Svijet je propustio da reaguje dovoljno brzo u pružanju pomoći Sirijcima kojima je očajnički potrebna nakon prošlomjesečnog razornog zemljotresa, saopštili su u ponedjeljak, 13. marta, istražitelji Ujedinjenih nacija (UN), prenosi Radio Slobodna Evropa.

Vlada Damaska, druge frakcije građanskog rata, međunarodna zajednica i same Ujedinjene nacije ometale su isporuku hitne pomoći sjeverozapadu pogođenim zemljotresom, saopštila je Istražna komisija UN za Siriju.

Nisu uspjeli da obezbijede trenutnu pauzu u neprijateljstvima, niti da omoguće pomoć za spasavanje života bilo kojim dostupnim putem, uključujući spasilačke timove u ključnoj prvoj nedjelji nakon zemljotresa 6. februara, saopštila je komisija.

Komisija, koja istražuje i bilježi sva kršenja međunarodnog zakona o ljudskim pravima od marta 2011. u zemlji, rekla je da sada istražuje nove napade od zemljotresa 6. februara - koje su označili kao neshvatljive.

- Sirijci su se osjećali napušteni i zanemareni od onih koji bi trebalo da ih štite, u najočajnijim vremenima - navodi nezavisno tročlano vijeće u saopštenju, pozivajući na odvojenu istragu o ovim propustima.

Vladi predsjednika Bašara el Asada trebalo je sedam dana da pristane na prekogranični pristup pomoći, saopštila je komisija, a članica Heni Megali tvrdi da je međunarodna pomoć trebalo da ide prva, čak i ako je to značilo zaobilaženje državnog suvereniteta.

Skoro 6.000 ljudi poginulo je u Siriji u zemljotresu jačine 7,8 stepeni Rihterove skale koji je pogodio zemlju i susjednu Tursku.

UN procjenjuju da je pet miliona ljudi potrebno osnovno sklonište i neprehrambenu pomoć u dijelu Sirije koji je pogođen zemljotresom.

Predsjednik Komisije Paulo Pinjeiro rekao je da je Sirija postala "epicentar zanemarenosti", dodajući da panel ispituje više navoda o zaraćenim frakcijama koje "namerno ometaju humanitarnu pomoć".

On je kritikovao „veliki neuspjeh Vlade i međunarodne zajednice, uključujući UN, da brzo usmjere spasonosnu pomoć Sirijcima u najtežoj potrebi".

- Neshvatljivo, zbog okrutnosti i cinizma strana u sukobu, mi sada istražujemo nove napade čak i u samim područjima koja su razorena zemljotresima - dodao je on.

Megali je rekao da je granatiranje nastavljeno u roku od dva ili tri dana od zemljotresa i da se od tada nastavlja.

Sirijski sukob počeo je 2011. Asadovom brutalnom represijom mirnih protesta, a eskalirao je uvlačenjem više stranih sila i globalnih džihadista.

Skoro pola miliona ljudi je ubijeno, a sukob je protjerao oko polovine predratnog stanovništva Sirije da napusti svoje domove.

Komisija je u ponedjeljak objavila svoj najnoviji izvještaj, koji pokriva drugu polovinu 2022.

- Više od 13 miliona ljudi je raseljeno ili izbjeglo u vrijeme kada 90 odsto svih sirijskih civila živi u siromaštvu, a procjenjuje se da je za 15,3 miliona potrebna humanitarna pomoć da bi preživjela – što je najviši nivo ljudi kojima je potrebna od početka sukoba - navodi se u izvještaju.

Snimljeno je da Vladine snage koriste kasetnu municiju na kamp za raseljenike, neselektivni raketni napad na pijacu i ruske vazdušne napade koji uništavaju civilnu kuću - sve sa više žrtava.

- Ovi zločini nastavljaju davno uspostavljen obrazac neselektivnih napada, koji mogu biti ratni zločini - navodi komisija.

U izvještaju se navodi da Sirijske demokratske snage predvođene Kurdima na sjeveroistoku i dalje nezakonito drže 56.000 ljudi u kampovima, uglavnom žena i djece, za koje se sumnja da su povezani sa džihadističkom grupom Islamska država.

- Komisija ima razumne osnove da vjeruje da patnje koje su im nanijete mogu predstavljati ratni zločin narušavanja ličnog dostojanstva i poziva na ubrzanje repatrijacije - saopštio je UN.