U sklopu sedmog izdanja Džada Film Fest-a organizovana je i panel diskusija DžFF Talk na temu "Žene na filmu", na kojem su učestvovale predstavnice filmske industrije u Crnoj Gori. Na panelu su učestvovale rediteljka Natalija Avramović, čiji se debitantski film "Prolećna pesma" našao u takmičarskom dijelu festivala, u ime Glavnog grada obratila se Valentina Radulović, a u ime Filmskog centra Crne Gore direktorica Aleksandra Božović. Takođe, panelu je prisustvovala filmska kritičarka i teoretičarka dr Maja Bogojević.
Gošće panela razgovarale su o tome kako doživljavaju participaciju žena u kulturi, pogotovo žena na filmu. U okviru panela predstavljena je studija dr Maje Bogojević koja se bavi rodnim stereotipima u kulturnim sadržajima te položaju žena u umjetnosti, u prvom redu filmu. Studija je izrađena u okviru projekta "Komuniciranje rodne ravnopravnosti", koji UNDP sprovodi u partnerstvu sa Ministarstvom za ljudska i manjinska prava, a finansira Evropska unija.
Predstavnica Glavnog grada Valentina Radulović kazala je da kada govorimo o zastupljenosti žena u filmskoj umjetnosti žene su postale vidljivije u raznim umjetnostima otprilike sredinom prošlog vijeka, kada smo dobili prvu ženu romanopisca, slikarku, arhitekticu. Sa druge strane, kada govorimo o filmskoj umjetnosti, Crna Gora je prvu režiserku dobila tek početkom ovog vijeka. Ona je istakla da je raduje što se u Crnoj Gori povećao broj režiserki, dramatuškinja, scenaristkinja, producentkinja.
– Međutim, ostaje na globalnom nivou utisak da su žene nedovoljno zastupljene u filmskoj industriji. I taj sam utisak stekla ne samo na osnovu crnogorskog iskustva već na osnovu iskustava u regionu, gdje je u posljednjim godinama organizovan čitav niz panela, diskusija, ozbiljnih rasprava na tu temu – казала је Radulović.
Direktorica FCCG Aleksandra Božović osvrnula se na istraživanje koje je rađeno 2019. godine za potrebeove ustanove koje je pokazalo da je procentualno 25 odsto žena u filmskojindustriji Crne Gore a 21 odsto preduzetnica na čelu direktorica produkcijskih kuća, koje se nalaze u kinematografskom registru.
– Filmski centar podržava dva filmska festivala na čijem čelu su žene, Underhill na čijem čelu je Anđelka Nenezić I Džada Film Fest koji predvodi Nina Lončar. Ono na čemu mi radimo i što se dosta promijenilo jeste da je danas mnogo lakše biti žena nego prije deset, 15 godina. Bitno je istaći i sljedeće, a to je da na konkursima za sufinansiranje koji su se desili u posljednih godinu dana podjednak broj autorki i producentkinja kao i autora i producenata – navela je Božović.
Ona je dodala da Filmski centar planira da pokrene projekat koji se žove "Žene u filmu" gdje bi radili na afirmaciji svih pozicija u jednoj filmskoj ekipi, promovisanja i motivisanja žena da se uključe u cijeli proces.
Rediteljka debitanstkog filma "Prolećna pesma" Natalija Avramović koji se našao u takmičarskoj sekciji Džada Film Fest-a istakla je da su fimovi koje režira žena drugačiji jer je žena hrabrija da pokaže svoja osjećanja, da pokaže sve faze kroz koje prolazi kao i sve borbe i sfere svog života.
– "Prije nekoliko godina, tačnije 2017. godine dobila sam inspiraciju da napišem scenario za "Prolećnu pesmu". Napravila sam prvi dugometražni igrani film, autobiografski film inspirisana sopstvenim iskustvom i jednim periodom svog života. Ja sam napisala scenario, režirala a bila sam i producentkinja. Jako sam ponosna na sve uspjehe – kazala je ona.
Na situaciju o zastupljenosti žena u filmskoj industriji osvrnula se idr Maja Bogojević, koja je kazala da je film ujedno medij, umjetnost i industrija, a da je industrijski aspekt ono što je ključno kada se govori o pitanju rodne ravnopravnosti. S obzirom na to da je učestvovala na brojnim festivalima kao filmska kritičarka istakla je da "pozicija žena u filmskoj kritici reflektuje i stanje u oblasti filmske industrije".
– Svega sedam odsto žena u svijetu su režiserke. Situacija je malo bolja sa scenaristkinjama i producentkinjama, one čine 15 odsto, što je opet na nivou svjetske industrije jako mali procenat. Kada je u pitanju Crna Gora naglasila je da je straživanje pokazalo da je prvobitna reakcija kulturnih djelatnika/ca da je kultura rodno neutralna. Međutim, kada se uđe malo podrobnije u tematiku, pokazuje se da se i u kulturi jasno očitavaju patrijarhalni obrasci koji su pisutni u svim oblastima društva – navela je ona.
Istakla je, takođe, da se jedan aspekt položaja žena u filmskoj umjetnosti može sagledati kroz njihovu zastupljenost, ali da je jednako važno uvidjeti i način na koji su one predstavljene u filmu, kao i u javnom diskursu.
Učesnice panela su zaključile da su se stvari u crnogorskoj filmskoj industriji promijenila ali da je još dosta posla ispred svih ključnih društvenih aktera.
