Nadležni Kolegijum DRI, koji je rukovodio predmetnom revizijom, u sastavu Branislav Radulović (senator-rukovodilac Kolegijuma) i Zoran Jelić (predsjedavajući Senatom-član Kolegijuma) ocijenio je djelimično uspješnim upravljanje sudskim sporovima u Ministarstvu odbrane, dok je u Ministarstvu unutrašnjih poslova upravljanje ocijenjeno neuspješnim.
- Ministarstvo odbrane ima uspostavljene osnovne mehanizme za praćenje i upravljanje sudskim postupcima, uključujući evidenciju, analize i redovno izvještavanje. Rast broja radnih sporova ukazuje na potrebu za odlučnijim i efikasnijim sprovođenjem korektivnih mjera - precizirano je u odluci.
S druge strane, Ministarstvo unutrašnjih poslova pokazuje ozbiljne sistemske nedostatke: nepostojanje pisanih procedura, lošu evidenciju, slabe mehanizme za mirno rješavanje sporova, izostanak analiza, nedovoljnu saradnju sa Zaštitnikom i hronični nedostatak stručnog kadra.
Iz DRI ukazali su da oba ministarstva ne planiraju adekvatno sredstva za izvršenje obaveza po osnovu izgubljenih sudskih sporova. Presude se uglavnom izvršavaju putem prinudne naplate, što uzrokuje dodatne troškove za državni budžet.
- U periodu 2020–2023. pokrenuto je gotovo 6.000 sudskih postupaka po osnovu radnih odnosa protiv ova dva ministarstva. Putem prinudne naplate iz budžeta Ministarstva odbrane je u tom periodu isplaćeno 3.924.841,49 €, dok iz budžeta Ministarstva unutrašnjih poslova čak 11.647.504,68 € i za sudske sporove po svim osnovama (radni sporovi, neplaćene fakture, naknade štete i dr.). Analiza ograničenog uzorka pokazala je da, kod sudskih sporova po osnovu radnih odnosa, sporedni troškovi (kamate, parnični troškovi, izvršenja) čine i do 40% ukupnih izdataka - navodi se.
Uočeno je i da se veliki broj tužbi podnosi retroaktivno zbog tadašnjeg zakonskog rješenja, koje nije predviđalo zastarjelost potraživanja, a dio zaposlenih je pokretao višestruke tužbe po godinama, uključujući i na simbolične iznose, što je dodatno opteretilo sistem – u korist advokatskih kancelarija.
- Zabrinjavajuće je što je Ministarstvo unutrašnjih poslova izgubilo gotovo sve radne sporove, dok Ministarstvo odbrane povremeno uspijeva zahvaljujući angažmanu interne službe i saradnji sa Zaštitnikom - kazali su iz DRI.
Na osnovu sprovedene revizije zaključeno je da je neophodna sistemska promjena u načinu upravljanja sudskim sporovima: dosljednija primjena propisa, jačanje internih procedura i kontrola, bolja koordinacija sa nadležnim institucijama i unapređenje kapaciteta zaposlenih. Efikasan sistem upravljanja sudskim sporovima predstavlja ne samo zaštitu interesa države, već i osnov odgovornog odnosa prema javnim sredstvima i zaposlenima.
DRI je, takođe, izdala 10 preporuka usmjerenih na jačanje institucionalnog okvira, unapređenje evidencije i analiza, smanjenje pravnog i finansijskog rizika, te racionalnije upravljanje budžetskim sredstvima.
- Zbog značaja nalaza utvrđenih revizijom, Izvještaj o reviziji se dostavlja na upoznavanje Odboru za bezbjednost i odbranu i Odboru za ekonomiju, finansije i budžet Skupštine Crne Gore - dodali su.
Zainteresovana javnost se može upoznati sa sadržajem konačnog Izvještaja o reviziji uspjeha „Upravljanje izdacima iz budžeta Crne Gore za sudske sporove po osnovu radnih odnosa“ na zvaničnoj internet stranici DRI, odjeljak www.dri.co.me.
