<p>Jedna od nedavno objavljenih fotografija navodne policijske torture</p>

Jedna od nedavno objavljenih fotografija navodne policijske torture / Libertaas

Policajce terete zbog iznuđivanja iskaza, HRA tvrdi da je Adžić ušao u zonu krivične odgovornosti

Iz Akciјe za ljudska prava saopšteno da im јe poznato da su u poslednje tri godine prijavljena 22 slučaja iznuđivanja iskaza, i to 13 od strane pripadnika Sektora za borbu protiv organizovanog kriminala, a 9 od strane kriminalističkih inspektora Centra bezbjednosti Podgorica

Osnovno državno tužilaštvo u Podgorici јe tokom prošle godine podiglo optužnicu protiv petorice policiјskih službenika zbog iznuđivanja iskaza, saopšteno јe za "Dan" iz ODT-a.

– Osnovno državno tužilaštvo u Podgorici je u 2022. godini podiglo optužnicu protiv osumnjičenih D.G., D.Lj., B.V., I.P. i N.V. zbog krivičnog djela iznuđivanje iskaza. Podnijet je optužni predlog protiv osumnjičenog D.Lj. zbog krivičnog djela iznuđivanje iskaza, a takođe je podnijet optužni predlog protiv okriviljenog M.S., zbog krivičnog djela zlostavljanje – odgovorili su iz ODT-a Podgorica na pitanja našeg lista dostavljena početkom sedmice.

Rukovodilac ODT-a Podgorica Duško Milanović saopštio јe da јe vršiocu dužnosti vrhovnog državnog tužioca Tatjani Begović dostavio traženi izvještaj o predmetima formiranim zbog prijave policijske torture.

Kako јe rekao, broj formiranih predmeta za pomenuta krivična djela u 2022. i 2023. godini nalazi se u godišnjim izvještajima o radu ODT-a u Podgorici, objavljenim na njihovom sajtu.

– Iz izjašnjenja dobijenih od državnih tužilaca u Osnovnom državnom tužilaštvu u Podgorici proizilazi da nijesu bili u saznanju da postoje fotografije i video-snimci koji su u vezi sa predmetnim događajem prethodnih dana objavljivani u medijima – naveo јe Milanović.

Ignorisali zahtjeve Komiteta UN protiv torture

Prema riječima Bojane Malović, pored nedjelotvornog procesuiranja predmeta torture, problem predstavlja i direktno kršenje nacionalnih zakona i međunarodnih standarda u ovoj oblasti koje dolazi sa najvišeg nivoa vlasti u Crnoj Gori.

– Sva petorica optuženih policijskih službenika su primjenom Zakona o unutrašnjim poslovima (čl. 176 st. 1 tač. 3) još prije 10 mjeseci morali biti suspendovani, što do danas nije učinjeno. Akcija za ljudska prava se do sada tim povodom bezuspješno obraćala i ministru unutrašnjih poslova Filipu Adžiću i predsjedniku Vlade u tehničkom mandatu Dritanu Abazoviću, jer je ne samo nezakonito, već i krajnje neprofesionalno optužene za torturu predstavljati u javnom diskursu kao nezamjenjive, kako se to u kontinuitetu čini. Komitet UN protiv torture je i 2014. i 2022. godine izričito zahtijevao od Crne Gore da se svi službenici pod istragom za djela zlostavljanja odmah udaljavaju s dužnosti i tokom kompletnog trajanja krivičnog postupka, dok se od crnogorskih vlasti u kontinuitetu zahtijevalo da s najvišeg nivoa pošalju poruku nulte tolerancije na torturu. Nepostupanjem u ovom slučaju nadležni organi u Crnoj Gori ne samo da šalju potpuno suprotnu poruku, nego i potvrđuju da u našoj policiji i dalje postoji prihvaćena kultura zlostavljanja – ocijenila je Malović.

Akcija za ljudska prava (HRA) osporila јe јuče ponovljene navode ministra unutrašnjih poslova Filipa Adžića da bi, zbog suspenzije petorice policijskih inspektora optuženih za iznuđivanje iskaza teškim nasiljem, glavni grad ostao bez Odjeljenja za borbu protiv krvnih delikata.

– Crna Gora je od 2016. godine na prvom mjestu evropskih zemalja po broju policijskih službenika u odnosu na broj stanovnika – 731 na 100.000 stanovnika. To je čak pet puta više nego što ih imaju Finska ili Island (136). U Crnoj Gori je zaposleno 1.138 policijskih inspektora, prema podacima iz jula 2021. Policijski inspektor može da se, zbog potreba rada, privremeno rasporedi na drugo radno mjesto u policiji, što je i česta praksa. Pravilnikom o sistematizaciji MUP-a iz 2022. godine, u Stanici kriminalističke policije za suzbijanje krvnih delikata i nasilja u porodici CB Podgorica propisano je 46 pozicija, podijeljenih na pet jedinica. Kada su optuženi policijski inspektori (Danilo Grbović, Nemanja Vujošević, Dalibor Ljekočević, Bojan Vujačić i Ivan Peruničić), kako se optužnicom terete, izvršili torturu nad Markom Boljevićem, nisu pripadali jednoj istoj jedinici kriminalističke policije već su bili angažovani u dvije – za suzbijanje krvnih i seksualnih delikata i za suzbijanje terorizma i PEH, koje, po sistematizaciji, zajedno broje 22 pozicije, svaka 10, odnosno 12 – ukazali su iz HRA.

Podsјetili su da јe optužnicu protiv policijskih inspektora iz marta 2022. godine potvrdilo vijeće Osnovnog suda u Podgorici, čime je ona postala i pravosnažna, "tako da u smislu postojanja krivičnog postupka i osnovane sumnje da su djelo izvršili nema nikakve sumnje".

– Ministar Adžić je od trenutka kada je o tome bio obaviješten, a to je, sa zakašnjenjem, bilo u julu 2022. godine, bio dužan da primijeni čl. 176 st. 3 Zakona o unutrašnjim poslovima, koji glasi: policijski službenik biće privremeno udaljen sa rada: 3) ako je protiv njega pokrenut krivični postupak zbog krivičnog djela sa elementima korupcije iz člana 127 stav 2 ovog zakona ili krivičnog djela učinjenog na radu ili u vezi sa radom, do okončanja krivičnog postupka. Prema tome, ministar netačno informiše javnost da se o suspenziji može govoriti tek kada optuženi policijski službenici budu i pravosnažno osuđeni. Njihova suspenzija je trebalo da počne od početka krivičnog postupka, koji počinje izdavanjem naredbe o sprovođenju istrage ili potvrđivanjem optužnice (u ovom slučaju) i da traje do okončanja tog krivičnog postupka – istakli su iz HRA i dodali da јe Adžić ušao u zonu krivične odgovornosti za zloupotrebu službenog položaja.
Pravna savjetnica u Akciji za ljudska prava Bojana Malović kazala јe za "Dan" da im јe poznato da su u poslednje tri godine prijavljena 22 slučaja iznuđivanja iskaza, i to 13 od strane pripadnika Sektora za borbu protiv organizovanog kriminala, a devet od strane kriminalističkih inspektora Centra bezbjednosti Podgorica.

Suspenzija petorice inspektora ne urušava sistem

Iz HRA tvrde da je netačno da suspenzija petorice inspektora u Podgorici može i približno dovesti do urušavanja sistema.

– Ministar treba da prestane da vjeruje onima koji ga pogrešno informišu i da naloži istragu protiv njih, jer se očigledno radi o organizovanom prikrivanju mučenja u policiji i pomoći državnim službenicima koji su za to već optuženi. Podsjećamo da ni približno nijesu optuženi svi koji su odgovorni za zlostavljanje tri osobe u slučaju podmetanja odgovornosti za bombaški napad na kuću Duška Golubovića i lokal „Grand“. Podsjećamo i da kriminalistička policija u Podgorici još uvijek nije otkrila stvarne počinioce tog krivičnog djela i pitanje je da li se time uopšte bavi – istakli su iz HRA.

– U aprilu prošle godine o 15 takvih slučajeva koji nisu efikasno procesuirani obavijestili smo dva međunarodna komiteta protiv torture, Vrhovno državno tužilaštvo i Vladu Crne Gore. Iako je i Komitet protiv torture zahtijevao izjašnjenje Crne Gore o istragama u ovim predmetima, do 13. maja ove godine u njima nije ostvaren nikakav napredak. Do optuženja policijskih službenika za koje se sumnja da su u ova 22 slučaja brutalno zlostavljali građane došlo je samo u dva predmeta; zbog mučenja Marka Boljevića i Benjamina Mugoše, optužena su petorica policijskih službenika, od kojih je inspektor Dalibor Ljekočević optužen za mučenje obje osobe, a naknadno je i uhapšen zbog sumnje da se bavio trgovinom drogom –rekla јe Malović.