Obilježeno 80 godina od formiranja Bokeljske brigade / -RTHN
28/10/2024 u 12:26 h
Portal DANPortal DAN
Preuzmite našu aplikaciju
Pratite nas na
Pridružite nam se na viber community
Pratite nas
i na telegram kanalu
Pratite nas
i na WhatsUp kanalu
StoryEditor

Jubilej Bokeljske brigade: Junaci ne mogu biti zaboravljeni

Vijekovima su Boka i Crna Gora ispisivale na moru i kopnu svoju svijetlu istoriju. Činili su to hrabri rodoljubi i slobodari čija imena zlatnim slovima krase stranice naše istorije. Tako je iz sela Konjsko, u Zupcima kod Trebinja, 5. oktobra 1944. Bokeljska brigada krenula prema Crnorskom primorju da bi učestvovala u oslobađanju teritorija i nastavila prema Danilovgradu, Podgorici, Kolašinu i Prijepolju, sve do kraja 1944.

Istorijsko iskustvo pokazuje da narodna borba za slobodu i narodno oslobodilački ratovi, a pogotovu revolucionarno-oslobodilačke borbe za društvene preobražaje, obiluju junaštvom i spremnošću na velike žrtve, sve do primjera bezgraničnog herojstva pojedinaca i grupa - najsmionijeg dijela takvih pokreta, kaže Ljubenko Borović, predsjednik Organizacionog odbora za proslavu 80 godina od formiranja Narodnooslobodilačke udarne Bokeljske brigade.

Uručena priznanja živim borcima

Uručena su priznanja živim borcima Prve bokeljske brigade: Anđeliji Anđi Radulović (101 godina) iz Igala, Peru Miloševiću (96) iz Kotora, koji su bili prisutni na akademiji i pozdravili okupljene i Jovanu Toškoviću (97) iz Bijele i Mirku Daboviću (97) iz Kruševica, koji zbog zdrastvenih razloga nijesu bili u mogućnosti da prisustvuju svečanosti povodom jubileja njihove brigade.

image

Obilježeno 80 godina od formiranja Bokeljske brigade

-RTHN

U Revoluciji narodi nađu sami sebe, upoznaju svoju vrijednost i svoje stvaralačke snage, podmlade se i probuđeni iz učmalosti preobraze, pa u svom revolucionarnom poretku razvijaju stvaralačku energiju da mogu u kratkom vremenu stvoriti nezamisliva djela – kaže Borović, podsjećajući da je cijela ova godina u znaku jubileja osam decenija Bokeljske brigade, a ne samo dan kada se priredjuje svečana akademija. Ipak, vrijedno je pomena da su Odbor za proslavu jubileja činili predstavnici opštinskih odbora OBNOR-a bokeljskih opština. Svečanost je priređena u Herceg Novom, a to je ujedno bila i prilika da se svi podsjete istorijskih činjenica koje svjedoče da je brigada formirana 5. oktobra 1944. godine.

image

Položen vijenac na spomenik u Konjskom

-TAMARA VUčINOVIć/ RADIO TV

Položen vijenac na spomenik u Konjskom

U okviru proslave jubileja na svečanoj akademiji je prikazan dokumentarni film o borbenom putu Bokeljske brigade. U kulturno-umjetničkom dijelu programa učetvovali su recitatori kotorske Gimnazije i članovi KUD-a "Ilija Kišić" iz Zelenike.

Otvorena je foto-izložba sa postavkom 63 fotografije o borbenom putu NOU Bokeljske bigade.

Delegacija bokeljskih i opštine Trebinje položili su vijenac na spomenik pored zgrade osnovne škole u Konjskom, gdje je prije osam decenije osnovana Bokeljska brigada i odakle je krenula u ispunjavanju svog slobodarskog zadatka u ratu i revoluciji.

Akademiji su prisustvovali ministarka kulture i medija Tamara Vujović, potpredsjednik Opštine Herceg Novi Miloš Konjević, potpredsjednica SO HN Dragana Stanišić, predstavnici opština Trebinje i Sopot, delegacija Mornarice VCG, članovi boračkih organizacija Prijepolja i Nikšića.

Iz sela Konjsko, u Zupcima kod Trebinja, pa preko Crnorskog primorja, Danilovgrada, Podgorice, Kolašina i Prijepolja, brigada je učestvovala u oslobađanju ovih opština, do kraja 1944, a od februara do septemba 1945. godine i na Kosovu i Metohiji je učesvovala u razbijanju i čišćenju tog terena od ballista.

- Od osnivanja do završetka NOR-a i revolucije, hrabro, časno i sa primjerenim osjećanjima za politički rad sa narodom, izvršavala je sve postavljene zadatke. Njen veliki doprinos je u oslobađanju Boke u sadejstvu sa II Dalmatinskom i X Hercegovačkom brigadom, X Crnogorskom i bataljonima V Pomorskog sektora, posebno u oslobađanju Ledenica, Herceg Novog, Risna, Kotora, Budve, Paštrovića, Danilovgrada, Podgorice i drugih mjesta kroz koje je prolazila – istakao je Borović.

Najveći okršaji su se odvijali u početku njenog ratnog djelovanja u rejonu Ledenica gdje su vođene grčevite borbe oko utvđenja koja su držali Njemci i četnici. Brigada je, iako uz gubitke ljudstva uspjela da ovlada svim kotama i da nanese osjetne gubitke neprijatelju i u ljudstvu, i u naoružanju.

image

Obilježeno 80 godina od formiranja Bokeljske brigade

-RTHN

Za komandanta brigade postavljen je Božo Jovanović, njegov zamjenika je bio Joko Boreta, za političkog komesara postavljen je Mato Petrović, za zamjenika Milo Medigović i za itendanta Mitar Vuksanović.

Rano ujutru 21. novembra 1944. godine, u Kotor je ušla jedna četa IV bataljona I Bokeljske brigade. Njena dva bataljona oslobodila su 22. novembra Budvu, 24. novembra Bar, a 26. novembra Ulcinj. Zajedno sa X Crnogorskom brigadom oslobodila je 9. decembra Danilovgrad, 16. decembra Spuž, 18. novembra prodrla je u Podgoricu, a 31. decembra u Mojkovac i u sadejstvu sa III Sandžačkom brigadom oslobodila je 10. januara Prijepolje.

Februara 1945. godine u sastavu Srpske divizije prebačena je u Metohiju, gdje je do maja 1945. čistila tu teritoriju od balista i ostalih odmetničkih snaga.

image

Obilježeno 80 godina od formiranja Bokeljske brigade

-RTHN

U njenim redovima se od formiranja, kada je brojala oko 800 boraca, do kraja rata borilo oko 3.250 hrabrih partizana. Poginulo je i umrlo 196, a ranjeno 237.

- Prošlo je 80 godina od formiranja Bokeljske brigade. Podsjetimo se da je tada narod Boke i Crnogorskog primorja snagom slobodarskih uvjerenja ustao protiv fašističkih okupatora, dajući puni doprinos oslobođenju od fašizma, ne žaleći živote za oslobođenje svog kraja i svoje zemlje. Danas se sa ponosom i poštovanjem prisjećamo tih sudbonosnih dana i vremena koje su krvlju ispisali. Ti junaci, borci Bokeljske brigade utrli su put ka slobodi i dali svoj puni doprinos oslobađanju od fašizma i oni ne mogu biti zaboravljeni. Velika je odgovornost naše generacije i mladih pokoljenja da sačuvamo ideju antifašizma i da se borimo za svijetle tekovine NOB-a, jer tako branimo našu budućnost i ispunjavamo amanet slavnih predaka da čuvamo stečenu slobodu – istakao je Borović.

image

Obilježeno 80 godina od formiranja Bokeljske brigade

-RTHN

Malobrojni borci koji su prisustvovali akademiji, podsjećaju na istorijske lekcije koje smo dužni da pamtimo, koje opominju, da borba za slobodu i mir nikada nije zauvijek dobijena, i da je ona najvažniji zadatak svake generacije, poručio je Ljubenko Borović.

Vječni amanet

- Vječiti amanet Crne Gore je da slogu i slobodu treba čuvati, na evropskom putu treba svoju istoriju poštovati i luče antifašizma se držati. Vijekovima su Boka i Crna Gora ispisivale na moru i kopnu svoju svijetlu istoriju. Činili su to hrabri rodoljubi i slobodari čija imena zlatnim slovima krase stranice naše istorije. Prva bokeljska NOU brigada je jedan od svijetlih bisera naše novije istorije što najbolje pokazuju i visoka priznanja - Orden zasluga za narod sa zlatnom zvijezdom i Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vijencem - kazao je potpredsjednik SOBNOR-Crne Gore Aleksandar Maraš.

Više od vojne formacije

- Prva bokeljska brigada bila je mnogo više od vojne formacije. Ona je simbol zajedništva, hrabrosti i nesalomivog duha naroda našeg kraja. U jednom stroju bili su zajedno ljudi različitih profesija, vjera i nacionalnosti, ali su svi imali isti cilj – borbu za slobodu i pravednije društvo. Upravo je to ono što čini njeno nasljeđe vječnim. Antifašistička borba, u svojoj srži, nosi ideje solidarnosti, slobode i jednakosti – vrijednosti koje su univerzalne, koje moramo čuvati i prenositi onima koji dolaze poslije nas... Ako ih prepustimo zaboravu, to znači da nismo dostojni žrtava naših predaka – rekao je potpresjednik Opštine Herceg Novi Mirko Mustur.

Podvizi 800 boraca

- Za istoriju 80 godina ne predstavlja daleko doba, a za aršine kojima vrijeme mjeri čovjek, to je jedan ljudski vijek, kazao je predsjednik Opštine Tivat Željko Komnenović. On je dodao da moderno vrijeme u kojem živimo potire sjećanja na podvige 800 boraca koliko ih je u Bokeljskoj brigadi bilo prilikom osnivanja, a kasnije i više.

- Iz udobnosti ovog vremena spremni smo relativizovati žrtve i vrijednostii za koje su se borili, a u onome čemu su težili uživale su generacije nakon njih. Ako je čovjek već spreman da pamti malo i kratko, istorija neće omanuti. Protok vremena izvući će na vidjelo svu veličinu njihovog djela - ocijenio je Komnenović.

On je dodao da "veličina ideje za koju su se borili i ogromno htijenje da je ostvare, mogli su ishodovati samo jednim - ostvarenjem cilja, oslobođenjem".

Brigadi su pristupili i članovi gradske muzike Đenovića i Tivta, pa je tako u istorijat ovih gradskih orkestara utkana činjenica da su mladi muzičari marširali rame uz rame sa svojim saborcima iz Bokeljske brigade.

- Bokoljeske opštine sa ponosom slave datume oslobođenja. Građani se svake godine sa pijetom sjećaju svih žrtava palih za slobodu i za mir, jer su na tekovinama Narodnooslobodilačke borbe stvoreni uslovi za dalji razvoj naših gradova, Boke i cijele države. Živjećemo u miru i slobodi sve dok pamtimo kako i koliko teško su stečene – rekao je Komnenović.

Z. ŠAKOTIĆ

Pratite nas na
Pridružite nam se na viber community
Pratite nas
i na telegram kanalu
Pratite nas
i na WhatsUp kanalu
05. decembar 2024 15:05