od najčešćih stanja oka na koje se žale pacijenti prilikom posjete očnom ljekaru. Nastaje kao posledica promjena u kvalitetu suznog filma koji štiti oko od prljavštine i mikroorganizama koji mogu izazvati infekciju rožnjače. Sastoji se od tri komponente: lipidne (koja smanjuje isparavanje suza), vodene (koja ishranjuje i štiti rožnjaču) i mucinske (koja „vezuje” suze za oko). Svaka od ovih komponetni luči se od strane različitih žlijezda koje se nalaze u kapcima i konjunktivi – objašnjava dr Bojana Mijatović, iz Opšte bolnice „Danilo I” sa Cetinja.
Česte, hronične, upale ovih struktura oka smanjuju broj i pravilno funkcionisanje ovih žlijezda, a to za posledicu ima smanjenje lučenja suza ili nestabilnost postojećeg suznog filma.
– Pacijenti sa sindromom suvog oka tegobe najčešće definišu kao stalan osjećaj grebanja i žarenja u očima, osjećaj stranog tijela u oku, crvenilo očiju, osjećaj umora i težine u kapcima, a nekada se kao glavna smetnja navodi pojačano suzenje. To je zato što suvoća na očnoj površini ponekad previše stimuliše proizvodnju vodene komponente suza kao zaštitnog mehanizma – kaže dr Mijatović.
U dijagnozi suvog oka koriste se takozvani testovi za suvo oko, pomoću kojih ljekar mjeri količinu suza koju oko luči i stabilnost postojećeg suznog filma.
– Samo pažljiv pregled oka kod ljekara može otkriti prisustvo i ozbiljnost sindroma suvog oka i pomoći ljekaru da odredi najbolju vrstu tretmana. Osim u rijetkim prolaznim stanjima, sindrom suvog oka uglavnom zahtijeva hroničnu i dugotrajnu terapiju.Srećom, iritirajući simptomi na koje se pacijenti žale adekvatnom terapijom se mogu u značajnoj mjeri eliminisati. Na raspolaganju su nam brojni preparati vještačke suze i gelovi kao i masti na bazi vitamina A. Takođe, kvalitet suznog filma može se poboljšati unošenjem više tečnosti i korišćenjem omega 3 masti u ishrani (maslinovo ulje, riba i sl.) – kaže dr Mijatović.
U mnogim slučajevima rutinska upotreba vještačkih suza i manje promjene u navikama (na primjer, česte pauze tokom korišćenja računara) mogu značajno da smanje simptome suvog oka.
– Zbog suvoće oka krvni sudovi konjunktive često budu prošireni. Pacijenti se samoinicijativno odlučuju da koriste kapi „koje uklanjaju crvenilo oka”. To su kapi koje sadrže vazokonstriktore koji sužavaju krvne sudove i zato je njihovo dejstvo takvo da oko „pobijeli”. To je pogrešno jer preparati koji sadrže komponente koje sužavaju krvne sudove, naročito ako se koriste duže vrijeme prestaju da djeluju na krvne sudove i oni se nepovratno još više prošire – naglasila je oftalmolog.
Nosiocima kontaktnih sočiva savjetuje da moraju koristiti posebne vještačke suze namijenjene za korišćenje uz kontaktna sočiva.
– Takođe svim pacijentima savjetujemo da redovno provjetravaju prostorije kako bi se smanjilo isušivanje vazduha i da izbjegavaju direktnu izloženost uređajima za grijanje – rekla je dr Mijatović.
Prema riječima specijaliste, osobe koje se odluče za operativno liječenje (uklanjanje dioptrije, operacija katarakte…) trebalo bi da znaju da mogu nakon operacije očekivati suvoću oka. – U ovim situacijama, uz odgovarajuću terapiju,simptomi su u potpunosti reverzibilni.Za pacijente sa jako izraženim simptomima suvoće privremeno ili trajno rješenje može biti i korišćenje specijalno dizajniranih silikonskih čepića koji će plasiranjem na mjesto prirodnog oticanja suza poboljšati vlažnost oka.
Treba naglasiti da pretjerana upotreba mobilnih telefona u dječjem uzrastu takođe može dovesti do pojave simptoma suvoće oka i u ovoj ranoj dobi. A.Š.

---

Smanjen broj treptaja dovodi do većeg isparavanja suza
• Upotreba računara - kada radimo za računarom ili upotrebljavamo mobilne telefone smanjuje se broj treptaja, što dovodi do većeg isparavanja suza i povećanog rizika za pojavu suvog oka.
• Nošenje kontaktnih sočiva - nelagodnost koju stvara suvoća oka jedan je od glavnih razlog zašto ljudi prekidaju nošenje kontaktnih sočiva.
• Starenje - sindrom suvog oka može se pojaviti u bilo kojem dobu, ali znatno češće poslije 50. godine.
• Menopauza - žene nakon menopauze su, zbog hormonskih promjena, izložene većem riziku od suvih očiju od muškaraca iste starosne dobi.
• Zatvoreno okruženje – klimatizacija, radijatori i ventilatori isušuju vazduh u zatvorenom prostoru i ubrzavaju isparavanje suza.
• Zdravstvena stanja - određene sistemske bolesti poput dijabetesa, bolesti štitnjače, lupusa, reumatoidnog artritisa i Sjogrenovog sindroma doprinose problemima sa suvim očima.
• Ljekovi - mnogi ljekovi uključujući antihistaminike, antidepresive, određene ljekove za krvni pritisak i kontracepcijske tablete takođe povećavaju rizik.
• Problemi s kapcima - nepotpuno zatvaranje očnih kapaka prilikom treptanja ili spavanja stanje zvano lagoftalmos, koje može da se javi sa starenjem ili nakon kozmetičkih intervencija na kapcima uzrokuje ozbiljnu suvoću, koja, ako se ne liječi može dovesti do čira na rožnjači.